De Russische veiligheidsdienst FSB heeft maandag bekendgemaakt de Japanse consul in de Russische havenstad Vladivostok te hebben gearresteerd. De Japanner is aangehouden op verdenking van spionage, maar momenteel weer op vrije voeten. Tokio noemt de beschuldigingen “volledig ongegrond.”

De Japanse ambtenaar werd op 22 september aangehouden en verhoord door de Russische veiligheidsdiensten. Daarbij werd de man geblinddoekt en hardhandig gefixeerd, aldus het Japanse ministerie van Buitenlandse zaken. Na enkele uren gevangenschap werd de Japanner weer vrijgelaten en was hij verklaard tot “persona non grata”: hij moest Rusland binnen de 48 uur verlaten.

“De vermeende illegale activiteiten waarop de Russische kant aandringt, zijn volledig ongegrond”, verklaarde Hirokazu Matsuno, secretaris van de Japanse ambassade in Moskou. De behandeling van de ambtenaar was daarnaast tijdens het verhoor “intimiderend” en in strijd met het Verdrag van Wenen, aldus Matsuno. 

“Op heterdaad aangehouden”

Op maandag maakte de Russische geheime dienst bekend dat ze een Japanse diplomaat “op heterdaad hebben aangehouden”. De Japanner zou volgens de verklaring van het Kremlin vertrouwelijke informatie over de samenwerking van Rusland met een ander land in de regio Azië-Stille Oceaan hebben aangekocht. Het betreffende land werd niet benoemd door de geheime dienst FSB.

De FSB identificeerde de ambtenaar als Tatsunori Motoki en beschuldigde hem ervan informatie te zoeken over “de gevolgen van de westerse sancties” voor de omliggende regio Primorje, aldus persagentschap AP. De regio is het meest zuid-oostelijke territorium van de Russische Federatie en grenst aan Noord-Korea.

Verslechterende banden Tokio en Moskou

De botsing tussen Japan en Rusland is het meest recente voorbeeld van de verslechterende banden tussen de twee landen. Beiden hebben de afgelopen maanden verschillende diplomaten uitgezet. Ook schrapte Moskou afgelopen voorjaar de vredesonderhandelingen met Japan, die nog dateren van de Tweede Wereldoorlog. 

In juni liepen de spanningen op nadat Moskou een overeenkomst uit 1998 had opgeschort, die Japanse vissers toestaat om te vissen in de wateren rondom de Koerilen. De eilandengroep is na de Tweede Wereldoorlog door de Sovjet-Unie overgenomen en wordt door Tokio nog steeds opgeëist.

In 1953 werd door Moskou en Tokio wel een vredesverklaring ondertekend, waardoor culturele en economische uitwisselingen konden worden voortgezet. Onderwijl zouden diplomaten een akkoord uitwerken over de Koerilen, maar deze is er vooralsnog niet gekomen.

In haar laatste sancties verbood de Japanse regering maandag de uitvoer van materialen die gebruikt kunnen worden voor chemische wapens naar 21 Russische organisaties, waaronder wetenschappelijke laboratoria.

(ns)