De afgelopen maanden is er al heel wat geschreven over de forse renteverhogingen van de Federal Reserve. Maar we zouden bijna vergeten dat de centrale bank ook bezig is met zijn balans af te bouwen. Meer zelfs, de toezichthouder schakelt op dat vlak deze maand een versnelling hoger. Dat kan de beurzen dieper in het rood duwen.
De centrale banken beschikken over verschillende tools om de inflatie te beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan het rentebeleid. Door de beleidsrentes aan te passen, zorgen de toezichthouders er onder meer voor dat sparen meer of minder interessant wordt. De recente renteverhogingen van onder meer de Federal Reserve en de Europese Centrale Bank moeten ervoor zorgen dat mensen meer geld opzijzetten en dus minder spenderen, wat de wind uit de zeilen van de inflatie moet halen.
Een renteverhoging heeft voornamelijk een impact op de kortetermijnrente. De centrale bankiers kunnen ook de langetermijnrente beïnvloeden door schuldpapier op te kopen. De financiële instellingen kijken onder meer naar die rente om het tarief van langlopende kredieten, waaronder woonleningen, te bepalen.
Van QE naar QT
De afgelopen jaren was er sprake van kwantitatieve versoepeling (QE), waarbij de toezichthouders dus massaal schuldpapier opkochten om de langetermijnrente naar beneden te krijgen. Zo’n ingreep duwt de koers van obligaties omhoog, waardoor bedrijven en overheden de coupon verlagen op nieuw uitgegeven schuldpapier. Er is immers veel meer vraag.
Nu is net het omgekeerde aan de gang, wat ook wel kwantitatieve verkrapping (GT) wordt genoemd. De Federal Reserve is in juni begonnen met zijn balans van zo’n 9 biljoen dollar af te bouwen. De afgelopen drie maanden heeft de centrale bank telkens voor 47,5 miljard dollar aan schuldpapier (op vervaldatum) van de hand gedaan. Dat tempo wordt deze maand verdubbeld tot 95 miljard dollar.
Een dergelijke ingreep kan de langetermijnrente, en dus ook de coupon op vastrentende activa, verder de hoogte injagen. Door de schulden duurder te maken, stroomt er minder geld naar de reële economie. Die duurdere schulden zijn wel slecht nieuws voor de aandelenbeleggers, want die wegen op de winsten van de (beurs)bedrijven. Voorts stijgen de vergoedingen die je krijgt voor vastrentende activa, waardoor aandelen een deel van hun glans verliezen.
Herstelbeweging voorbij
Sinds medio juni was er sprake van een herstelbeweging op de beurzen, maar daar kwam vorige week vrijdag, na de speech van Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, abrupt een einde aan. Hij waarschuwde toen dat er niet snel een einde zal komen aan de forse renteverhogingen.
September wordt hoe dan ook een spannende maand voor de beleggers. Deze maand komen de bestuursleden van de Amerikaanse centrale bank, na een maandje pauze, opnieuw samen. De geldmarkten schatten de kans op zo’n 75 procent dat Powell en zijn team dan voor de derde keer op rij de rente zullen verhogen met 75 basispunten. Tot nu toe lijken berichten over het rentebeleid hoe dan ook een grotere impact te hebben op de aandelenmarkten dan de QT die aan de gang is.
(lb)
