Met een historische resolutie werd het Zesde Plenum van de Chinese Communistische Partij donderdag beëindigd. Xi Jingpings ideologie wordt door dit document gecementeerd als essentiële canon voor de Volksrepubliek China. Het ultieme teken van Xi’s macht, want enkel zijn voorgangers Mao Zedong en Deng Xiaoping konden dit ooit klaarspelen. Wat betekent dit juist voor de toekomst van China?
De kopstukken van de Chinese Communistische Partij (CCP) gaven donderdag de finale aanzet voor een derde termijn van president Xi Jinping, dat wellicht zal duren tot het einde van zijn natuurlijk leven. Want van Xi Jinping zal China nu nooit meer echt vanaf kunnen geraken. Zijn status en nalatenschap werden uitvoerig gevierd op het Zesde Plenum van het 19e Centraal Comité van de CCP, dat deze week vier dagen lang aanhield, en zelfs gelijkgesteld met de meest legendarische figuren in de relatief jonge geschiedenis van het land.
Leden van het Comité verklaarden dat Xi’s gedachtegoed nu deel uitmaakt van de “essentie van de Chinese cultuur”. Zo wordt Xi feitelijk gelijkgesteld aan Mao Zedong en Deng Xiaoping als belangrijke mede-oprichter van de CCP. De goedkeuring van dit soort officiële resoluties werden in het verleden enkel door Mao en Deng ooit klaargespeeld, respectievelijk in 1945 en 1981. Dit betekent dat jonge Chinezen de ideologie van Xi, het zogenoemde “Xi Jinping Thought”, zullen moeten bestuderen op school, samen met de leer van de andere oprichters. Er werd naar zijn “New Era”-theorie maar liefst 21 keer verwezen op het Plenum.
De personencultus is terug
De aankondiging van het Plenum komt mooi op tijd voor Xi. De 68-jarige Chinese leider zou namelijk rijp zijn om af te treden. De laatste twee decennia zijn de leiders van de CCP telkens afgetreden wanneer ze ouder dan 68 jaar werden. Maar nu is de weg volledig vrijgemaakt voor een derde termijn van Xi, die sinds 2013 de functie van president vervult.
In 2018 werden de termijnlimieten voor de president van China al officieel weggewerkt door de overheid. Er wordt nu verwacht dat Xi zelfs na 2023, wanneer zijn tweede termijn zou aflopen, nog steeds zijn ambt zal behouden.
Volgens velen experten zijn deze gebeurtenissen een teken dat verschillende gedecentraliseerde hervormingen, die bewerkstelligd werden onder leiders zoals Deng Xiaoping en Jiang Zemin, worden teruggedraaid. De personencultus rond de leider van de CCP, zoals die bestond ten tijde van het bewind van Mao, zou volledig terug zijn in Peking. “Hij wil zichzelf afschilderen als een held in het epische verhaal van de Chinese natie,” zei Adam Ni, journalist en China-expert, tegen de BBC.
Elk aspect van de leefwereld van Chinese burgers domineren
“Door deze historische resolutie door te duwen, plaatst hij zichzelf in het centrum van de grote narratieven van de Partij en het moderne China. Xi toont zijn macht, maar het is ook een document dat hem zal helpen om die macht te bewaren,” legt Ni uit.
Hoe zal het document Xi dan juist helpen om zijn doelen te bereiken? Zowel Mao en Deng gebruikten soortgelijke resoluties om hun stempel op China te drukken en vooral om komaf te maken met het beleid van het verleden.
Met de eerste resolutie, aangenomen tijdens een Plenum in 1945, kon Mao zijn leiderschap veiligstellen en de autoriteit bemachtigen om de Volksrepubliek China vier jaar later te stichten. In 1981, drie jaar nadat Deng Xiaoping het voorzitterschap van de CCP overnam, gebruikte Deng zijn eigen resolutie om de “fouten” van Mao tijdens de Culturele Revolutie te bekritiseren. Tijdens die revolutionaire campagne stierven miljoenen Chinezen een hongerdood dankzij ondoordachte agrarische hervormingen. Deng maakte van het document gebruik om het economische systeem van China te heropenen voor de globale markten.
Xi zal zijn resolutie echter gebruiken om de continuïteit van zijn bewind te bewaken en te zorgen dat China de koers blijft varen die hij uitstippelt. De kans is dus groot dat China zich steeds meer zal blijven afsluiten van de buitenwereld, terwijl het zijn privébedrijven steeds strakker zal beteugelen, elk aspect van de leefwereld van zijn bevolking zal trachten te domineren en zijn leger zal blijven opbouwen om een militaire suprematie over de VS te bekomen.
