Een breed, ‘menselijk liberalisme’, dat is waar Egbert Lachaert (Open Vld) zijn partij naartoe wil sturen: ‘We moeten een menselijke taal spreken, er niet alleen zijn voor de mensen die gestudeerd hebben en overal ter wereld kunnen gaan werken.’ 

• ‘Dat menselijk liberalisme, dat er niet alleen is voor mensen die het goed hebben, ik denk dat het een enthousiasmerend iets is wat onze partij wel veel kan verbeteren.’ 
• Over de regering is hij erg tevreden: ‘Negen op tien, ik geef ze echt veel punten voor de aanpak nu. Die is consequent, doordacht, er wordt goed gecommuniceerd.’ 
• Over N-VA en Bart De Wever is hij helder: ‘Ik denk dat we nu vooruit moeten kijken. Ik ben blij dat er een regering is. Ik vind dat Alexander dat fantastisch doet en we moeten dit land nu uit de crisis leiden.’

2020 was een heel speciaal jaar. Als je het op een schaal moet zetten tussen 0 en 10?

‘Vijf op tien. In mijn professioneel leven kan ik zeggen: Het is natuurlijk fantastisch om dit jaar voorzitter te worden van de partij waar ik al toen ik klein was voor militeerde, briefjes uitdeelde, campagne voerde. Voorzitter worden, dat was fantastisch, natuurlijk. En die regering ook mee kunnen vormen. Dus professioneel een heel mooi jaar, tien op tien.’ 

‘Maar menselijk nul op tien. Vrienden niet kunnen zien, mensen die overlijden, mensen die ziek zijn. Mensen die hun zaak kapot zien gaan. Dus eigenlijk vijf op tien om de balans te houden.’

Wat was, als u terugblikt, het moeilijkste moment?

‘Ik heb één moment gezien in het voorjaar, dat men in Milaan de doden niet weg kon voeren. Dat het er eigenlijk te veel waren. Ik vond dat echt een schrijnend tafereel om te zien. Verder, natuurlijk is het isolement niet makkelijk. Die tweede lockdown … Ik woon alleen, met mijn zoontje één week om de twee. Die week dat je alleen bent …’ 

‘Ik kan me echt wel inbeelden dat voor veel mensen die alleen wonen die tweede lockdown echt zwaar weegt. Ik heb ook iemand in mijn omgeving die zich van het leven beroofd heeft met wie ik anders af en toe afsprak. Maar die ik nu niet gezien heb door het feit dat die lockdown er is. Dat zijn toch zaken die er hard inhakken.’

Wat is voor u het meest waardevolle, de beste herinneringen aan 2021, politiek dan?

‘Partijvoorzitter worden was fantastisch. Natuurlijk ook de score en heel die campagne.’

Na een harde strijd: het merendeel van uw partijtop stond niet aan uw kant.

‘Ja, maar ik denk dat alles wat vorig jaar bij ons gebeurde wel een stuk harder was, de discussies over waar we juist naartoe moesten, dan de campagne zelf.’

U bedoelt de keuze van paars-groen te doen of niet?

‘Waar moesten we juist naartoe? Moesten we met N-VA of niet? Dat was veel moeilijker op dat moment.’

‘Intuïtief zouden wij als liberalen altijd zeggen: sociaal-economisch is de N-VA een partner met wie we besturen. Om meerdere redenen is dat toen niet gelukt. En dan was er nog de factor respect, die eigenlijk ontbrak.’

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert

‘De campagne zelf … Bart Tommelein (Open Vld) is ook iemand met wie je kunt discussiëren, maar achteraf kom je altijd weer overeen. Het is een warme mens. Op zich verliep die campagne wel hoffelijk. En oké, ik had veel mensen in de top die niet voor mij waren, maar die rangen zijn redelijk snel gesloten. Dus op zich was dat wel een leuk moment, ja.’

Eind 2019 was er die heel felle discussie binnen Open Vld over de koers. Die wordt dan eigenlijk deze zomer door u zelf beslecht. Waarbij u eindigt in iets waar u eerder geen voorstander van was.

‘Klopt. Intuïtief zouden wij als liberalen altijd zeggen: sociaal-economisch is de N-VA een partner met wie we besturen. Toen ik voorzitter geworden ben, heb ik ook eerst geprobeerd om Arizona te maken. Dat was een regering zonder de PS, maar met de N-VA. Dat is niet gelukt, maar is wel overgegaan naar PS-N-VA. Toen had ik eigenlijk wel goede hoop dat we er zouden komen.’

