De Britse regering stelt kernenergie centraal om tegen 2050 een koolstofuitstoot van 0% te bereiken, zoals blijkt uit regeringsdocumenten ingekeken door de Britse zakenkrant Financial Times. Wat is nu het aandeel van kernenergie in de Britse elektriciteitsvoorziening? En welke projecten dienen er nog gerealiseerd om de klimaatdoelstellingen te halen?

21 procent van de elektriciteitsvoorziening

Momenteel wordt ongeveer 21 procent van de elektriciteitsvoorziening van Groot-Brittannië geleverd door kernenergie uit 15 reactoren. Op de website van de World Nuclear Association valt een lijst te raadplegen met alle kerncentrales in het VK.

Acht locaties voor nieuwe kerncentrales

Er zijn plannen om tegen 2025 ongeveer een kwart van de energievoorziening van Groot-Brittannië uit kerncentrales te laten komen. Naarmate de oudere kerncentrales buiten gebruik worden gesteld, zullen nieuwe centrales nodig zijn om ze te vervangen. In juni 2011 werden acht locaties in Groot-Brittannië gekozen als locaties voor nieuwe kerncentrales:

• Bradwell, Essex
• Hartlepool
• Heysham, Lancashire
• Hinkley Point, Somerset
• Oldbury, South-Gloucestershire
• Sellafield, Cumbria
• Sizewell, Suffolk
• en Wylfa, Anglesey

Evolutionary Power Reactor

Het Britse energiebedrijf EDF Energy, eigendom van het Franse EDF, gaat vier nieuwe Evolutionary Power Reactors (EPR’s) bouwen. Dit zijn kerncentrales van de derde generatie, gebaseerd op drukwaterreactoren die gebouwd zijn in de jaren 70 en 80 van vorige eeuw. Maar ze zijn veiliger en hebben een beter rendement.

Twee worden er gebouwd in Hinkley Point en twee in Sizewell, om tegen 2025 ongeveer 10 miljoen huishoudens van energie te voorzien.

Kosten

Tot dusver is slechts één project van start gegaan: Hinkley Point C in Somerset, maar de kosten zijn de pan uit gerezen; de laatste raming komt uit op 23 miljard dollar, schrijft de FT.

Beheersing van de kosten blijft altijd wel een heikel punt. Het was altijd de opzet om op de Wylfa-site, in Wales, een nieuwe grote kerncentrale te bouwen; hét uithangbord voor de nucleaire renaissance. Financieringsplannen dateren al van 2006. Maar opeenvolgende Britse administraties hebben moeite gehad om privékapitaal aan te trekken voor het project. Door de ingenieursrisco’s bij dergelijke complexe constructies mag je je als financier immers altijd aan aanzienlijke kostenoverschrijdingen verwachten.

De ontwikkelaar achter de geplande Wylfa-centrale, het Japanse Hitachi, trok vorig jaar de stekker uit het project nadat hij er niet in was geslaagd een financieringsovereenkomst met de Britse regering te bereiken. Intussen probeert een Amerikaans consortium om het project nieuw leven in te blazen.

De Britse regering houdt intussen voor Wylfa ook de optie van een mini-kerncentrale open. De komst van SMR’s, het laatste modewoord in de nucleaire industrie, is intussen ook aangekondigd in onder meer Frankrijk en Polen.

SMR’s

Een van de grote verkoopargumenten van SMR’s is dat zij kostenbesparend zijn ten opzichte van traditionele grootschalige reactoren. De technologie is vergelijkbaar met de bestaande drukwaterreactoren die vandaag in kerncentrales worden gebruikt. Maar het grote verschil is dat de onderdelen dankzij het kleine, modulaire ontwerp in fabrieken kunnen worden gebouwd, klaar voor snelle assemblage op de gekozen locatie. Voorstanders van de kleine reactoren beweren dat dit niet alleen de kosten verlaagt en de lange doorlooptijden verkort. Ook veel van de bouwrisico’s die grotere centrales lopen, zouden vermeden worden.

