Ze had zich haar grote debuut vast anders voorgesteld, staatssecretaris van Begroting Eva De Bleeker (Open Vld). Onder druk gezet over de financiering van de vaccins, loste ze plots op Twitter hoogst confidentiële informatie over de prijzen van alle Europese vaccins. Een gaffe vanjewelste, die ze daarna meteen moest gaan uitleggen in de Kamer. Het incident overschaduwt het begrotingsdebat, dat al bij al voorspelbaar liep.

In het nieuws: Over heel Europa ontdekt men de prijzen van vaccins.

De details: ‘Dankzij’ Eva De Bleeker (Open Vld) weet iedereen nu hoeveel we betalen voor een coronavaccin.

• De cijfers:
  • Oxford/AstraZeneca: 1,78 euro
  • Johnson & Johnson, 8,50 dollar
  • Sanofi/GSK: 7,56 euro
  • BioNTech/Pfizer: 12 euro
  • CureVac: 10 euro
  • Moderna: 18 dollar
• Het zijn die prijzen, die de Europese Commissie absoluut niet publiek wilde maken. Dat is deel van een deal met de farma-industrie, die niet houdt van pottenkijkers.
• Maar dat was buiten het debat in de Kamer over de begroting gerekend. Want daar zat Sander Loones (N-VA) vanuit de oppositie de meerderheid, en meer bepaald staatssecretaris De Bleeker, dicht op het vel. Loones is immers al weken aan het graven naar hoeveel die vaccins gaan kosten, en welke sommen de regering daarvoor voorzien heeft.
• In de commissies van de Kamer en ook bij het Rekenhof, ving Loones bot: niemand kon hem een sluitend antwoord geven. Maar in het debat woensdag en donderdag kreeg De Bleeker het echt op haar heupen van de niet-aflatende stroom vragen: er was nergens in de begroting specifiek een bedrag voorzien voor de vaccins.
• Daarop vuurde De Bleeker uiteindelijk volgende tweet af:

• Meteen gingen de poppen aan het dansen. Want hoewel ze al 30 minuten later de tweet van haar account weer verwijderde, was het kwaad geschied. Plots lag wel erg gevoelige, confidentiële info op tafel.
• Die haalt ondertussen de internationale pers. Onder meer Politico berichtte er al over: ‘Belgian secretary of state accidentally reveals EU vaccine prices‘. Of dat zo ‘accidental‘ was, is maar de vraag, eerder onbesuisd, zouden we denken.
• Daarop speelde de oppositie alvast het spelletje helemaal volgens de regels: ze vorderden de staatssecretaris op in de Kamer, om in het nog lopende debat tekst en uitleg te geven.
• ‘Ik wou die discussie eens en voor altijd beslechten, en was daarbij transparant, eerder te transparant. Maar er zijn geen consequenties. Mijn houding brengt niets in gevaar. De vaccins komen er wel degelijk aan’, zo probeerde ze er zich onderuit te praten. Publiekelijk kreeg ze de steun van de meerderheid, in de wandelgangen was men toch vernietigend, ook binnen de meerderheid, over haar actie.
• ‘Dit krijg je als je mensen op de regeringsbanken dropt met nul komma nul ervaring in de nationale politiek. Nu is de schade toch aanzienlijk’, zo was binnen de eigen fractie van Open Vld te horen.
• De N-VA, die het hele incident eigenlijk wat had uitgelokt, zette De Bleeker met de rug tegen de muur: ‘Dit antwoord getuigt van een lichtzinnigheid die niet gepast is tegen de achtergrond van wat gebeurd is’, zo stelde fractieleider Peter De Roover (N-VA) streng.
• Maar ten gronde is de schade misschien het grootst op vlak van de relaties met die farmasector. Zeker PVDA, die als oppositiepartij altijd al bijzonder kritisch staan tegenover die ‘Big Farma’, reageerden uiterst geïnteresseerd: ‘Waarom is het ene vaccin zoveel duurder dan het andere?‘, wierpen ze De Bleeker meteen voor de voeten. Die ging daar niet op in.
• Maar vanuit Europa, en ook vanuit de farmaceutische sector zelf, zal men ongetwijfeld not amused zijn: als confidentialiteit geschonden wordt bij contracten, is het natuurlijk erg moeilijk zaken doen.
• Voor De Bleeker, die als staatssecretaris van Begroting al een helse karwei heeft, in deze huidige context en met de schaduw van partijgenoot en premier Alexander De Croo (Open Vld) naast zich, is het een felle klap. You have one chance to make a first impression, is een boutade in de harde wereld van de Wetstraat, waaraan ook de staatssecretaris, nochtans een EU-topambtenaar geweest, met specialisatie in handelsverdragen nota bene, niet kan ontsnappen.