‘Maar om meerdere redenen is dat toen niet gelukt, omdat we inhoudelijk ons niet terugvonden in wat op tafel lag. Sociaal-economisch was het niet echt wat wij wilden en communautair ook allesbehalve.’ 

‘En dan was er nog de factor respect die eigenlijk ontbrak. Dan hebben wij de keuze gemaakt om toch … Alles zat vast en dan is aan mij gevraagd om de rol te spelen om te zoeken wat nog wel kan.’ 

‘Hoe graag ik ook wel het andere had gewild, moet je op een bepaald moment ook vaststellen dat het land in een diepe crisis zit. Er komt misschien een tweede golf. Een nog nooit geziene crisis na de Tweede Wereldoorlog. Dan moet je op een bepaald moment uit je loopgraaf komen en toch iets gaan doen wat misschien intuïtief niet je eerste idee was, maar waarvan je achteraf zegt: ‘Er is nu een regering, ze neemt het land in handen’. Stel je voor dat er vandaag nog altijd niets was. Ik ben dan blij dat we hier vandaag zijn en dat ik die rol van bruggenbouwer heb kunnen spelen.’

Bart De Wever (N-VA) haalt daar telkens een moment aan eind mei, dat u samen met Alexander De Croo (Open Vld) bij hem geweest bent in zijn bureau en gezegd hebt: ‘We gaan naar paars-geel en deze man wordt geen premier’, over De Croo die naast u zat. Klopt dat?

‘Nee, dat klopt totaal niet. Ik vind het heel vreemd dat hij dat aanhaalt. Hij zegt ook altijd dat er vorig jaar mensen hem zouden gaan opzoeken zijn. Ik weet niet wie dat zou kunnen zijn. Ik heb Bart De Wever de eerste keer persoonlijk gesproken twee weken voor ik partijvoorzitter werd.’

Maar die meetings zouden blijkbaar tussen hem en Alexander De Croo geweest zijn vorig jaar.

‘Ik ken geen van die meetings. Ik weet alleen dat ik hem gezien heb twee weken voor ik voorzitter werd. Nadien heb ik mijn ronde gedaan, toen ik voorzitter was, naar alle partijvoorzitters. De eerste week heb ik iedereen gezien.’ 

‘Omdat zij al een tijdje vragende partij waren om Alexander te zien, heb ik hem meegenomen. Wij hebben toen gezegd: ‘Je weet, onze voorkeur is om inderdaad iets te doen met jullie. Hoe kunnen we dat doen?’ Dat was nog niet evident op dat moment.’ 

‘Maar we hebben ook nooit gezegd dat iets anders niet kon. En dat vind ik fundamenteel fout. Maar bon. It’s water under the bridge. Ik denk dat we nu vooruit moeten kijken. Ik ben blij dat er een regering is. Ik vind dat Alexander dat fantastisch doet en we moeten dit land nu uit de crisis leiden.’

Water onder de brug, zegt u. Maar het is een relatie die wel weegt, vooral op de Vlaamse regering waar u nog altijd samen in zit. Vanuit N-VA hoor je dat het nooit meer goed komt.

‘Dat is jammer. Ik ben niet het type mens dat een conflict niet kan begraven. Wat mij betreft, als dat op een bepaald moment uit te praten is, is dat voor mij zeker mogelijk. Het is een beetje jammer voor de Vlaamse regering, dat klopt. Alhoewel ik wel de indruk heb dat Jan Jambon (N-VA) die ploeg wel kan samenhouden. En als ik naar onze viceminister-president luister, Bart Somers (Open Vld), dan hoor ik dat die verstandhouding nog altijd goed is. Maar het is jammer dat het inderdaad tussen de partijhoofdkwartieren niet zo is.’

Sinterklaas

Even terug naar het moment waarop u die regering maakt. Nooit gedacht om misschien zelf premier te worden?

‘Op een bepaald moment was dat misschien een mogelijkheid, omdat je natuurlijk die partijen samenbrengt en op een bepaald moment was je ook wel dat cement om dat vertrouwen te laten groeien.’