Rolls Royce, de Britse engineeringgroep die een consortium leidt dat een Brits SMR-ontwerp moet uitwerken, verwacht dat de eerste vijf SMR-reactoren elk 2,2 miljard pond zullen kosten. Dat moet voor de daaropvolgende eenheden dalen tot 1,8 miljard pond.

Rolls Royce

Verwacht wordt dat meer dan 200 miljoen pond van het Britse financieringsplan (van 505 miljoen pond) binnenkort naar het door Rolls Royce geleide consortium zal vloeien. Rolls Royce doet wel geheimzinnig over de verdere financiering. Tom Samson, die aan het hoofd staat van het consortium, zei tegen FT dat hij in gesprek was met een “aantal geïnteresseerde investeerders en ontwikkelaars in de toepassing van de technologie,” maar verklaarde niet wie.

Als het ontwerp door de regelgevende instanties wordt goedgekeurd, een proces dat tot vijf jaar in beslag kan nemen, denkt Rolls Royce dat de eerste SMR-installatie van 470 megawatt (MW) in 2031 klaar kan zijn. Daarna verwacht het bedrijf twee eenheden per jaar te bouwen.

Met 470 MW zou de centrale een opwekkingscapaciteit hebben die vergelijkbaar is met die van de eerste reactoren in Groot-Brittannië, maar zou zij ongeveer zeven keer minder capabel zijn dan de voorgestelde volgende grootschalige centrale in het VK: Sizewell C, aan de oostkust van Engeland.

AMR’s

SMR is niet de enige geminiaturiseerde nucleaire technologie waarvan de regering hoopt dat zij zal worden gecommercialiseerd.

Een andere koolstofneutrale energie-optie is wat ze in het VK Advanced Modular Reactors, of AMR’s noemen. Een van de meest levensvatbare ontwerpen lijkt een gasgekoelde reactor met extreem hoge temperatuur te zijn (rond de 1.000°C). De technologie wordt getest in een aantal landen, waaronder Japan.

De regering heeft zich ten doel gesteld “in het begin van de jaren 2030” de eerste geavanceerde modulaire reactor-demonstrator in Groot-Brittannië te hebben.

Op tijd?

Eerder dit jaar legde de Britse regering een nieuwe doelstelling vast in wet om emissies tegen 2035 met 78% te verminderen. En tegen 2050 moet, zoals eerder aangehaald, een volledig koolstofneutraal energienetwerk een feit zijn. Analisten vragen zich echter af of deze technologieën op tijd kunnen worden gecommercialiseerd om het VK te helpen deze doelstellingen te halen.

Volgens sommige milieuactivisten is het gebrek aan ervaring in het VK met modulaire productietechnieken, die essentieel zijn voor de rendabiliteit, een grote uitdaging.

“We hebben het nog nooit gedaan”, zei Tom Burke, medeoprichter van de E3G, een denktank die zich bezighoudt met het klimaat, in FT. Hij stelde dat voor modularisering een “zeer grote fabriek” nodig is, die alleen kan worden gefinancierd met een lange reeks orders. Burke vroeg zich af hoe het mogelijk zou zijn om die orders binnen te halen als er zelfs nog geen een SMR in bedrijf is.

Rolls Royce houdt echter het hoofd koel. In tegenstelling tot de toekomstige grote atoomcentrales, waarvoor waarschijnlijk een financieringsmodel nodig is dat door de Britse huishoudens via hun energierekening wordt gefinancierd, “belooft modulaire productie een radicale verschuiving in de financiering van kernenergie”.

Samson van Rolls Royce gaf toe dat er overheidssteun nodig zal zijn om de eerste productie-installaties en de eerste bestellingen te helpen financieren. Maar hij benadrukte dat het grootste deel van de vloot uiteindelijk met particulier kapitaal zal worden gefinancierd. “Dit is een belangrijke overgang voor ons,” klonk het nog.