De harde realiteit: De harde brexit sluipt genadeloos dichterbij. Wie krijgt dan straks de Europese noodsteun?

• Met nog steeds wat telefoons tussen Boris Johnson, de Britse premier, en Ursula von der Leyen, de Commissievoorzitter, over en weer, doet men nog alsof men onderhandelt. Maar de facto is de harde brexit een feit.
• Meteen doemt in België een harde en moeilijke discussie op. Wie krijgt straks de honderden miljoenen vanuit het Europese noodfonds om die harde klap te verzachten? De N-VA deed bij monde van voormalige minister-president Geert Bourgeois (N-VA) al een openingsbod.
• Zij willen dat 85 procent van het geld naar Vlaanderen komt. Immers: de export naar de UK verloopt volgens die cijfers, 85 procent komt uit de noordelijke regio. En allerlei studies en rapporten tonen aan dat de klap in Vlaanderen veel en veel groter zal zijn dan in Brussel of Wallonië.
• Maar de PS liet al weten dat niet te kunnen aanvaarden. Zij zwaaien met een studie van het IWEPS, die zegt dat 5.000 Waalse banen zullen verdwijnen, en 21.000 Vlaamse. Dat is dus 19 procent in Wallonië en 81 in Vlaanderen. ‘Een ongehoorde verdeelsleutel, die Vlaanderen voorstelt’, zo was deze week de reactie in het Waals Parlement.
• En ook los van de centen wordt het nog een harde noot om kraken. Want, de N-VA droomt van nieuwe handelsakkoorden met Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay, Venezuela, Mexico, Zuidoost-Azië, Nieuw-Zeeland en Australië, om de brexit op te vangen. Maar laat dat soort akkoorden nu net niet veel enthousiasme opwekken in Wallonië, waar eerder CETA met Canada al blokkeerde, en waar de Waalse landbouw op het spel staat. Ideaal materiaal dus om ooit onvermijdelijk op het Overlegcomité te laten verschijnen.

Te verwachten: Het Overlegcomité heeft twee hete hangijzers.

• Premier Alexander De Croo (Open Vld) kan vanmorgen alweer een nieuw Overlegcomité leiden: hij kwam wel in aanraking met de besmette president Emmanuel Macron (die, volgens de Franse pers, duidelijk zijn eigen regels helemaal niet volgde, schouderklopjes gaf, veel te dicht zat, en de avondklok negeerde), maar De Croo testte twee keer negatief.
• Met de deelstaten bespreekt hij vanmorgen de coronamaatregelen. Vermoedelijk behoudt men wat er is, maar scherpt men de handhaving en controle verder aan. Een verscherping van de avondklok, tot 22 uur in Vlaanderen, zou niet aan de orde zijn: de Vlaamse regering is niet happig om verder het gevoel van een politiestaat te versterken.
• Maar ook de zogenaamde stadstol in Brussel komt vandaag aan bod. Niemand verwacht een oplossing vandaag, het is de eerste keer dat het dossier opduikt, en het zal vooral kwestie zijn van te zien of een onderhandeling mogelijk is. Brussel presenteerde het namelijk altijd zo: niet als ’te nemen of te laten’, maar een ‘openingsbod’.

Afscheid: De Wetstraat zwaait een icoon uit.

• Wetstraatjournalist Dirk Van den Bogaert zwaait af bij VTM: gisteren was z’n laatste dag. Dat is meteen het einde van een heus tijdperk daar, Dirk was hét gezicht van politiek op de commerciële omroep.
• Hij stond bekend als een echte nieuwsjager: ook dit jaar nog, tijdens de ellenlange onderhandelingsperiode, strikte hij regelmatig, als enige, de partijvoorzitters die op een ‘geheime’ locatie waren bijeengekomen. Niet zo geheim dus dan toch, voor deze topper.