‘Maar ik denk dat Alexander op zich van ons het uitstekende profiel heeft om premier te zijn. Hij heeft me gesteund in die voorzitterscampagne en wij hebben op dat vlak een heel correcte, open relatie.’

‘Ik vind dat hij de beste vaardigheden heeft om die job nu op te nemen. Ik moet ook zeggen: electoraal staat hij toch nog hoger. Hij is onze numero uno. Dus hij verdient deze positie op dit moment.’

Vivaldi startte in oktober. Er was in het begin wel enthousiasme over de casting en de samenstelling van die regering. Maar heel snel wordt dat dan overschaduwd door die coronacrisis.

‘Dat is juist. Ik was eigenlijk heel aangenaam verrast toen ik de casting zag van wie iedereen had aangeduid. Want er zit toch echt veel competentie en knowhow in die ministerraad nu. In de crisis kunnen we dat echt gebruiken. Iedereen heeft daar echt goeie mensen gestuurd, zeer belangrijk. Maar inderdaad, die opgang van corona is heel snel gekomen nadien. Men heeft eigenlijk niet veel anders kunnen doen op dit moment dan dat.’

U zei: ‘Iedereen heeft geweldige mensen gestuurd’. De slechte mens in mij denkt dan: Zakia Khattabi van Ecolo? Ze moesten hun programma ritueel verbranden. Dat hebben ze dan toch nog niet gedaan?

‘Nee, je moet natuurlijk eerlijk zijn. Wat ik toen ook gezegd heb, het economische programma van Open Vld en Ecolo ligt heel ver van elkaar. Dat is een feit.’ 

‘Je kunt niet anders dan de conclusie trekken uit deze crisis dat ons land toch niet efficiënt in elkaar zit als structuur’

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert

‘Maar om die regering te vormen, was het nodig om elkaar te vinden. Wat ik wel fijn vind met hen, en ik heb hen ook een beetje moeten leren kennen, dat moet ik toegeven. Bijvoorbeeld nu dat van die jongerenuitkering: ik heb dat onmiddellijk op Twitter een beetje gekild. Maar je kunt daar dan eens over bellen met Rajae Maouane (hun voorzitter, wov.) die dat gelanceerd had.’

‘Ik had haar dan nog een grapje gestuurd. Met een Sinterklaas die ik haar doorgestuurd had: ‘Nu word je zo een beetje gezien’. We kunnen daar onderling een grapje over maken.’

Ze reageerde positief op uw Sinterklaas?

‘Ja. Dan is dat ook ontmijnd en zegt ze: ‘Sorry, misschien hadden we dat op een andere manier moeten brengen. Maar het is eigenlijk een oud programmapunt voor ons.’ Ik begrijp dat dan ook. Dus ik moet zeggen, die incidentjes die er geweest zijn … Wat wel altijd mogelijk is, is daar je telefoon voor te nemen en daarover te praten. En elkaar daarin te respecteren als dat gebeurt. Zo lang dat zo kan, denk ik dat dat heel belangrijk is voor de cohesie.’

Misschien de mens met wie u dit jaar de meeste uren heeft doorgebracht, is Georges-Louis Bouchez (MR). Hoe blikt u daarop terug?

‘Hij is een ongelooflijk talent, een ongelooflijk politiek talent. Intelligent, charismatisch. Persoonlijk heb ik er ook een zeer goeie band mee. Alleen is hij natuurlijk zodanig scherp, dat niet iedereen daarmee om kan.’ 

‘Dat stoort veel mensen. Ik heb dat in de onderhandelingen ook gezien. Op een bepaald moment was hij heel scherp aan het onderhandelen. Dat wordt hem dan natuurlijk soms wat kwalijk genomen.’ 

‘Op zich is het wel de eerste keer in lange tijd dat wij langs Franstalige kant een liberale partij hebben die op dezelfde thema’s even liberaal is als wij. Op dat vlak wou ik die familieband niet verbreken, omdat het de eerste keer is in Franstalig België dat we zo op dezelfde lijn, dezelfde standpunten zitten.’ 

Ah, was dat dan onder Charles Michel (MR) niet het geval? 

‘Dat was toch gematigder. Ik denk dat ze toen meer een centrumkoers hadden, maar dat wij toch echt die heel donkerblauwe, economische, liberale lijn hebben. En met Georges-Louis is dat anders, die zit ook meer op onze lijn. Hij is echt een bondgenoot in het zuiden van het land, dat is vrij uniek. Dus ik vind het heel raar dat Vlaamse partijen hem zo verketteren, want hij is eigenlijk een bondgenoot voor Vlaanderen.’ 

