Het aandeel GameStop kelderde gisteren met 42 procent tot 53,5 dollar, tegenover nog ruim 300 dollar begin deze week. De massale speculatie eindigt zo voor veel beleggers in tranen. ‘Dit is een leermoment voor beginnende beleggers’, zegt Nick Bortot, de stichter van het beleggingsplatform Bux, in een gesprek met Business AM. Maar ook zijn sector moet volgens hem tot inkeer komen.

Het Nederlandse Bux is naar eigen zeggen de grootste en snelst groeiende ‘neo broker’ van Europa, met intussen meer dan 30.000 klanten in België sinds de lancering een half jaar geleden. Bux behoort tot de hippe beurs-apps, met het Amerikaanse Robinhood als meest geruchtmakende, die beleggen toegankelijk en sexy willen maken. Stichter-CEO Nick Bortot (ex-Binck Bank) mikt vooral op Europese twintigers en dertigers die hun eerste stappen op de beurs willen zetten. Hun Amerikaanse leeftijdsgenoten zetten de voorbije weken Wall Street op stelten met gecoördineerde aankopen die tot enorme speculatieve bubbels leidden.

Hoe kijkt u tegen de GameStop-gekte aan?

Nick Bortot: ‘Wat er nu gebeurt, is niet goed voor onze sector. Een heleboel onwetende beleggers stappen in. Dit is geen beleggen, maar puur speculeren. Beleggen is niet: ‘vandaag even snel 5 procent pakken’, maar wel investeren voor de lange termijn. Bij speculatie profiteert een groep mensen. Wie te laat komt, zit echter op de hete blaren.’

Hebben de neo brokers beleggen té toegankelijk gemaakt?

‘Het antwoord is genuanceerd. Een smartphone-app maakt beleggen per definitie toegankelijker. Je hoeft niet meer je laptop open te slaan om een order te plaatsen. Ik vind het goed dat we beleggen daarmee eenvoudiger maken. Maar dat betekent niet dat je mensen zonder kennis en ervaring zomaar voor de leeuwen moet gooien. Dit is voor onze sector een belangrijk leermoment: we mogen niet alle aandelen over een kam scheren en zonder uitleg aanbieden aan particuliere beleggers.’

Hoe bedoelt u?

‘Dat we beleggers moeten wijzen op de verschillen tussen aandelen en complexere producten, daar is iedereen het mee eens. Maar er zijn ook verschillen tussen types aandelen onderling. Het ene aandeel is het andere niet. De risico’s kunnen sterk variëren. Als broker heb je ook een zorgplicht. Bij Bux hebben we daarom gekozen om alleen de meest courante aandelen aan te bieden en geen kleinere aandelen zoals GameStop.’

Heeft de GameStop-hype geleid tot toegenomen belangstelling voor Bux?

‘Jazeker, we zien in heel Europa een flinke toename in het aantal nieuwe rekeningen.’

Waren de nieuwkomers niet ontgoocheld toen bleek dat handel in GameStop via Bux niet mogelijk was?

‘We geven hen dezelfde uitleg als daarnet en hebben ook een filmpje gemaakt met uitleg over wat er aan de hand is. Na de recente daling van de beurskoers, zijn de nieuwe klanten wellicht opgelucht. We zijn er al bij al heel blij om dat we het aandeel niet aanbieden.’

Is dit een louterend moment voor de beginnende beleggers?

‘Tuurlijk. Als je 100 euro in GameStop belegd hebt, en er blijft maar 20 euro over, dan denk je de volgende keer wel twee keer na of je nog een keer al je geld in een aandeel gaat stoppen.’

Sommige critici zien commissievrij handelen, bijvoorbeeld via Robinhood, als een van de motoren van de speculatie. Beleggers worden niet meer afgeremd door transactiekosten. Commissievrij handelen is ook een van jullie proposities.

‘Ik ben het niet eens met die kritiek. Da’s een beetje zoals: ‘er zijn veel ongelukken op de snelweg, laten we weer naar paard en kar gaan’. Wij zien het afschaffen van de commissies als een manier om beleggen democratischer te maken. Alleen: we moeten de beleggers ook opleiden over risico’s en rendementen. Wij als beleggersplatformen moeten dan doen, maar ook de overheid.’

