De eurozone zakt de komende maanden weg in haar diepste economische crisis ooit. Volgens de optimisten volgt snel herstel in het najaar. Maar econoom Nouriel – Dr Doom – Roubini waarschuwt onomwonden voor een nieuwe Grote Depressie.

De extreme inperkingsmaatregelen om het coronavirus te stoppen leiden tot een dramatische daling van de economische activiteit in maart. Volgens nieuwe cijfers van de marktonderzoeker IHS Markit is de schok in de eurozone nog bruusker dan gedacht. De graadmeters voor zowel de industrie als de dienstensector kelderen naar de laagste niveaus sinds het ontstaan van de euro. De klap is dus zwaarder dan tijdens de bankencrisis van 2008-2009.

Die klap leidt zeker tot een krimp van het bruto binnenlands product in het eerste kwartaal. De indicatoren van IHS Markit wijzen voor de eurozone op een contractie met 2 procent tegenover een kwartaal eerder. Maar ze zijn gebaseerd op enquêtes die eerder deze maand gehouden werden, dus nog voor de veralgemening van lockdowns. Sommige Amerikaanse prognoses verwachten een veel diepere val.

Verloren tweede kwartaal?

Na de klap van maart groeit de vrees dat ook het tweede kwartaal grotendeels een verloren periode wordt, zeker nu in de VS een dramatische terugval, mogelijk zelfs met 50 procent, gevreesd wordt.

Volgens verscheidene economen zal het bruto binnenlands product van de eurozone in het tweede kwartaal haar grootste crash ooit beleven. Recente schattingen variëren van min 4 procent (Oxford Economics) tot een ijzingwekkende min 22 procent volgens JP Morgan. Die sterk uiteenlopende cijfers tonen aan dat iedereen in het duister tast. ‘Alles hangt af van hoelang de quarantainemaatregelen duren’, zeggen economen.

Wat we wel al zeker weten: het Europese toerisme mag ten vroegste op 1 juni aan een comeback denken. De luchtvaartmaatschappij Ryanair verwacht dat het ook in april en mei geen vluchten zal uitvoeren en touroperator Corendon heeft beslist om al zijn vakanties tot 1 juni te annuleren. Voor toeristische landen als Spanje, Italië en Frankrijk – drie eurolanden die zwaar getroffen worden door het coronavirus – is dat een stevige domper.

ING-econoom Peter Vanden Houte schat dat de Belgische economie in het tweede kwartaal ‘slechts’ met 2 procent zal krimpen, na een daling met 3 procent in het eerste kwartaal. Maar die prognose gaat uit van een normalisering in april. Als de quarantaine-maatregelen verlengd worden tot pakweg begin mei, zal de economische terugval groter zijn.

Najaar: turbo of recessie?

Volgens de grootste optimisten zullen de stimuleringsmaatregelen van zowel de centrale banken als de overheden tot een enorm turbo-effect leiden vanaf de zomer. Het zal volgens dat zonnige scenario geen zaak meer zijn om de groei aan te zwengelen, maar integendeel wat af te remmen om een opstoot van inflatie te vermijden.

Maar lang niet iedereen is ervan overtuigd dat alles zo makkelijk weer losloopt. Zolang er geen vaccin is voor het coronavirus, blijft de onzekerheid knagen. Een groot deel van de economen gaat uit van een recessiejaar voor de eurozone. Sommige spreken van ‘de moeder van alle recessies’.

Dr Doom

De bekende econoom Nouriel Roubini, die tijdens de financiële crisis de naam Dr Doom kreeg, gaat het verst. Hij waarschuwt onomwonden voor een nieuwe Grote Depressie zoals in de jaren dertig van vorige eeuw. Bij een recessie knoopt de economie na twee tot drie negatieve kwartalen weer met groei aan. Bij een depressie zit de economie jaren in het slop.

Roubini wijst erop dat de coronacrisis heeft geleid tot snellere en zwaardere economische en financiële schokken dan tijdens de bankencrisis. ‘Zelfs niet tijdens de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog ging het gros van de economische activiteit dicht, zoals nu in China, de VS en Europa aan de gang is’, zegt de professor. ‘Het béste scenario is een recessie die zwaarder zal zijn dan tijdens de financiële crisis, maar korter, zodat er weer economische groei kan zijn tegen het vierde kwartaal. Maar dan moet alles mee zitten. Het risico op een nieuwe Grote Depressie, erger dan het origineel, stijgt met de dag.’

Ook de Franse minister van Economie Bruno Le Maire trok dinsdag de parallel met 1929, toen een beurscrash het begin was van jaren economische crisis.