Ik hoor het u graag zeggen. Heel die Vivaldi-coalitie, als u die ook eens op tien punten zou moeten geven, wat is uw score dan?

‘Dan overweegt die coronacrisis en geef ik ze echt wel negen op tien. Tien is een beetje te veel lof, maar ik geef ze echt veel punten voor de aanpak nu. Die is consequent, doordacht, wordt goed gecommuniceerd. Natuurlijk komt nadien de uitdaging voor de regering, het hervormen van het land.’

Daar wilde ik toe komen. Wat moet er in 2021 postcorona gebeuren?

‘Je kunt niet anders dan een conclusie trekken uit deze crisis. Dat ons land toch niet efficiënt in elkaar zit als structuur. Er moet een oefening gestart worden om die staatsstructuur efficiënter te maken, weer gemakkelijker beslissingen te kunnen nemen. Want dat heeft ons in de eerste golf heel veel tijd gekost omdat het niet zo is.’

Bent u nog altijd vragende partij om die gezondheidszorg naar één niveau, het federale, te brengen? 

‘Maak een keuze. Het staat nu eerder in de richting van de gemeenschappen in het regeerakkoord. In ieder geval, maak een keuze waar het terechtkomt. Maar niet verdeeld. Waar het federale de ziekenhuizen doet, de woonzorgcentra dan regionaal zitten.’ 

‘Ik ben geen belgicist, ik ben geen Vlaams-nationalist, voor mij is het gewoon efficiëntie. Iemand moet beslissen op een bepaald moment. Het moet weer vooruitgaan, maar nu zit alles vast in een soort immobilisme.’

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert

‘Op een bepaald moment hadden wij in de Kamer snel een wetsvoorstel gemaakt over de tracingapp, de applicatie om de mensen te tracen. We deden dat hier in de Kamer en dan bleek dat het een gemeenschapsmaterie was. Om maar te duiden hoe ingewikkeld het was in die eerste golf en dat we niet snel en accuraat konden reageren omwille van de complexiteit.’ 

U zei het zelf, het is onaf op dit moment, die Belgische constructie. We moeten daar echt wel een stap zetten?

‘Ja, we moeten een keuze maken in hoeveel entiteiten we eigenlijk over willen houden. Is dat met de gewesten? Dat is eerder mijn idee, of is dat met de gemeenschappen? Maar acht entiteiten met acht ministers dat is te veel. Ik merk ook langs Franstalige kant dat men er ook over begint te praten om die gemeenschappen en gewesten te fusioneren.’

De PS heeft eigenlijk een heel duidelijk voorstel gedaan.

‘Dat is wel goed, want zij zitten nog met een laag erbovenop, die het nog ingewikkelder maakt. En dan moeten we toch eens kijken naar die politieke structuur, als we dat zo kunnen downsizen, hoe we dan beslissingen nemen. Je hebt soms beslissingsbevoegdheden die over het regionale en het federale zitten samen. Ofwel zorg je dat het echt heel homogeen is. En als dat niet zo is, dan moet je op een bepaald moment een bepaald niveau een beslissing laten nemen. Zodat er in ons land weer beslissingen genomen worden.’ 

‘Ik kijk daar heel onthecht naar. Ik ben geen belgicist, ik ben geen Vlaams-nationalist, voor mij is het gewoon efficiëntie. Iemand moet beslissen op een bepaald moment. Het moet weer vooruitgaan en nu zit alles vast in een soort immobilisme.’ 

Als u zo’n zware oefening wilt doen, hebt u N-VA dan niet nodig om die puzzel te leggen? Ze zitten ook in die Vlaamse regering. 

‘Op zich zijn ze welkom. De logica die we hebben in het regeerakkoord is dat men in het Parlement, maar ook met partijen van de oppositie zou gaan praten over die staatsstructuur voor 2024. Dan zullen we de nodige artikelen in de grondwet ook in herziening verklaren. En het cdH en N-VA zijn twee partijen die je daar eigenlijk best bij betrekt.’

Dat wordt een moeilijke oefening.

