De sancties tegen Rusland zouden de status van de Amerikaanse dollar als ’s werelds reservemunt in het gedrang kunnen brengen. Ook zouden ze de adoptie van digitale valuta’s kunnen stimuleren. Dat zegt Gita Gopinath, een topeconome binnen het IMF.

De westerse sancties en bevriezingen van Russische activa naar aanleiding van de Russische invasie van Oekraïne staan gelijk aan een ware “monetaire aardbeving”. Dat werd eerder geopperd door de Amerikaanse belegger Lawrence Lepard. De man krijgt hierin nu ook bijval van een vertegenwoordiger van één van de meest vooraanstaande financiële instellingen ter wereld: het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

De VS en z’n westerse bondgenoten hebben Rusland veel pijn gedaan in zijn vermogen om handel te drijven. Zo bevroor de VS 630 miljard dollar aan activa die de Russische centrale bank als internationale reserves aanhield. Dat heeft nogal wat landen wakker geschud over een te grote afhankelijkheid van de dollar.

Gita Gopinath, eerste adjunct-directeur bij het IMF, zei dat er tekenen zijn dat sommige landen al aan het heronderhandelen zijn over de valuta waarin zij worden betaald voor internationale handel. Ook China en andere landen die onder sancties vallen of sancties vrezen, zouden uit de dollar willen stappen. 

“De dollar zou zelfs in dat landschap de belangrijkste mondiale valuta blijven, maar fragmentatie op een kleiner niveau is zeker mogelijk”, oppert Gopinath in de Britse zakenkrant de Financial Times.

Valutablokken

Naarmate landen reserves opbouwen in de valuta’s die zij voor de handel gebruiken, zullen deze een grotere rol gaan spelen, waardoor de dominantie van de dollar zal verwateren.

Er beginnen intussen kleine valutablokken tussen sommige handelspartners te ontstaan, meent Gopinath.

Rusland eist nu betaling in zijn munteenheid, de roebel, voor de export van aardgas, en een vooraanstaand Russisch wetgever zei woensdag dat de roebel voor meer grondstoffen zou moeten worden gevorderd. In die geest wordt intussen een roepel-roebie-transactiesysteem op poten gezet, voor de export van Russische olie naar India.

Yuan

Het gewicht van de Amerikaanse munt is in de afgelopen twee decennia al afgenomen en het aandeel ervan in de internationale reserves is gedaald van 70 tot 60 procent, weet de IMF-functionaris. Met name de Chinese yuan heeft de laatste jaren een grootse entree gemaakt als handelsvaluta.

Meer dan 70 centrale banken hebben de yuan als reservevaluta, en veel Afrikaanse en sommige Midden-Oosterse landen gebruiken de Chinese munt regelmatig voor transacties. Dat laat Baizhu Chen, hoogleraar klinische financiën en bedrijfseconomie aan de University of Southern California, optekenen door Business Insider.

“Sommige landen hebben het gevoel dat hun economieën gegijzeld kunnen worden door het beleid van de VS omdat de dollar dominant is, en landen willen hun risico diversifiëren”, aldus Chen.

Bitcoin

Daarnaast heeft nog een andere Russische wetgever gesuggereerd dat kopers uit landen die bevriend zijn met Rusland in Bitcoin kunnen betalen.

Gopinath merkt op dat de impact van het Oekraïne-conflict de adoptie van cryptomunten en stablecoins wereldwijd zou moeten stimuleren. Maar ze waarschuwt dat er een lacune in de regelgeving is rond digitale valuta’s die eerst moet aangepakt worden.

“Al deze zullen nog meer aandacht krijgen na de recente episodes, wat ons naar de vraag van internationale regelgeving trekt”, zegt de Indiaas-Amerikaanse.

(ns)