Tijdens de coronacrisis zijn de vastgoedprijzen fors de hoogte ingeschoten. Dat maakt het voor jongeren heel moeilijk om een woning of appartement te kopen. Nu krijgen ze ook nog eens af te rekenen met stijgende rentes.
Tijdens de twee coronajaren werden de sterkste prijsstijgingen op de vastgoedmarkt sinds 2007 opgetekend. Doordat we met z’n allen thuis moesten blijven, hebben veel gezinnen tijdens die periode een nieuwe woonst gezocht. Voornamelijk woningen met een tuin vielen de afgelopen jaren in de smaak van huizenjagers. Ook de lage rente zette gezinnen aan om hun spaarcenten te investeren in een vastgoedproject. Uit de jongste vastgoedbarometer van de notarisfederatie blijkt dat in het eerste kwartaal van dit jaar de gemiddelde vastgoedprijs 315.984 euro bedroeg.
Stijgende rente
Nu is er wel een einde gekomen aan de periode van goedkope woonkredieten. De Europese Centrale Bank (ECB) gaat deze maand immers de rente verhogen. Ook is de toezichthouder gestopt met het opkopen van schuldpapier via het APP-programma (asset purchase programme), wat een opwaartse impact heeft op de langetermijnrente. Die rente zat overigens de afgelopen maanden al in de lift, omdat beleggers anticipeerden op een verstrakking van het Europese geldbeleid. Kredietgevers baseren zich op de langetermijnrente om het tarief van een woonkrediet te bepalen.
Volgens de rentebarometer van Immotheker betaal je voor een woonlening met een looptijd van 25 jaar en een quotiteit hoger dan 80 procent (de verhouding tussen het leenbedrag en de actuele waarde van de woning) vandaag 3,12 procent. Ter vergelijking: begin dit jaar was dat ongeveer 1,6 procent.
Vastgoed even “onbetaalbaar” als voor de financiële crisis
De grootbank BNP Paribas Fortis maakt zich daarom zorgen over de betaalbaarheid van Belgisch vastgoed. Uit een studie van die bank, waarover De Standaard bericht, blijkt dat een woning in ons land al even onbetaalbaar is als voor de financiële crisis.
Net voor de crisis van 2008 moest een Belgisch gezin gemiddeld 28 procent (van het netto beschikbare inkomen) afbetalen voor een hypotheeklening, een historisch hoogtepunt. Vandaag schommelt de zogenaamde betaalbaarheidsindex volgens de laatst beschikbare cijfers van de Nationale Bank rond de 26 procent.
Volgens Koen De Leus, hoofdeconoom bij BNP Paribas Fortis, zal een verdere klim van de rentevoeten ervoor zorgen dat de piek van voor de financiële crisis opnieuw wordt bereikt. “Als er voor een gezin met een gemiddeld inkomen van 4.200 euro 84 euro per maand extra bij de aflossing komt, zit je opnieuw op het niveau van voor de crisis”, merkt hij op.
Strengere voorwaarden woonlening
Niet alleen de gestegen rente en vastgoedprijzen spelen de huizenjagers parten. Zo gelden er ook almaar strengere regels voor wie een hypothecair krediet zoekt. De Nationale Bank van België (NBB) wil bijvoorbeeld dat de kredietgevers rekening houden met de duurzaamheid van een woning bij het toekennen van een hypothecair krediet.
De NBB heeft in 2020 ook strengere richtlijnen met betrekking tot de quotiteit opgelegd aan de financiële instellingen. Zo wil de toezichthouder dat de kredietgevers in het merendeel van de gevallen niet meer dan 90 procent van het aankoopbedrag financieren.
Al die factoren zorgen ervoor dat voornamelijk jongeren problemen hebben om een eigen woning te kopen. De bevraging van BNP Paribas Fortis toont aan dat slechts 15 procent van de respondenten makkelijk een huis denkt te kunnen kopen, terwijl dat nog rond de helft schommelde voor bewoners die tien en zelfs drie jaar geleden vastgoed hebben gekocht.
(fjc)
