Persbureau Bloomberg meldt dat Amerikaans president Joe Biden overlegt met de nucleaire industrie van zijn land over de gevolgen van mogelijke strafmaatregelen tegen het Russische kernenergiebedrijf Rosatom. Dit staatsbedrijf is betrokken bij de winning en verrijking van uranium en is een belangrijke leverancier van splijtstof en technologie aan energiecentrales over heel de wereld.

Tegelijkertijd heeft de Russische leider Vladimir Poetin vanaf woensdag een verbod op bepaalde Russische exportproducten afgekondigd. Hoewel in het bevel niet werd gespecificeerd welke goederen of grondstoffen aan banden zullen worden gelegd, deed de maatregel de alarmbel luiden over de gevolgen ervan voor de Russische uraniumexport.

Deze twee (mogelijke) bedreigingen doen de markt zweten over het uraniumaanbod in de toekomst, aldus Insider.

Goedkopere alternatieven

De uraniumprijzen op de spotmarkt stegen vandaag met 11,7 procent tot 60,40 dollar per pond, volgens gegevens van Trading Economics. Dat is het hoogste niveau sinds maart 2011, toen een ongeval in de kerncentrale van het Japanse Fukushima uraniumbrandstof deed smelten en een schokgolf door de sector teweegbracht; de prijzen zouden nog jarenlang moeite hebben om zich te herstellen. Uranium is nu 118 procent gestegen in het afgelopen jaar.

“Aan de vraagzijde hebben de gestegen olie- en aardgasprijzen de nutsbedrijven ertoe aangezet om goedkopere alternatieven te zoeken”, schrijft TradingEconomics over de prijsstijging van uranium.

Het verbod van de regering-Biden op Russische olie en andere energieproducten eerder deze week wordt gezien als een maatregel die de energieprijzen zal opdrijven. Maar de ban omvatte geen uranium, schreef persagentschap Reuters.

Afhankelijk van Kazachstan, Oezbekistan en… Rusland

Als een dergelijke boycot nu toch aan de orde is, kan dat ervoor zorgen dat de VS zichzelf in de vingers snijden.

De Amerikaanse nucleaire industrie is voor een groot deel van het uranium dat de centrales van stroom voorziet afhankelijk van Rusland en zijn bondgenoten Kazachstan en Oezbekistan. In 2020 was Rusland goed voor ongeveer 16 procent van het uranium en 23 procent van het verrijkte uranium dat wordt gebruikt in Amerikaanse kernreactoren, die om de twee jaar moeten worden bijgetankt, volgens cijfers van persbureau Bloomberg.

De Russische uraniumproductie wordt dan weer gecontroleerd door Rosatom, dat meer dan 35 procent van het uranium in de wereld levert, ook via dochterondernemingen. Het bedrijf is in 2007 door Poetin zelf opgericht en vormt een belangrijke bron van inkomsten voor Rusland.

“Amerikaanse productie verwaarloosbaar”

Het is nog niet duidelijk wat de sancties zouden betekenen voor Amerikaanse kerncentrales en brandstofimporteurs – als die er al komen. Niettemin hebben grote spelers uit de industrie het Witte Huis opgeroepen de invoer van uranium uit Rusland door te laten gaan.

“We kunnen het ons niet veroorloven om geen Russisch uranium en verrijking te hebben,” liet Chris Gadomski, analist van de nucleaire industrie, optekenen door Bloomberg NEF. “Russisch uranium is goedkoper dan andere wereldwijde bronnen, terwijl de Amerikaanse productie verwaarloosbaar is.”

De VS hebben nog slechts één commerciële verrijkingsinstallatie, in de staat New Mexico. Deze is eigendom van Urenco, een Brits, Duits en Nederlands consortium.

Urenco, de op een na grootste producent van kernbrandstof ter wereld, zei donderdag dat het verwacht dat de “geopolitieke onzekerheden” onder de regering-Biden zullen aanhouden. Het beklemtoonde de nood aan “geografisch gediversifieerde bevoorradingsketens”, aldus Bloomberg.

Europa

Het is niet duidelijk of een mogelijke ban ook gevolgen kan hebben voor de brandstofleveringen aan Europese landen, waar verschillende centrales uranium betrekken van dochterondernemingen van Rosatom.

De Finse Loviisa-centrale van Fortum Oyj, bijvoorbeeld, heeft een contract met Rosatom dat loopt tot 2027 – tenzij de centrale een nieuwe exploitatievergunning krijgt. Ongeveer 15 procent van de leveringen van het Duitse energiebedrijf Uniper is afkomstig van Rosatom, maar het bedrijf heeft geen commentaar gegeven over hoe het van plan is de leveringen te diversifiëren als dat nodig is. Electricité de France en het Verenigd Koninkrijk hebben dan weer brandstofvoorraden die goed zijn voor ongeveer twee jaar. In ons land staat Synatom in voor de uraniumvoorraad; de onderneming is actief op de markt van uraniumconcentraten.

Slowakije, dat meer dan de helft van zijn energie uit Russische reactoren en splijtstof haalt, heeft wel gekeken naar diversificatie van het aanbod. Eerder deze maand suggereerde het Centraal-Europese land dat het zou kunnen samenwerken met andere Russische reactorexploitanten in Tsjechië, Hongarije en Finland. De Slowaken willen een mogelijke omschakeling bespoedigen nadat hun contract met Rosatom in 2026 afloopt.

(ns)