Qatar: “Geen realistische energietransitie zonder meer gas aan de energiemix toe te voegen”

Saad al-Kaabi, de minister van Energie van de gasrijke Golfstaat Qatar, vertelde de Financial Times dat hij verwacht dat het wereldwijde gastekort, dat zich van de eurozone en het VK naar andere regio’s heeft uitgebreid, “enkele jaren” zal aanhouden. De energieminister ziet overigens “geen mogelijkheid” om de energiedoelstellingen te halen zonder meer brandstof aan de mix toe te voegen.

Waarom is dit belangrijk?

Volgens de Qatarese energieminister moeten regeringen wereldwijd maar accepteren dat gas deel zal uitmaken van de transitie naar een koolstofneutrale wereldeconomie. Anders “riskeren ze zichzelf in de voet te schieten”. De opmerkingen komen op het moment dat de gasprijzen een recordstijging kennen (grote vraag, karig aanbod), wat onenigheid zaait tussen Europese regeringen bij het uitstippelen van een plan van aanpak. Al-Kaabi’s teksten doen echter wat aan de “Wij van Wc-eend”-meme denken: Qatar is immers 's werelds grootste exporteur van vloeibaar aardgas (LNG).

Saad al-Kaabi verwacht dat het wereldwijde gastekort “enkele jaren” zal aanhouden omdat de vraag groter is dan het aanbod.

Hij geeft de schuld aan de geringe hoeveelheden gas die wereldwijd zijn opgeslagen en de stijgende vraag in Azië. Ook stipt hij aan dat er een gebrek was aan investeringen in nieuwe en bestaande gas- en olieprojecten de afgelopen vijf jaar. Het uitblijven van dergelijke investeringen zou het gevolg zijn van de druk die energiebedrijven ervaren om de uitstoot te verminderen.

“Je demoniseert mensen die je kunnen helpen”

Kaabi, die deze week een ontmoeting had met Boris Johnson, premier van het Verenigd Koninkrijk, en Kwasi Kwarteng, Brits minister van Handel, zegt dat het weliswaar “geweldig lijkt om als politicus te zeggen: ‘ik ga in 2050 netto nul bereiken'”, maar dat “de wereld op geen enkele manier een realistische energietransitie kan doormaken zonder meer gas aan de (energie)mix toe te voegen”.

“Als dat niet wordt gerealiseerd en niet wordt omarmd als deel van de oplossing, krijg je meer problemen en pieken zoals we hebben gehad, omdat je dan de mensen demoniseert die je kunnen helpen,” aldus Kaabi, die ook CEO is van het staatsenergieconcern Qatar Energy.

Een vijfde van de Britse gasbehoefte

Qatar is ’s werelds grootste exporteur van vloeibaar aardgas en is de meerderheidsaandeelhouder van de South Hook LNG-terminal in Wales, de grootste gasterminal van Europa. Dit station kan in een vijfde van de Britse gasbehoefte voorzien.

Maar South Hook werkt onder capaciteit omdat de vraag van de Aziatische klanten van Qatar betekent dat de Golfstaat LNG omleidt naar zijn grootste klanten. De Britse regering rekent Qatar niet langer tot haar belangrijkste leveranciers.

Langetermijncontracten

Volgens al-Kaabi is het belangrijkste verschil met Europa dat in Azië het meeste gas wordt aangekocht door staatsbedrijven, of aan de staat gelieerde entiteiten die vaste langetermijncontracten afsluiten om de continuïteit van de energievoorziening te waarborgen. Deze observatie wordt overigens ook door Russisch autocratisch president Vladimir Poetin bijgetreden. In Europa wordt LNG gekocht door bedrijven uit de particuliere sector, meestal op spotmarkten.

“Azië zal de vraag gewoon naar zich toe trekken … het zal een arbitrage worden tussen wie meer gaat betalen en de marktdynamiek werkt zichzelf uit,” zei hij. “Maar dat is de reden waarom we een groter aanbod van gas moeten ondersteunen, anders schiet je jezelf in de voet.”

“Gemengde signalen” uit Europa

Nu gaat ongeveer 70 procent van de LNG-productie van Qatar naar Azië.

Wat ons continent betreft, vindt al-Kaabi dat de EU “een duidelijk signaal moet geven” over de vraag of “ze meer investeringen in gas en extra levering uit Qatar willen of niet”. De Europese Commissie opende in 2018 een onderzoek naar de vraag of de langetermijncontracten van Qatar in strijd waren met de antitrustregels van de EU.

Al-Kaabi, die deze maand een virtuele ontmoeting had met de energiecommissaris van de EU, meent dat de zaak “geen fundering” had.

“We (krijgen) gemengde signalen uit Europa,” zei hij. “We moeten begrijpen of we welkom zijn in Europa, of niet.”

“Ik maak me zorgen over de opslag en de winter – het aanbod is het fundamentele probleem,” klinkt het nog. “Is het een slechte planning of stijgt de vraag veel sneller dan men had verwacht? Ik denk dat dat waarschijnlijker is wat er aan de hand is.”

“Gas moet de basislast zijn”

Qatar Energy is een van de weinige bedrijven die de afgelopen jaren zwaar in gas heeft geïnvesteerd. Het bedrijf spendeert bijna 30 miljard dollar aan de uitbreiding van zijn North Field, het grootste gasveld ter wereld. De investering moet de jaarlijkse productiecapaciteit verhogen van 77 miljoen ton LNG naar 110 miljoen ton in 2025. In een tweede fase zal dit naar verwachting stijgen tot 126 miljoen ton in 2027.

Maar met een verwachte groei van de vraag naar gas met 2 tot 4% per jaar tot 2050, zegt al-Kaabi dat “men niet genoeg investeert om die 2% in te halen”.

“Waar mensen niet over praten, is dat er enorme investeringen nodig zijn in velden die al gas en olie bevatten”, klinkt het nog. “Het betekent niet dat we geen aandacht aan het milieu moeten besteden en het akkoord van Parijs niet moeten willen halen, dat moeten we doen … (maar) er is geen scenario waarin je geen gas hebt, want gas moet de basislast zijn.”

(jvdh)

Meer