De wereld treedt het tijdperk van de superstad binnen, een evolutie die nergens duidelijker wordt dan in sub-Saharisch Afrika, waar het aantal stadsbewoners volgens cijfers van de Verenigde Naties tegen 2050 zal toenemen tot 1,3 miljard.
Een goed voorbeeld is Lagos (foto onder), de hoofdstad van Nigeria. In 2000 woonden daar 7,2 miljoen mensen, een stad vergelijkbaar met Amerikaanse agglomeraties als Philadelphia en Chicago. Tegen 2030 zullen hier volgens de Verenigde Naties 24 miljoen mensen samenhokken en een stad vormen zo groot als de metropolen New York en Londen… samen.
De snelle verstedelijking – en al wat daarmee gepaard gaat: economische kansen, sociale problemen en milieuvervuiling – bereikt elke uithoek van de wereld. In 1975 leefden 750 miljoen mensen in steden, de meeste onder hen in Europa of Noord-Amerika. Tot 2008 leefde de meerderheid van de wereldbevolking op het platteland.
© Getty Images
Afrikaanse verstedelijking is pas gestart
Vandaag leeft 55% van de wereldbevolking (4,3 miljard mensen) in steden. Tegen 2050 zullen ze met 68% (6,6 miljard mensen) zijn.
Tussen 1950 en 2000 kwamen er enkel in Azië al 1 miljard stadsbewoners bij en sinds dan nog eens 900 miljoen. Azië huisvest vandaag meer dan de helft van de globale stadsbevolking. Het continent telt dan ook 17 van de 31 globale megasteden die meer dan 10 miljoen inwoners tellen.
De Afrikaanse verstedelijking is pas gestart. Tien jaar geleden telde het continent maar half zo veel stadsbewoners als Europa. Binnen tien jaar zullen er dat meer zijn en binnen twintig jaar zelfs dubbel zo veel.
© Darren Chan/ Unsplash
Afrika is de belangrijkste gebeurtenis van deze eeuw
De Franse politicus Jean-Louis Borloo, 20 jaar lang burgemeester van de Franse stad Valenciennes en ook minister in verschillende Franse regeringen, noemt Afrika daarom de belangrijkste gebeurtenis van deze eeuw.
“Een continent dat van 250 miljoen mensen ten tijde van de onafhankelijkheden is uitgegroeid tot 1,2 miljard mensen vandaag. Dat binnen 30 jaar 2,5 miljard mensen zal huisvesten. Kan u zich voorstellen wat dat betekent. Een kwart van de wereldbevolking en 40% van alle jongeren dan 20 jaar.”
Nigeria
Kijk naar Nigeria bijvoorbeeld, waar de bevolking in sneltempo toeneemt en steeds neer mensen naar de stad trekken. Tegen 2050 zal het de Verenigde Staten hebben ingehaald om ‘s werelds op India en China meest bevolkte land te zijn. Vandaag leven al 8 keer meer Nigerianen in steden dan in 1975. De 5 grootste steden in het land zullen aan ongeveer hetzelfde tempo blijven groeien, wat betekent dat ze tegen 2030 ruim 70% meer mensen zullen moeten huisvesten dan vandaag.
© Andre Benz/ Unsplash
De geboorte van de superstad…
De verstedelijking ligt ook aan de basis van de geboorte van de superstad. In 1975 telden enkel de agglomeraties Tokio, New York en Mexico City meer dan 10 miljoen inwoners. Vandaag zijn er 31 supersteden en volgens de VN komen er daar tegen 2030 nog een 10 bij. Die bevinden zich alle in Afrika of Azië, met de uitzondering van Bogota in Colombia.
In de lijst van ‘s werelds grootste steden rangschikten toen Parijs, Moskou en Los Angeles. De Franse hoofdstad in nu nog 25-ste, de Russische 22-ste, terwijl Los Angeles vandaag op 21 rangschikt. Op de beelden hiernaast een voorbeeld van een file in de ‘City of Angels’.
… en de megastad
Sommigen denken ondertussen dat de term ‘megastad’ aan een nieuwe definitie toe is, want tegen 2030 zullen er 14 steden op aarde zijn waar 20 miljoen mensen of meer wonen, onder hen Lagos en Kinshasa in de Democratische Republiek Congo.
De uitdagingen zijn enorm. Steden kunnen een krachtige motor voor economische groei betekenen door jobs te creëren, transportkosten te reduceren en concurrentie en samenwerking te promoten. Maar dat heeft vaak enorme gevolgen voor het milieu en de woongelegenheid.
© Jezael Melgoza/ Unsplash
Stad haalt het beste uit de mens
In zijn boek Triumph of the City schrijft auteur Edward Glaeser hoe steden het beste uit de mens halen. Dichtbevolkte steden zijn creatiever, opwindender en minder milieuverontreinigend dan de door auto’s geregeerde doorsnee Amerikaanse buitenwijk. Steden zijn paspoorten van armoede, die armen aantrekken eerder dan ze te creëren. Steden zijn ook de plaats waar mensen artistiek en technologisch het meest creatief zijn.
Leven in een megastad hoeft geen hel te zijn, besluit Glaeser. Integendeel, Tokio, Seoul en Shanghai bewijzen dat megasteden best leefbaar kunnen zijn. Voor velen onder ons wordt de megastad ons lot. Het doel van de mensheid moet zijn dat lot te managen, eerder dan het te ondergaan.
Parijs in 2100
Nog opmerkelijk: in de top 50 van grootste steden in 2100 zijn er nog exact 5 uit het Westen: New York (plaats 22 – 30 miljoen inwoners), Mexico City (plaats 34 – 22 miljoen), Los Angeles (plaats 40 – 20 miljoen), Rio de Janeiro (plaats 41 – 19,8 miljoen) en Sao Paolo (plaats 44 – 19,1 miljoen). De eerste Europese stad zal dan Parijs zijn, met 11,8 miljoen mensen, goed voor plaats… 67.
© Edouard Grillot/ Unsplash