‘Het is dat. Ik weet niet of het mogelijk zal zijn er een consensus over te vinden. Het kan ook zijn dat het deel is van het verkiezingswerk in 2024. Maar je zou minstens een akkoord moeten hebben over de grondwetsartikelen. Over een aantal disfuncties zijn we het toch wel eens. Dat merk ik toch bij partijen in het noorden en het zuiden van het land.’

Hervormen

Op links ziet men in deze COVID-crisis het ultieme bewijs dat een sterke sociale zekerheid nodig is, dat er eigenlijk een vangnet moet zijn. Tegelijk zie je dat veel mensen aan de rechterkant toch wel zenuwachtig worden van al die overheidsuitgaven. Wie gaat het allemaal betalen?

‘Dat wordt hoe dan ook een discussie. We hebben onze staatsschuld nu laten toenemen. We kunnen gewoon niet anders, we moeten zorgen dat ons economisch weefsel blijft bestaan. Deze week hebben we gezien dat zeven van de tien Belgen de crisis nog niet voelt.’

‘Als je geen hervormingen doet en niet meer mensen aan de slag gaat zetten, ga je na twee jaar moeten vaststellen dat je die extra uitgaven niet kunt betalen en dat gaat voor iedereen pijnlijk zijn.’

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert

Dat leek mij ietwat positief gespind, die drie op tien voelen het wél heel hard.

‘Dat is zo. Je zult er maar toe behoren. Dat zijn vaak diegenen die zelfstandig zijn, handelaars.’

Uw kiespubliek.

‘Inderdaad. Die mensen bloeden wel degelijk. Maar wat belangrijk is, is dat de consumptiekracht niet kapot is. Als volgend jaar de economie herneemt, zullen er zaken failliet gaan. Maar die activiteiten zullen weer overgenomen worden en mensen kunnen nog altijd consumeren. Er zijn een deel mensen die hebben kunnen sparen, die gaan dat ook weer uitgeven. Dus dat is wel een bepaald optimisme dat er kan zijn na de crisis.’

‘Maar je hebt volledig gelijk. De grote valstrik is een beetje dat men nu denkt: ‘We kunnen recurrent, jaar na jaar, miljarden extra gaan uitgeven’. Dat gaat niet. We zaten met een tekort dat naar de drie procent ging. Dat zal nu nog toenemen naar vijf procent en we moeten structureel dat weer laten afnemen.’

‘Het beste cadeau dat we ons eigenlijk kunnen geven, is hervormen. De arbeidsmarkt hervormen. Volgend jaar gaat de regering met de sociale partners een aantal conferenties doen rond werkgelegenheid. Ook in het zuiden van het land moeten we echt die werkzaamheidsgraad optrekken. Dat beseft men bij de PS ook. Want als men dat niet doet, gaan die extra sociale uitgaven die we nu plannen niet betaalbaar zijn. Het is heel duidelijk.’

‘Het regeerakkoord bepaalt een bepaalde extra uitgave. Pensioenen, bijvoorbeeld. Maar als je geen hervormingen doet en niet meer mensen aan de slag gaat zetten, ga je na twee jaar moeten vaststellen dat je het niet kunt betalen en dat gaat voor iedereen pijnlijk zijn.’

U bent een specialist op dat domein. In het regeerakkoord zat die werkzaamheidsgraad van tachtig procent. Dat is toch bijna utopisch als u ziet wat we vandaag hebben?

‘2024 is niet mogelijk, maar de deadline is eigenlijk … Het is voor een decennium. Je hebt eigenlijk de doelstelling tegen 2030 om die tachtig procent te halen. Vlaanderen heeft daar een inspanning te doen, pre-COVID, van vijf procent. Dat is ook nog wel wat. Dat zit vooral bij mensen die in arbeidsongeschiktheid zitten. Daar staat ook wel een duidelijk hoofdstuk over in het regeerakkoord.’

‘Maar in het zuiden van het land, Brussel, zitten we eigenlijk met een stuk onderwijs dat moet versterkt worden. Mobiliteit tussen de regio’s en ook veel kansengroepen, denk aan mensen met migratieachtergrond die bij ons nog altijd veel te weinig kansen krijgen. Terwijl het echt een jonge generatie van mensen met een migratieachtergrond is die echt vooruit willen in het leven. En wij geven die echt te weinig kansen vandaag.’

