Het aantal faillissementen binnen de transportsector in België is sinds begin dit jaar met meer dan 50 procent toegenomen.
Er lijkt maar geen ophouden te komen aan noodtoestanden binnen het Belgisch transport. Nadat de sector eerder al zware klappen kreeg te verduren door de Brexit en de coronacrisis, moet het nu lijden onder de Europese energiecrisis.
Uit statistieken van Statbel blijkt dat tussen januari en de 3de week van september 401 bedrijven failliet zijn gegaan. Gewoonlijk ligt dat cijfer 30 procent lager. De opeenstapeling van faillissementen dit jaar zorgden zo voor een totaal van 1.186 verloren banen, het hoogst sinds 2010.
De grootste slachtoffers
Bij het bekijken van de cijfers uitgegeven door Statbel, blijkt dat de transport- en pakketbezorgers het hardst worden getroffen. Het aantal faillissementen binnen de Belgische transportsector liep in augustus dit jaar met 54 procent op. Een totaal van 184 bedrijven hadden geen andere keuze dan de deuren te sluiten. Pakketbezorgers zagen een stijging van 17 procent in faillissementen.
Drie grote spelers (50-99 werknemers) gingen dit jaar failliet, maar vooral kleinere bedrijven (1-19 werknemers) worden het hardst getroffen. Voor hen is het vijf voor twaalf. “Elke maand gaan de rekeningen omhoog. De kleinere spelers kunnen de prijzen voor hun klanten niet blijven verhogen”, zegt Evelien Putman, leidinggevende bij verschillende logistieke en transportbedrijven – waaronder Tailormade Logistics, Sograta en Trans Europe Express – aan L’Echo.
De forse stijging van kosten
De oorzaken zijn volgens Isabelle Demaeght van de Belgische transportfederatie Febetra, voor de hand liggend: “De loonkosten en diesel vertegenwoordigen respectievelijk 40 procent en 25 procent van de totale kostenstructuur van een transportbedrijf, die net nu heel zwaar doorwegen”, zegt ze aan het Franstalig Belgisch dagblad.
Bovendien vervijfvoudigde eveneens de prijs van Adblue sinds de invasie van Oekraïne. Dat is een brandstofadditief bedoeld om de stikstofuitstoot van vrachtwagens te verminderen.
Al langer dan vandaag in nood
Volgens Putman vallen de problemen binnen de sector niet enkel te wijten aan de huidige crisis, maar weegt de ellende al een tijdje door op het doorzettingsvermogen.
“Met COVID werd alles tegelijkertijd stopgezet en hervat, wat leidde tot congestie in de toeleveringsketen. Van daaruit beleefde de sector een hausse om goederen die vastzaten in magazijnen vrij te geven. Ook de Brexit zorgde voor opschudding. De grote spelers hadden moeite om erin te persen, laat staan de kleintjes. Daarbij kwamen nog de containercrisis, de hoge lonen en de brandstofkosten. Hele vloten die op aardgas rijden – ooit grotendeels gesubsidieerd – worden geïmmobiliseerd”, luidt het.
En dan is er nog de concurrentie uit het buitenland. Poolse, Roemeense of Bulgaarse vervoerders bieden namelijk lagere tarieven. “Zij hebben geen last van loonsverhogingen door automatische indexatie”, laat Freija Fonteyn, adjunct-directeur van Transport & Logistiek Vlaanderen, optekenen in L’Echo.
Kosten voor eigen rekening
Verder legt Fonteyn uit dat de prijzen van nieuwe vrachtwagens en verzekeringen ook duurder zijn geworden. Maar die worden niet doorgerekend aan de klant…
Volgens Fonteyn is daar een reden voor: “Klanten nemen geen genoegen met het simpelweg registreren van prijsstijgingen. In de detailhandel zetten ze bijvoorbeeld hun veto uit. We kennen de sector die verwikkeld is in zware onderhandelingen met voedselproducenten. Sommigen weigeren bepaalde supermarkten te bevoorraden, waardoor ze met leveringsproblemen worden geconfronteerd”, klinkt het.
Grijze zone
De Belgische transportsector heeft geen klare kijk op hoe de toekomst verder zal uitspelen. “Het vierde kwartaal wordt traditioneel gekenmerkt door de onderhandelingen over nieuwe transportcontracten. Maar het is erg moeilijk om de prijzen vast te stellen”, verklaart Evelien Putman. “Komt er wel of geen overheidssteun? Wordt de brandstof nog duurder? Hoe groot zal de loonsverhoging bedragen?” Om duidelijkheid te krijgen op die vragen, zal de Belgische transportsector nog even op de tanden moeten bijten.
(kg)