De eerste dertien maanden van de coronapandemie, van maart 2020 tot en met maart 2021, hebben de Belgische economie 71 miljoen werkdagen gekost. Het gaat over werkdagen waarbij werknemers in tijdelijke werkloosheid zaten. Dat blijkt uit een Dynam-studie van de onderzoeksgroep Onderwijs en Arbeidsmarkt (HIVA) aan de KU Leuven, onder leiding van professor Ludo Struyven en onderzoekers Tine Vandekerkhove en Tim Goesaert. Er zijn bovendien opvallende verschillen op te merken tussen het Vlaams, Waals en Brussels gewest.
“Er zijn op dit moment veel positieve verwachtingen ten aanzien van de Belgische arbeidsmarkt. Recentelijk zijn die nog geuit door de Nationale Bank”, vertelt Struyven. “Maar er is ook een schaduwkant aan het verhaal, die moeilijk te zien is in de huidige tewerkstellingscijfers. Die kant zien we wel in cijfers over tijdelijke werkloosheid.”
Sectorale verschillen
Het team bekeek de cijfers van de voorbije dertien maanden. Niet alleen valt het hoge aantal verloren werkdagen op, ook de verschillen tussen de gewesten zijn belangrijk. Het Vlaamse gewest telde, relatief gezien, het hoogste aantal werknemers in tijdelijke werkloosheid. Het Brusselse gewest kende dan weer gemiddeld het hoogste aantal dagen tijdelijke werkloosheid per persoon.
“Dat is op zich weinig verrassend”, verklaart onderzoeker Vandekerkhove. “Het sectoraal weefsel verschilt sterk in de drie gewesten. In het Brussels gewest zijn er relatief meer sectoren die zwaar zijn getroffen door de crisis. Denk aan de horeca, het toerisme, de luchtvaart enzovoort. Ook pendelen naar Brussel was weggevallen, wat een extra impact had. In Vlaanderen en Wallonië zijn die sectoren er ook, maar is er bijvoorbeeld meer industrie, die meer is kunnen openblijven. Het is logisch dat de werknemers uit bijvoorbeeld de horecasector meer dagen tijdelijk werkloos waren.”
Tijdelijke werkloosheid
Een bijkomende verklaring is te vinden in de krapte op de arbeidsmarkt. In Vlaanderen speelt het dreigende personeelstekort een grotere rol dan in Brussel of Wallonië. “Het is erg plausibel dat werkgevers in Vlaanderen het aantal dagen van tijdelijke werkloosheid meer gespreid hebben over hun werknemers, juist omdat ze hebben geprobeerd een band te blijven behouden met hun personeel. De krapte op de arbeidsmarkt noopt hen daartoe”, zegt Struyven. “Daarom komt het wellicht dat het Vlaamse gewest relatief het hoogst aantal werknemers in tijdelijke werkloosheid heeft, maar een minder aantal dagen per werknemer.”
Het systeem van tijdelijke werkloosheid zal nog minstens tot 30 september in voege blijven in België. “Het systeem heeft zeker zijn nut bewezen”, besluit Struyven. “De vraag is nu hoe de toekomst er zal uitzien. Dat is afhankelijk van beleidsbeslissingen: wellicht zal het systeem gradueel worden afgebouwd, maar op welke manier dan? Of komt er een andere vorm van steun in de plaats voor de meest getroffen sectoren? Dat moet in de komende maanden duidelijk worden.”
Lees ook:
