Het onevenwicht tussen de geslachten was nog nooit in de geschiedenis van de mensheid zo groot. De planeet telt immers zestig miljoen meer mannen dan vrouwen. Het magazine Quartz onderzocht hoe het komt dat er in sommige landen een groot onevenwicht tussen het aantal mannen en vrouwen bestaat. Een verhaal over geaborteerde meisjes in China, drinkende mannen in Rusland, een genocide in Rwanda en mannelijke migrantenarbeiders in Qatar.

Hoewel de wereld in 2014 nog 81 landen telde waar vrouwen in de meerderheid waren en slechts 37 landen waar mannen een surplus hadden, zijn er op de planeet 60 miljoen mannen meer dan vrouwen. Eigenlijk zou er een evenwicht moeten zijn: biologisch gezien worden er wel iets meer mannen dan vrouwen geboren, maar doordat vrouwen langer leven zou een perfect evenwicht moeten worden bereikt.

Selectieve abortussen en infanticide

Dat er toch geen gelijke verdeling is komt voornamelijk doordat India en China, de twee grootste populaties van de wereld, een erg onevenwichtige bevolkingssamenstelling hebben. China heeft 50 miljoen mannen op overschot en ook in India is er een surplus van 43 miljoen mannen. Samen vertegenwoordigen deze twee landen 76 procent van het wereldwijde mannelijke bevolkingsoverschot.

Dat deze twee populaties zoveel minder vrouwen dan mannen tellen, komt omdat beide landen berucht zijn voor het feit dat er veel meer meisjes dan jongens geaborteerd worden of zelfs gedood worden na de geboorte. Nu ook in deze landen de diagnostische tests voor het bepalen van het geslacht tijdens de zwangerschap verbeterd zijn, is die trend nog versterkt.

Hoewel India de geslachtsbepaling voor de geboorte sinds 1994 wettelijk verboden heeft en China zijn één-kind politiek versoepeld heeft, lijken deze maatregelen weinig te veranderen.

Er is gelukkig ook goed nieuws uit Azië. In landen zoals Pakistan en Bangladesh is de trend immers omgebogen en worden er tegenwoordig bijna evenveel meisjes als jongens geboren. Dat zou te verklaren zijn door het zogenaamde schoondochter-fenomeen: er is geen sterke voorkeur meer voor jongens in de familie.

Migrantenarbeiders

China en India zijn trouwens niet de landen met het grootste onevenwicht tussen mannen en vrouwen. Op het Arabisch schiereiland is het probleem nog veel groter, al heeft het fenomeen daar een andere verklaring.

Landen zoals Qatar en andere Arabische staten trekken veel arbeidsimmigranten aan voor traditioneel mannelijke sectoren. Ze geven deze immigranten echter niet het recht hun gezin mee te brengen. Het gevolg is dat er bijvoorbeeld voor elke vrouw in Qatar nu drie mannen zijn.

Alcoholisme en slechte gezondheidszorg

In Rusland en enkele andere staten van de voormalige Sovjetunie is de vroegtijdige sterfte van mannen dan weer een bekend fenomeen, vooral door het hoge alcoholisme onder mannen, maar ook door de slechte gezondheidszorg sinds de val van het communisme.

Uit de statistieken blijkt dat de gemiddelde levensverwachting in die regio sinds 1991 met zes jaar is gezakt voor mannen, tegenover drie jaar voor vrouwen. Het gevolg is dat Rusland bijvoorbeeld in de leeftijdscategorie boven 65 jaar nu twee keer meer vrouwen dan mannen telt.

Oorlogen en genocides

Andere landen die een grote meerderheid aan vrouwen tellen zijn naties die een grote oorlog of genocide hebben meegemaakt. Zowel in Rwanda als in Irak, door de Iraans-Iraakse oorlog tijdens de jaren tachtig, kan het fenomeen worden opgemerkt. Helemaal uitgesproken is de situatie echter in Cambodja, waar de Rode Khmer in de jaren zeventig een kwart van de bevolking uitroeide.

Tenslotte nog één opvallende statistiek. Het blijkt dat dertien landen van de top-15 in de Menselijke Ontwikkelingsindex – een maatstaf voor gezondheidszorg, onderwijs en welvaart – meer vrouwen dan mannen tellen. Op die manier blijkt het percentage vrouwen in een land soms dus ook een graadmeter van vooruitgang…