Op het vlak van energie bevindt Rusland zich vandaag in een sterke positie ten opzichte van Europa, en het weet dat. Daarom heeft het gewaarschuwd voor een verdere tempoverlaging van de gasleveringen via de Nord Stream-pijpleiding, die het gebruikt als drukmiddel tegen het Westen. Maar met het besef dat het daar niet eeuwig gebruik van zal kunnen maken, richt het zich op de toekomst en is het van plan munt te slaan uit zijn bevoorrechte relatie met China.
Tegenover Europa blaast Moskou warm en koud tegelijk over de gasleveringen door zijn Nord Stream 1-gaspijplijn. Maar het Kremlin beseft terdege dat deze politieke hefboom beperkt is in de tijd; zo is de Europese Unie van plan haar invoer van Russische energie in de komende maanden te verminderen.
Dat brengt Rusland in een netelige positie: het land met de grootste oppervlakte zou met astronomische hoeveelheden onverkochte energieproducten kunnen blijven zitten. ‘Gelukkig’ kan het blijven rekenen op zijn Aziatische kompanen, die van de geopolitieke context – en de aantrekkelijke prijzen – gebruik hebben gemaakt om hun aankopen van Russische olie en gas op te voeren.
Leveringen aan Shanghai vanaf 2025
In tegenstelling tot onder meer de Verenigde Staten en Europa heeft China de inval van Rusland in Oekraïne niet officieel veroordeeld. De Volksrepubliek zette zijn handel met Moskou voort alsof er niets was gebeurd.
Begin februari, voordat het conflict begon, hebben de twee landen hun jaarlijkse overeenkomst voor de aankoop van gas met 10 miljard kubieke meter uitgebreid.
Voorlopig verbindt slechts één pijpleiding de twee landen – het deel in Rusland heet ‘Power of Siberia’. De pijpleiding werd in december 2019 in gebruik genomen en voorziet de Chinese hoofdstad Peking sinds 2020 van aardgas. Er zijn plannen om de gasleiding door te trekken naar het economisch centrum van China, Shanghai, in het zuiden van het land. De eerste leveringen worden verwacht in 2025, aldus de staatsmedia.
Pijpleiding door Mongolië
Maar deze gaspijpleiding die Rusland met Shanghai verbindt, is niet het enige project in aanbouw. De twee landen hebben gesproken over de aanleg van extra gaspijpleidingen, meldt de Financial Times (FT). Eén daarvan, ‘Power of Siberia 2’, moet Mongolië doorkruisen. De bouw ervan zou binnen twee jaar moeten beginnen. Dat zei althans de Mongoolse premier Oyun-Erdene Luvsannamsrai tegen het zakenmedium.
Een tweede zou ook de bevoorrading van West-China via de grens tussen Mongolië en Kazachstan kunnen vergemakkelijken, zoals te zien is op een door CNBC vervaardigde kaart.
Door zijn banden met China aan te halen, wil Rusland ongetwijfeld het verlies van de Europese markt compenseren. De Oost-Aziatische gigant zal echter zijn bestellingen aanzienlijk moeten verhogen en zijn andere leveranciers in de steek moeten laten, wil dit project voor Moskou levensvatbaar zijn.
Overigens is China’s voornaamste energiebron steenkool. Men kan zich moeilijk voorstellen dat Peking de eigen steenkoolproductie zou inkrimpen om zijn vraag naar Russisch aardgas drastisch op te voeren. Met andere woorden, Moskou zal, ondanks zijn inspanningen, het Europese embargo op zijn energie nog wel een tijdje voelen.
(lb/fjc)