COVID was bij momenten misschien toch ook wel een stuk een bedreiging voor onze privacy: de aanwezigheid van de staat in ons leven werd wel erg groot. Soms omdat het niet anders kan, om die pandemie tegen te houden. Hoe kijkt u daar als liberaal naar?

‘Heel goed opletten dat we niet op een hellend vlak zitten. Gwendolyn Rutten (Open Vld) had een heel goed opiniestuk geschreven onlangs en Vincent Van Quickenborne (Open Vld) als minister van Justitie heeft toch ook een duidelijke lijn bepaald.’

‘We waren op een pad van de avondklok te gebruiken voor allerlei zaken waarvoor het niet dient. Woonstbetredingen ook …’

Drones …

‘… Zonder huiszoekingsbevel of tussenkomst van een parket. De drones die boven ons dak zouden komen. Dat zijn zaken die disproportioneel zijn.’ 

‘Het is belangrijk om inderdaad de maatregelen te handhaven. Maar als je het aan sommige gouverneurs of burgemeesters blijkbaar overlaat, belanden we in een politiestaat.’

‘Dat kunnen wij als liberalen absoluut niet aanvaarden, dus daar gaan we toch wel een duidelijke lijn trekken. Maar ik ben blij dat het ook wel in deze richting nu evolueert.’ 

Menselijk liberalisme

Toen u voorzitter geworden bent, was een van de grote ambities: de partij hervormen. Hoe ver staat u en wat wilt u daar volgend jaar nog mee doen?

‘We zijn daar nu achter de schermen volop mee bezig, met een interne denkoefening naar onze positionering, welke thema’s we precies moeten capteren het komende decennium. In de loop van volgend jaar zouden we een aantal momenten willen plannen om een aantal nieuwe thema’s die echt tot de kern van het liberalisme moeten getrokken worden, om die mee op de kaart te zetten.’ 

‘Alleen maakt COVID het voor veel niet zo makkelijk, omdat je natuurlijk je militanten wilt samenbrengen. Ik vermoed dat het ook wat naar de tweede helft van het jaar opschuift, onder meer daardoor. Het geeft ons de tijd om intern wel alles goed voor te bereiden, iedereen ook mee te nemen in onze organisatie. Dus daar zijn we nu wel volop mee bezig.’ 

Maar nu blijft u erg vaag: welke thema’s dan voor Open Vld? Ik zou spontaan denken: minder belastingen, minder staat, zoals de Egbert Lachaert die wij kennen zou zeggen?

‘Je hebt natuurlijk de zaken waar ik in de Kamer veel mee bezig geweest ben, werk en economie. Maar in mijn lokaal mandaat ben ik lang OCMW-voorzitter geweest. En heb ik heel veel op sociale dossiers gewerkt.’ 

‘Er zijn een aantal zaken die in dit decennium na COVID gewoon belangrijker zijn: een menselijke taal spreken, meer empathie vanuit een liberaal gedachtegoed, het emancipatorische, …’

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert

‘Wat mij altijd een beetje vreemd lijkt, is alsof het liberalisme alleen maar moet zijn voor degenen die het goed hebben. Dat is echt iets wat fout is. Dat wordt gewoon fout gepercipieerd.’

‘Ik heb mijn stemmenaantal lokaal in mijn gemeente verdubbeld op zes jaar tijd door een heel menselijk liberalisme aan de dag te leggen. In Oost-Vlaanderen hebben wij een volks liberalisme.’

Ik zag dat u zelf in het woonzorgcentrum gaat bijklussen nu u immuun bent voor corona?

‘Het was niet de eerste keer dat ik dat deed. Alleen is er nu een fotootje van verschenen. Maar die ouderzorgsector heb ik de laatste jaren enorm gevoeld, ermee gewerkt. Ik ken dat ook door en door.’

‘Ik ben daar in deze crisis echt actief mee bezig geweest. Dat menselijk liberalisme, dat er niet alleen is voor mensen die het goed hebben, ik denk dat het een enthousiasmerend iets is wat onze partij wel veel kan verbeteren.’ 

Is dat dan toch meer een soort D-66 liberalisme?

‘Nee. Ik denk dat we een goede mix zijn tussen VVD en D66.’ 

Dat is het klassieke antwoord.

