Key takeaways

• De olieraffinage-industrie heeft te maken met een daling van de winstgevendheid en bereikt dieptepunten in meerdere jaren.
• Factoren die bijdragen aan deze zwakte zijn onder andere de zwakke consumenten- en industriële vraag, vooral in China, en het toenemende gebruik van elektrische voertuigen.
• Nieuwe raffinaderijen in Afrika, het Midden-Oosten en Azië hebben de neerwaartse druk op de winstgevendheid verder versterkt.

Olieraffinaderijen over de hele wereld hebben te maken met een daling van hun winstgevendheid tot een dieptepunt in meerdere jaren. Deze daling betekent een ommekeer ten opzichte van de recente stijging van het rendement van de sector na de pandemie en benadrukt de huidige wereldwijde vertraging van de vraag.

Factoren die bijdragen aan deze zwakte zijn onder meer de zwakke vraag van consumenten en de industrie, vooral in China, als gevolg van de stagnerende economische groei en het toenemende gebruik van elektrische voertuigen. Daarnaast heeft de introductie van nieuwe raffinaderijen in Afrika, het Midden-Oosten en Azië de neerwaartse druk op de winstgevendheid verder versterkt.

Wereldwijde trends in de raffinagemarkt

Eerder boekten raffinaderijen zoals TotalEnergies en handelsbedrijven zoals Glencore recordwinsten in 2022 en 2023. Dit was te danken aan onderbrekingen in de aanvoer als gevolg van het conflict tussen Rusland en Oekraïne, de activiteiten van Houthi-militanten in de Rode Zee en een robuust herstel van de vraag na de pandemie.

Dit gunstige marktklimaat lijkt echter te vervagen. Experts suggereren dat de “raffinagesupercyclus” van de afgelopen paar jaar aan het aflopen is, omdat nieuwe raffinaderijen nu voldoen aan een tragere groei van de vraag naar brandstof.

Regionale raffinagemarges

De raffinagemarges in Singapore, die vaak worden beschouwd als een indicator voor de Aziatische prestaties, daalden op 17 september naar 1,63 dollar per vat en bereikten daarmee een seizoensgebonden dieptepunt sinds 2020. Ook de dieselmarges in Azië kelderden op dezelfde dag naar een dieptepunt in drie jaar, volgens gegevens van LSEG.

De economische vertraging in China speelt een centrale rol in deze situatie. De groei van de industriële productie in ’s werelds grootste olie-importeur daalde in augustus tot een vijfmaandelijks dieptepunt, terwijl de productie van olieraffinaderijen voor de vijfde maand op rij daalde als gevolg van de zwakke vraag naar brandstof en beperkte exportmarges.

Prestaties raffinagemarkt VS

In de Verenigde Staten, waar de vraag ook achterbleef bij de verwachtingen, dook de 3-2-1 crack spread – een belangrijke maatstaf voor de algehele winstgevendheid – eind augustus onder de 15 dollar per vat, het laagste punt sinds begin 2021. Deze spread weerspiegelt doorgaans de opbrengst van twee vaten benzine en één vat diesel uit elke drie vaten olie die door Amerikaanse raffinaderijen worden verwerkt.

Het wereldwijde overaanbod van diesel, gedreven door een zwakke vraag, is een primaire factor achter de zwakte van de marges. Het Internationaal Energieagentschap voorspelt dat de vraag naar diesel en gasolie dit jaar gemiddeld 28,3 miljoen vaten per dag zal bedragen, wat neerkomt op een krimp van 0,9 procent ten opzichte van 2023. Daarentegen wordt verwacht dat de vraag naar benzine, vliegtuigbrandstof, LPG en stookolie in dezelfde periode zal toenemen.

Prestaties Europese raffinagemarkt

De Europese dieselmarges kenden ook een aanzienlijke daling en bereikten eind augustus ongeveer 13 dollar per vat, het laagste punt sinds december 2021. Dit cijfer is minder dan de helft van het gemiddelde van 38,3 dollar dat in augustus 2023 werd genoteerd.

Ondanks deze sombere vooruitzichten zou de seizoensgebonden vraag voor enige steun kunnen zorgen. Raul Caldaria, analist bij Energy Aspects, voorspelt dat de raffinagewinsten de rest van het jaar laag zullen blijven, met mogelijke winsten door een grotere vraag naar winterdiesel in Europa.

Sluitingen en aanpassingen raffinaderijen

De winstmarges van Europese benzine staan ook onder druk, zelfs ondanks een robuustere vraag. Ze bedroegen gemiddeld 12,1 dollar per vat in augustus, een duikvlucht van 61 procent vergeleken met de dollar 31 in augustus 2023, volgens gegevens van LSEG.

Terwijl sommige raffinaderijen maatregelen onderzoeken om de daling van de raffinagemarges te verzachten, hebben andere gekozen voor productieaanpassingen. Petroineos heeft bijvoorbeeld de sluiting aangekondigd van zijn Grangemouth-raffinaderij in Schotland en ook in Duitsland worden mogelijke sluitingen verwacht.

Wereldwijd gebrek aan evenwicht tussen raffinagecapaciteit en vraag

De recente ingebruikname van een groot aantal nieuwe raffinaderijen heeft de druk op de marges verder vergroot. Oudere raffinaderijen, vooral die in Europa, staan hierdoor voor grote uitdagingen. De toename van de wereldwijde raffinagecapaciteit, met de ingebruikname van nieuwe installaties zoals de Nigeriaanse Dangote-raffinaderij, Dos Bocas in Mexico, Al Zour in Koeweit en Duqm in Oman, heeft het gebrek aan evenwicht tussen vraag en aanbod versterkt.

Analisten voorspellen dat de wereldwijde raffinagemarges hun neerwaartse trend zullen voortzetten omdat de groei van de nieuwe raffinagecapaciteit groter is dan de groei van de vraag.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!