Tijdens de tweede helft van het voorbije jaar zijn in Europa zes luchtvaartmaatschappijen failliet gegaan, maar dat lijkt niet tot de nodige sanering te hebben geleid die de sector in de luchtvaart een bloeiende toekomst zou kunnen garanderen. Dat zegt Christopher Jasper, luchtvaartspecialist van het persbureau Bloomberg.

“De voorbije zes maanden zijn in Europa de luchtvaartmaatschappijen Primera Air (Denemarken), PrivatAir en Skywork Airlines (Zwitserland), Small Planet (Litouwen), Azur Air (Duitsland) en VLM Airlines (België) failliet gegaan,” benadrukt Christopher Jasper.

“Norwegian Air Shuttle, dat met zware financiële problemen wordt geconfronteerd, is bovendien een overnamedoelwit geworden, terwijl Alitalia al anderhalf jaar in insolventie verkeert en het Britse Flybe eveneens op zoek is naar een koper. Zelfs bedrijven die ooit sterke prestaties toonden, zoals Finnair Oyj, worden geconfronteerd met investeerders die voor tegenwind vrezen.”

Prijsconcurrentie

“Dat is in geen enkel opzicht te vergelijken met de recordwinsten die luchtvaartmaatschappijen in de Verenigde Staten hebben behaald, sinds een consolidatiebeweging de prijscontrole grotendeels aan de grote supercarriers American Airlines, Delta en United Continental heeft overhandigd,” betoogt Jasper.

“Skuli Mogensen, oprichter van Wow Air, zegt dat de Europese markt onder sterke invloed staat van discounters zoals Ryanair, EasyJet en Wizz Air, waardoor in de regio de winstmarges voor iedereen onder druk komen. De consolidatie in Noord-Amerika heeft de prijsconcurrentie beperkt. Dat is in Europa volgens hem niet het geval geweest.”

De Europese markt wordt enerzijds gedomineerd door drie grote conglomeraten en anderzijds een reeks prijsvechters. Voor andere partijen is volgens Jasper nog slechts weinig plaats gebleven. “De grote concerns British Airways, Air France en Lufthansa hebben vijftien jaar geleden een fusiebeweging op gang gebracht waarin inmiddels negen voormalige nationale luchtvaartmaatschappijen zijn vervat,” benadrukt hij.

“Deze mastodonten vormen een sterke oppositie voor maatschappijen die bovendien niet de impact hebben van grote onafhankelijke groepen zoals de Ierse budgetvlieger Ryanair. Onder meer Scandinavische maatschappijen voelen daardoor een grote druk.”

Winstmarges

“De winstmarges dreigen door een overcapaciteit aan zitplaatsen in het gedrang te komen,” voert Jasper aan. “De International Air Transport Association (Iata) voorspelt dat de sector wereldwijd de winst met 10 procent tot 35,5 miljard dollar zal zien stijgen, maar in Europa wordt daarentegen een daling in het vooruitzicht gesteld. “

“Dat kan worden verklaard door de concurrentie, maar ook door de duurdere brandstofcontracten die eerder werden gesloten. Volgens de sectororganisatie zullen de inkomsten in Noord-Amerika twee keer hoger liggen dan in Europa, hoewel het luchtvaartverkeer in beide regio’s op dezelfde manier door drie grote luchtvaartmaatschappijen worden gedomineerd.”

Craig Kreeger, gewezen topman van de Britse maatschappij Virgin Atlantic, is van mening dat de Europese fusies te veel aandacht hebben geschonken aan lokale politieke gevoeligheden en onvoldoende oog hebben gehad voor mogelijke bezuinigingen die nodig zouden zijn om de winstgevendheid van de maatschappijen te vergroten.

“Er zijn in Europa wel overnames gebeurd, maar dat lijkt niet echt tot een feitelijke consolidatie en rationalisatie te hebben geleid,” zegt hij.