Key takeaways

• De marines van India en Pakistan krijgen opnieuw een centrale rol in hun militaire strategie, zoals tijdens eerdere oorlogen
• Oplopende spanningen door wederzijdse oefeningen en dreigende uitspraken versterken de maritieme rivaliteit
• Een zeegevecht tussen de twee landen brengt het risico op ongewenste escalatie en mogelijk zelfs een nucleair conflict

Het recente conflict tussen India en Pakistan heeft duidelijk gemaakt dat hun marines een steeds belangrijkere rol spelen in militaire spanningen. Deze ontwikkeling sluit aan bij hun historische betrokkenheid tijdens eerdere oorlogen in 1965 en 1971. Dat meldt Al Jazeera. Na een kortstondige gewapende confrontatie in mei, die eindigde in een staakt-het-vuren, benadrukte de Indiase minister van Defensie Rajnath Singh de kracht van de Indiase marine. Hij stelde dat deze agressief ingezet zou kunnen worden als Pakistan zich schuldig maakt aan “onheilige daden”.

De opmerkingen van Singh volgden kort na een grootschalige Pakistaanse marineoefening, gericht op het afweren van onconventionele dreigingen in grote havens. Deze oefening werd breed geïnterpreteerd als een directe reactie op Singh’s dreigende toon, wat het oplopende spanningsniveau tussen de twee buurlanden verder onderstreepte.

Maritieme rivaliteit

De marines van India en Pakistan hebben al eerder een centrale rol gespeeld in hun conflicten. Na de onafhankelijkheid erfde India het grootste deel van de Britse zeemacht, terwijl Pakistan zijn vloot uitbouwde met hulp van westerse bondgenoten zoals de VS en het VK. Tijdens de oorlog van 1965 zette Pakistan de onderzeeër Ghazi in, waarmee het India tijdelijk een stap voor was, aangezien India toen nog geen onderzeeërs bezat.

In 1971 revancheerde India zich krachtig. De Indiase marine bracht zware schade toe aan de Pakistaanse vloot: meerdere schepen werden tot zinken gebracht en brandstoftanks in de haven van Karachi gingen in vlammen op. Pakistan boekte wel een belangrijke tegenprestatie door het Indiase fregat INS Khukri tot zinken te brengen met de onderzeeër Hangor. Toch bleef de totale schade aan de Pakistaanse zeemacht aanzienlijk.

Sindsdien heeft India geïnvesteerd in de opbouw van een “blauwwatervloot”, bedoeld om wereldwijd militaire aanwezigheid te kunnen tonen. Pakistan daarentegen heeft zich vooral gericht op defensie, met een marine die bedoeld is om maritieme communicatielijnen te beschermen en vijandelijke aanvallen af te schrikken.

Nieuwe dreigingen, oude risico’s

Het recente conflict liet zien dat beide landen gebruikmaken van zowel traditionele als moderne oorlogsmiddelen, zoals drones die diep in vijandelijk gebied opereren. Volgens analisten zou India in toekomstige conflicten een meer assertieve marinerol kunnen aannemen, wat ook blijkt uit de uitspraken van minister Singh.

Toch gaat deze toenemende afhankelijkheid van maritieme macht gepaard met aanzienlijke risico’s. Een directe confrontatie op zee – tussen schepen onderling of tussen schepen en landdoelen – zou kunnen uitmonden in een bredere oorlog tussen twee kernmachten. Dit vergroot het risico op onbedoelde escalatie en zelfs een nucleair conflict. Hoewel experts van mening verschillen over de vraag of India’s marine vooral defensief zal blijven of ook offensieve operaties zal uitvoeren, is duidelijk dat elk zeeslagscenario de regionale stabiliteit ernstig in gevaar kan brengen.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!