De spanningen tussen Rusland en Japan lopen verder op, nu Moskou een overeenkomst uit 1998 opschort die Japanse vissers toestaat om te vissen in de wateren rondom de Koerilen.

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken kondigde op woensdag aan dat het een overeenkomst opschort die Japanse vissersboten toestaat te vissen rond de zuidelijke Koerilen. De eilandengroep is na de Tweede Wereldoorlog door de Sovjet-Unie overgenomen en wordt door Tokio nog steeds opgeëist.

Oorlog in Oekraïne

Moskou stelt in een verklaring dat Tokio de jaarlijkse overeengekomen betalingen heeft stopgezet, als gevolg van de westerse sancties tegen Rusland. Die zijn opgelegd naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne. Daarnaast heeft Japan acht Russische diplomaten uitgezet, de invoer van Russische steenkool verboden en de tegoeden van Moskouse banken bevroren. Dit deed Moskou besluiten om het akkoord uit 1998 op te schorten.

De overeenkomst tussen de twee landen staat Japanse vissersboten normaal gesproken toe om te vissen rondom de Koerilen. In ruil voor betalingen en andere voorwaarden, waarover jaarlijks opnieuw wordt onderhandeld, mogen de Japanse vissers actief zijn in de regio. Het gebied is een rijke visgrond voor witte koolvis, makreel en octopus.

De opschorting van de overeenkomst, als reactie op de sancties van Japan tegen Moskou, is voor de Japanners aanleiding tot bezorgdheid over de veiligheid van hun vissersboten. De overeenkomst uit 1998 werd namelijk gesloten na een reeks van gevangennemingen van Japanse vissers en beschietingen van visboten door de Russische autoriteiten.

“We betreuren het dat Rusland eenzijdig de opschorting van de overeenkomst heeft aangekondigd”, zei kabinetschef Hirokazu Matsuno in een reactie. De kabinetschef gaf toe dat het land de laatste betaling aan Rusland, die verband houdt met het verdrag, niet heeft gedaan. Hij voegde eraan toe dat Tokio de onderhandelingen zal voortzetten om de veilige operaties van Japanse boten in het kader van het pact te garanderen. 

“Wij zullen ons uiterste best doen om de veiligheid van de Japanse visserij te beschermen”, zei hij.

Nog steeds geen vrede tussen Japan en Rusland

Rusland en Japan zijn technisch gezien nog steeds in oorlog met elkaar. Hoewel er geen schoten worden gelost, maken de twee naties al jaren ruzie over territoriale aanspraken omtrent de Koerilen, een reeks van 50 kleine vulkanische eilanden. Door het geschil hebben de twee landen nooit een vredesverdrag ondertekend.

In 1953 werd door Moskou en Tokio wel een een vredesverklaring ondertekend, waardoor culturele en economische uitwisselingen konden worden voortgezet. Onderwijl zouden diplomaten een akkoord uitwerken over de Koerilen, maar deze is er vooralsnog niet gekomen.

Gefrustreerd door de sancties van Japan tegen Rusland, heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou eind maart dit jaar de vredesonderhandelingen officieel gepauzeerd. 

(evb)