‘Het liberalisme in Vlaanderen en in België heeft altijd wat mensen gehad die de sociale reflex wel beleggen. Het Gentse liberalisme is altijd heel sociaal geweest. Je hebt dan andere regio’s waar men iets meer naar een klassiek liberalisme gaat. Op zich hebben die twee wel voldoende raakpunten om samen in één partij heel goed te functioneren, want in Vlaanderen worden we gechallenged op dat liberalisme langs alle kanten.’ 

‘Er zijn een aantal zaken die in dit decennium na COVID gewoon belangrijker zijn. Een menselijke taal spreken, er niet alleen zijn voor de mensen die gestudeerd hebben, en overal ter wereld kunnen gaan werken. Er zijn veel mensen die zich zorgen maken om hun toekomst, om hun welvaart, die hun job bedreigd zien. Die de samenleving zien veranderen. We moeten meer empathie tegenover sommige van die mensen ook leggen vanuit een liberaal gedachtegoed. Dat is wel een van de uitdagingen waar we voor staan, en om dat ook op een bepaalde manier uit te stralen.’ 

‘Het emancipatorische. Er zijn zo veel groepen die vandaag niet aan de bak komen en die wij niet voldoende aanspreken. Ook omdat we niet genoeg rolmodellen hebben in onze partij die dat symboliseren. Dat zijn een aantal zaken waar we nu op aan het werken zijn.’

Komt er dan een nieuwe naam voor de partij of is dat niet meer het plan?

‘Een nieuwe naam is mogelijk, maar moet voor mij niet. Het probleem is, ik wil dat niet zomaar nu gooien. Dat moet echt samengaan met een geloofwaardig traject dat erachter zit. 

Er is iemand u al voorgegaan met een naamsverandering. 

‘Ja, hij had een beetje schrik dat wij die naam zouden pakken.’

Ja, dat was letterlijk zo. Hij dacht dat jullie ook Vooruit gingen nemen. 

(lacht) ‘Wij wilden ook Vooruit, maar we gaan toch voor een andere naam nu.’

Dat was toch niet het plan?

‘Het was niet het plan, alhoewel we ‘Vooruit’ veel gebruiken in visuals. Ik denk dat Conner (Rousseau, wov.) daardoor misschien gedacht had: ‘Ze zitten ook op dat plan’. Dat was niet zo. Maar op zich, de vooruitgangsgedachte zit natuurlijk ook in het liberalisme.’

‘Wij zullen op een bepaald moment misschien wel met een nieuwe naam komen, maar dat moet echt samengaan met een geloofwaardige presentatie van een nieuw elan in je partij. Nieuwe mensen, nieuwe thema’s die je wilt omarmen. Dan heeft dat ook zin. Anders is het gewoon een etiketje dat je wijzigt en dat is niet geloofwaardig.’

Nog één vraag. Wat zijn uw goeie voornemens voor 2021?

‘Ik hoop dat ik gewoon weer opnieuw mensen kan zien die ik nu al zo lang mis en die je niet durft samen te brengen. Eigenlijk hadden we zo alles wat ik met mijn voorzitterschap, andere zaken die leuk waren in het jaar, die heb ik allemaal niet kunnen vieren. Maar ik heb één voornemen, ik ga ze allemaal een jaar later vieren met de mensen die ik eigenlijk wil samenbrengen. ‘

Dus 2021 wordt een feestjaar?

‘Laat ons dat hopen voor iedereen.’

Lees en bekijk hier ook onze andere XmasTalk-interviews:

• Premier Alexander De Croo (Open Vld): ‘We zijn een federaal land in de puberteit, we moten volwassen worden’
• N-VA-voorzitter Bart De Wever: ‘Als COVID één ding heeft blootgelegd, is het wat voor een zootje dit land is’
• Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken: ‘Het cordon sanitaire is het probleem geworden van Bart De Wever, niet meer van ons’
• CD&V-voorzitter Joachim Coens: ‘Waarom het Zwitserse model niet: een positief verhaal, van een natie waarin men elkaar vindt?’
• Vooruit-voorzitter Conner Rousseau: ‘Ik word echt ziek van politiek correcte moraalridders die verdraagzaamheid prediken op een onverdraagzame manier’
• Groen-voorzitter Meyrem Almaci: ‘Wij, de voorzitters, zijn de dirigenten van het Vivaldi-orkest’
• PVDA-voorzitter Peter Mertens: ‘De PS is tot veel bereid om haar macht te behouden’