In hartje Rome staat een vijf eeuwen oud pand te koop met de enige bekende plafondschildering van kunstschilder Caravaggio. De Villa Aurora, de bekendste naam van de residentie, wordt op bevel van de rechter geveild. Het huis werd gerestaureerd door zijn laatste bewoners: een in Texas geboren prinses en haar overleden echtgenoot, een lid van een van de aristocratische families van de Eeuwige Stad.
Villa Aurora werd in 1570 gebouwd door kardinaal Francesco Maria Del Monte, als jachthuis.
Het huis van 2.800 vierkante meter ligt verstopt achter hoge muren in het centrum van Rome, tussen de Trevifontein en de Villa Borghese. Het was ooit gelegen in het uitgestrekte buitenverblijf Casino di Villa Boncompagni Ludovisi, genoemd naar de edelman Ludovico Ludovisi aan wie Del Monte het landgoed in 1620 verkocht. De Villa Ludovisi zou volgens de Franse schrijver Stendhal een van de mooiste tuinen ter wereld gehad hebben.
Sinds 1620 was het hele domein, met verschillende bouwwerken en tuinen, dus in het bezit van de adellijke familie Ludovisi, maar die verkocht iets later de meeste panden aan de overheid van Rome. Het Romeinse bewind vernietigde de optrekjes voor de aanleg van de Via Veneto, nu een van de beroemdste en meest glamoureuze straten van de stad. Maar: Villa Aurora werd nooit gesloopt.
Nadat prins Nicolo Boncompagni Ludovisi in 2018 overleed, gaf de villa aanleiding tot een erfenisgeschil tussen de kinderen uit zijn eerste huwelijk en zijn derde vrouw, Rita Jenrette Boncompagni Ludovisi, een Amerikaanse.
Een rechter vond het welletjes en gaf de opdracht om de villa onder de hamer te brengen; de veiling is gepland voor 18 januari eerstkomende. De instelprijs is 471 miljoen euro, en wie het koopt zal zeker 11 miljoen euro opzij moeten leggen voor de restauratie. Met dit bedrag zou Villa Aurora de derde duurste woning ooit kunnen worden. Enkel Buckingham Palace en Antilia (een wolkenkrabber in Mumbai waar de rijkste man van India woont) scoren beduidend beter met respectievelijk 2,6 en 1,8 miljard euro.
Prinses
Toen Rita Jenrette in 2009 met Boncompagni Ludovisi trouwde, was de villa in verval geraakt. Haar nieuwe echtgenoot gebruikte het pand alleen nog als kantoor.
“Ik begon echt (…) zoveel mogelijk te restaureren, binnen de mogelijkheden”, zei mevrouw Boncompagni Ludovisi tegen een journalist van persagentschap Bloomberg. “Echt, je moet een miljardair zijn, geen miljonair. Je moet een miljardair zijn als je een huis als dit hebt, een historisch huis, want je wilt alles goed doen. Je wilt niets fout doen.”
Henry James en Tsjaikovski
In 2010 besloot het echtpaar om de villa open te stellen voor rondleidingen en diners om zo het onderhoud en de renovaties te kunnen bekostigen. Aurora bevat een aantal andere schilderijen en waardevolle kunstwerken die in de architectuur zijn ingebed. Zo springt in de centrale kamer een fresco in het oog dat in 1621 werd geschilderd door de Italiaanse barokkunstenaar Guercino, en dat de godin Aurora op haar strijdwagen voorstelt.
Zoals mevrouw Boncompagni Ludovisi graag opmerkt, heeft het “optrekje” in de loop der eeuwen een hele reeks bezoekers gehad, waaronder de Amerikaans-Britse schrijver Henry James en de Russische componist Pjotr Iljitsj Tsjaikovski.
Mevrouw Boncompagni Ludovisi hoopt dat de Italiaanse regering de villa uiteindelijk zal overnemen, zodat deze publiek domein kan blijven. Na het laatste bod op de veiling heeft de staat het recht om te kopen tegen dezelfde prijs.
Arrogante, recalcitrante moordenaar
De publiekstrekker van het pand is het werk van Michelangelo Merisi, beter bekend als Caravaggio.
Caravaggio was bijna 30 toen hij in 1597 het plafondmeesterwerk realiseerde. Hij deed dit in opdracht van kardinaal Francesco Maria Del Monte, die een schilderij van de Romeinse goden Jupiter, Neptunus en Pluto wou als versiering van zijn alchemielaboratorium. De goden kunnen worden geïdentificeerd door hun respectievelijke beesten (Jupiters adelaar, Neptunus’ nijlpaard en Plutos driekoppige hond Cerberus), in een allegorische scène die verband houdt met de interesse van de kardinaal in alchemie. Caravaggio boetseerde de gezichten van elk van de goden naar zijn eigen beeld.
Omdat het werk werd uitgevoerd met olieverf op gips, is het geen fresco, zoals soms wordt vermeld, maar een plafondschildering; tot dusver de enige bekende van Caravaggio.
“Het is enerzijds een zeldzaam beeld en anderzijds van grote waarde, omdat het van een uitmuntende kunstenaar is”, aldus Claudio Strinati, kunsthistoricus en Caravaggio-expert, hier geïnterviewd door Bloomberg. “De keuze voor de olie-op-muur techniek komt waarschijnlijk voort uit het feit dat Caravaggio niet wist hoe hij fresco’s technisch moest schilderen.”
Arrogant, recalcitrant en een moordenaar: de dramatiek in Caravaggio’s werken correspondeerde met zijn korte en onstuimige leven. Zijn schilderijen, gekenmerkt door hun bijna theatrale belichting, waren controversieel, populair, en enorm invloedrijk op opeenvolgende generaties schilders in heel Europa.
(kg)