Wie de explosie van de beurskoersen aanschouwt zou kunnen denken dat de ware kostprijs van de pandemie al betaald is. Maar een reeks nieuwe onderzoeken schetst een totaal ander en vaak ijzingwekkend beeld.
De globale aandelenbeurzen gingen in november in overdrive. Zo ging de Franse CAC 40 ruim 20 procent hoger. Ook de Duitse DAX 30 voegde 15 procent toe, de Amerikaanse S&P 500 mocht 10 procent bijschrijven, terwijl ook onze eigen Bel 20 nu 20 procent hoger noteert dan 1 maand geleden. De index zette zo zijn beste prestatie in de geschiedenis neer.
De aandelenbeurzen anticiperen dus niet enkel een snel einde van de pandemie, maar ook een snel einde van de economische crisis. Het geeft nogmaals aan in welke mate de aandelenbeurzen totaal losgekoppeld zijn van de echte wereld.
Zo gaf de centrale bank van Spanje eerder deze week een reeks hallucinante cijfers vrij. 10 procent van de Spaanse bedrijven maakt volgens de Banco de España gewoon geen kans om de Covidcrisis te overleven. Nog eens 40 procent van de bedrijven zal zijn financiële verplichtingen niet langer kunnen nakomen. Vóór de crisis was dat amper 14 procent. In de autosector stijgt dat aantal tot 64 procent, in de horeca zelfs tot 72 procent. Dat het vooral de kmo’s zijn die hardst getroffen zullen worden, zal niemand verwonderen. Zij hebben moeilijkst toegang tot bancair krediet.
Maar het zijn vooral twee andere onderzoeken die tot ongerustheid dwingen. Die geven aan dat de echte pijn van de pandemie zich in onze mentale toestand heeft genesteld, een pijn die voorlopig nog grotendeels onzichtbaar blijft.
Explosie van depressie bij 15- tot 25-jarigen
De Franstalige krant La Dernière Heure berichtte woensdag dat de psychiatrische afdeling van het Sint Lucashospitaal in Brussel nooit meer patiënten moest behandelen dan in de maand november. Vooral bij de 15- tot 25-jarigen wordt een explosie van depressies vastgesteld. Een onderzoek van de KU Leuven bevestigt dat. Daaruit blijkt dat ruim 1 op de 5 jongvolwassen na de tweede lockdown al matige tot ernstige psychische klachten heeft.
Maar het meest verontrustende onderzoek komt ongetwijfeld van de Franse Fondation Jean Jaurès. Uit een bevraging die na de eerste lockdown werd gedaan komt naar voren dat 20 procent van de Fransen al serieus aan zelfmoord heeft gedacht. Dat percentage is nog hoger bij kleine zelfstandigen (25 procent), bedrijfsleiders en werklozen (27 procent).
Aandelenmarkten hebben geen geweten en ook overheden zijn zich veel te weinig bewust van de vaak onzichtbare pijn die deze pandemie veroorzaakt. Dat de kerst- en nieuwjaarsperiode deze pijn enkel zal verdiepen lijkt onvermijdelijk.