Europa blijft verdeeld over een voorstel tot een Russische olieban. Sommige landen roepen op tot een embargo, andere willen er niets over horen. Om de situatie te deblokkeren, worden er nieuwe voorstellen geopperd.

In het kamp van de voorstanders van een olie-embargo tegen Rusland, bevindt zich Frankrijk. Vorige week verzekerde zijn minister van Economie, Bruno Le Maire, zelfs dat het “slechts een kwestie van weken” was vooraleer zo’n boycot zou worden ingesteld.

Aan de andere kant van de medaille staat een ander zwaargewicht van de Europese Unie: Duitsland. De economische motor van de EU is veel afhankelijker van het Russische zwarte goud, en blijft daarom gekant tegen een mogelijk embargo. In de eerste plaats wil het zich ervan vergewissen dat het zonder Russische olie kan zonder de eigen economie al te veel schade te berokkenen: Berlijn beweert pas aan het einde van het jaar daarover zekerheid te hebben.

Nu de Franse presidentsverkiezingen achter de rug zijn en Emmanuel Macron is herkozen, zouden de besprekingen over dit mogelijke embargo in een stroomversnelling moeten komen. De kwestie zal centraal staan in de onderhandelingen over het zesde pakket strafmaatregelen van de EU tegen het Kremlin, meldt de Financial Times. En aangezien het nog steeds moeilijk lijkt om alle landen ervan te overtuigen nee te zeggen tegen het Russische olie, zijn er andere pistes om Rusland op dit gebied pijn te doen.

Prijsplafond en EU-tarieven

Enerzijds zal er tijdens de onderhandelingen tussen de Europese staten worden gesproken over een mogelijk prijsplafond voor Russische olie. Door olie te blijven kopen tot een bepaalde prijs kan het inkomen van het Kremlin worden aangetast, aldus de voorstanders van deze maatregel, waaronder Italië.

Dit idee werd eind maart door de Franse investeerder Pierre Andurand geopperd. Volgens hem moet de prijs laag genoeg zijn om de Russische militaire uitgaven te beperken, en hoog genoeg om Rusland aan te moedigen zijn grondstoffen op de Europese markt te verkopen. Zijn voorstel: een plafond van 50 dollar per vat.

Anderzijds overwegen sommigen de invoering van Europees douanerecht. Het doel is Rusland te dwingen zijn prijzen te verlagen om concurrerend te blijven. Ook hier is het doel om de inkomsten van het Kremlin te raken. Twee verschillende methodes, hetzelfde doel.

Duitsland nog steeds terughoudend

Deze twee oplossingen zouden het a priori mogelijk maken de financiën van de Russische regering te raken zonder de economie van bepaalde Europese landen die sterk van de Russische olie afhankelijk zijn in gevaar te brengen. Op papier een interessant compromis. Maar er zijn geen signalen dat Duitsland zal toehappen om erin mee te gaan.

Indien de EU stappen onderneemt om aan de handelsinkomsten van het Kremlin te knibbelen, vrezen sommigen dat dit helemaal niet het gewenste effect zal hebben. Een van de risico’s is dat Rusland zich van de Europese markt zou kunnen afwenden, en zijn olie tegen hogere prijzen aan andere landen zou kunnen verkopen – om zijn rekeningen in balans te houden. En dit is waar de Verenigde Staten – die al een embargo op Russische olie hebben ingesteld – zouden kunnen ingrijpen. De VS kunnen dreigen met sancties tegen elke koper die overweegt Russische olie te kopen tegen hogere prijzen.

Het probleem is dat Duitsland – en het is niet het enige land – geen voorstander is van extraterritoriale sancties van de VS. Onze oosterburen zouden daarom niet geneigd zijn te aanvaarden dat een dergelijk mechanisme in werking wordt gesteld met betrekking tot Russische olie.

Bovendien zou de Duitse regering tegen een prijsplafond zijn omdat “het moeilijk zou zijn om een prijs vast te stellen en dit ook een contractbreuk zou betekenen”, aldus een hoge Duitse ambtenaar tegenover de Financial Times. Volgens een andere overheidsdienaar wordt de Russische olie in Duitsland door particuliere ondernemingen ingevoerd en betekent “elke maximumprijs dat iemand het prijsverschil moet betalen – wat neerkomt op een subsidie (…). “Het idee van een maximumprijs wordt hier niet serieus genomen”, voegde deze eraan toe.

Onderhandelingen verlopen dus erg moeizaam. Berlijn lijkt vastbesloten de tactiek voort te zetten die het sinds het begin van de oorlog heeft gevolgd: zoeken naar alternatieven voor de Russische olie in alle uithoeken van de wereld. En het zal pas de deur openzetten voor strenge Europese sancties wanneer haar eigen afhankelijkheid aanzienlijk is verminderd. En dan hebben we het nog niet eens over de nóg lastigere kwestie van een gasboycot.

(lb, am)