Waarom ook de overheid?

‘Beursbeleggingen krijgen een andere rol dan voorheen. De rente is negatief en de pensioenstelsels zijn onbetaalbaar: de jongere generaties zullen de pensioenen van de ouderen niet kunnen betalen. Waar beleggen vroeger ‘nice to have’ was voor beleggingsclubjes, is beleggen voor heel veel jongeren een manier om een betere financiële toekomst op te bouwen.’

‘In de toekomst gaan we kleine aandelen als GameStop misschien wel aanbieden, maar dan gaan we vooraf de klant vragen of hij of zij er zich goed van bewust is dat het om een volatielere belegging gaat. Als mensen dat dan willen, kan dat prima.’

Bux wordt al eens de Europese Robinhood genoemd. Bent u daar nog blij mee?

‘Ik begrijp de vergelijking. We zijn alletwee een app en bieden allebei commissievrij beleggen aan. Maar daar houdt de vergelijking op. Robinhood heeft er voor zijn inkomsten belang bij dat zijn beleggers zoveel mogelijk verhandelen. Wij willen evolueren naar een ander verdienmodel. Ik zou Bux niet de Robinhood van Europa willen noemen. Absoluut niet.’

Hoe moet dat nieuwe verdienmodel eruitzien?

‘We denken aan de invoering van een abonnementsformule, waarbij het niet uitmaakt of iemand 1 of 10 transacties per jaar doet. We willen niet afhankelijk zijn van transacties.’

U sprak daarnet van de generaties. Velen zien in het GameStop-drama niet alleen een clash tussen de online beleggers en de hedgefondsen op Wall Street, maar ook tussen de millennials en de babyboomers.

‘Of dat klopt, weet ik niet, maar ik begrijp wel het sentiment. De jongere generatie is de eerste naoorlogse generatie die het wellicht minder goed gaan hebben dan hun ouders. Dus ik snap de frustratie. Maar bij beleggen blijven we best weg van sensatie en hoog opspelend sentiment.’

De duizenden kleine activistische beleggers vormden front en toonden de macht van de grote getallen. Is dit eenmalig of wordt dit het nieuwe normaal?

‘Moeilijk te voorspellen. Het zal wellicht niet meer op zo’n grote schaal voorvallen. Maar het is natuurlijk veel makkelijker dan vroeger om zich te verenigen, via sociale media en platformen als Reddit. Beleggen is niet meer alleen weggelegd voor kleine clubjes van oude mannen zoals vroeger.’

De duizenden Reddit-beleggers stuurden de GameStop-koers niet alleen hoger via de aankoop van aandelen, maar ook van call opties (rechten om een aandeel later aan een vastgelegde prijs te kopen). Moet de optiehandel beperkt worden voor particuliere beleggers?

‘Je moet een duidelijk verschil maken tussen beleggen en speculeren. Met speculeren is op zich niets mis, maar je moet het wel bewust doen en alleen met geld dat je kan missen. Particuliere handel in opties moet kunnen, net zoals in andere hefboomproducten. Maar we moeten wel eerst onze klanten vragen: ‘snap je wel hoe het in elkaar zit?’ en hem of haar opleiden.’

Bux bereidt de introductie van fractioneel beleggen voor, waarbij je ook kan beleggen in stukjes aandelen. Hoe ver staan de plannen?

‘We zijn er technisch klaar voor en werken aan de goedkeuring door de autoriteiten, in samenwerking met onze partner ABN Amro. Het is weer een bijkomende stap in het toegankelijk maken van beleggingen. Je zal bijvoorbeeld 100 euro spreiden in vijf ETF’s (trackers of schaduwfondsen die een index of grondstoffenprijs volgen).’

Wordt de uitdaging: beleggen toegankelijker maken, zonder dat het ontspoort in speculatie?

‘Dat is een goede samenvatting. Het pijnpunt is dat de meeste brokers verdienen aan commissies en er voordeel bij hebben om zoveel mogelijk handel te creëren. Het verdienmodel moet anders. Vandaar dat we bij Bux gaan proberen om op andere manieren geld te verdienen. De inkomsten van een broker mogen niet afhankelijk zijn puur van transacties, want dat geeft een verkeerde prikkel.’