België gaat volop naar de piek van de Omikron-golf. In de media reageert men met een golf schreeuwerige voorpagina’s. In de Wetstraat blijft het thema voorlopig dominant. Maar tegelijk is er toch iets fundamenteler dat lijkt te zijn veranderd.

• Zo wilde Frank Vandenbroucke (Vooruit), de protagonist van de harde lijn, als minister van Volksgezondheid, zondag in de media toch “het beeld tegenspreken dat op het laatste Overlegcomité alles was losgelaten”, zo stelde hij. Op dat laatste comité werd immers vooral beslist om niets bijkomend te beslissen.
• Daarbij maakt de politiek zich klaar, met een aantal noodplannen, om alle essentiële diensten in stand te houden als de Omikron-golf haar piek zou bereiken. Het leger zou kunnen inspringen in de ziekenhuizen, als dat nodig is. Maar ook naar andere diensten zoals huisvuilophaling wordt gekeken.
• Onderliggend is het meest interessant wat beslist is toch het versoepelen van de quarantainemaatregelen voor besmette gevaccineerden: de nadruk ligt niet langer op individuele zieken beschermen, maar op het algemeen maatschappelijk welzijn. Ook daarin staat België allerminst alleen: andere landen begonnen al sneller met hun lange quarantainetijden in te korten. Kwestie van de boel draaiende te houden.
• Dat heeft alles te maken met de aard van Omikron, en het feit dat dit een vijfde golf is. Deze versie van het virus besmet veel meer mensen, waarvan de meesten ook gevaccineerd zijn, of/en al eens eerder besmet raakten. Maar de impact is veel kleiner. In de UK, waar men voorop loopt in de golf, heeft een Omikron-besmetting 55 tot 69 procent minder kans te leiden naar een ziekenhuisopname, in vergelijking met een Delta-besmetting, zo schrijft The Economist.
• Zowat alle signalen die komen vanuit landen waar Omikron volop raast, en waar de pers minder gedomineerd wordt door steeds dezelfde stemmen, wijzen op de veranderde aard van het virus: het is en blijft een gevaarlijk virus, maar de maatregelen, met enorme impact op de samenleving (in de VS werden duizenden vluchten afgelast, dreigden essentiële sectoren met leveringstekorten te zitten), kunnen niet blijven aanslepen zoals de afgelopen twee jaar.
• Er is geen appetijt meer, het breed maatschappelijk draagvlak is weg, met een virus dat zodanig gemuteerd is dat het voor een meerderheid eerder ongevaarlijk is.
• In Zuid-Afrika, waar Omikron het eerst opdook, is het zelfs al als “het einde van de pandemie” afgeroepen, door Bloomberg. De golf was er, de doden in de ziekenhuizen niet meer.
• Een gemiddelde stevige griepepidemie treft in België ook meer dan 10 procent van de bevolking, met 1 op 1.000 die daarop in het ziekenhuis beland. Voor Omikron lijkt men naar soortgelijke cijfers te gaan. Alleen is het mentale kader nog niet hetzelfde voor griep als voor corona: dat lijkt de grote transitie van Omikron te worden. Zo staat de pandemie op een keerpunt.
• Tegelijk woedt in Europa volop het debat over verplichte vaccinatie: een evident antwoord voor een maatschappij die het leven wil verder zetten, en de hoge kost van hospitalisaties wil vermijden.
• De belangrijkste kar is daarvoor gekeerd: die van premier Alexander De Croo (Open Vld). Op VTM bevestigde hij afgelopen weekend daar nu voorstander van te zijn.
• Eerder had De Croo er een erezaak van gemaakt om de voorstanders op één lijn te zetten met “Micronesië en Turkmenistan”, maar die vergelijking is vandaag niet meer dan een pijnlijke herinnering; Overal in Europa raast men richting een systeem van zuivere vaccinatiepassen (geen testen meer) en/of een algemene verplichting.
• Ook daar wordt het debat in België eind deze week in het Overlegcomité vermoedelijk beslecht: alles wijst op een (vorm van) verplichte vaccinatie.