Er zit in een haar in de boter bij de Visegrádgroep. Binnen de alliantie tussen de Centraal-Europese landen Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije heerst steeds meer ongenoegen, en dat is de schuld van de laatstgenoemde. Polen en Tsjechië verwijten het Hongarije van Orbán ervan te veel naar Poetins pijpen te dansen.

Het zit er bovenarms op binnen de anders zo nauwe bondgenootschap van de Visegrád Vier. Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije hadden deze week een samenkomst gepland tussen hun ministers van Defensie, maar zowel Polen en Tsjechië hebben laten weten dat ze niet zullen opdagen.

Defensietop afgeblazen

Het was de Tsjechische minister van Defensie Jana Černochová die het vrijdag alvast liet weten via Twitter: “Ik ga niet persoonlijk naar een vergadering van de V4-ministers van Defensie”, zegt Černochová. Naast de verkiezingen die de Hongaarse bevolking op 3 april te wachten staat, verwijst de minister naar de relaties tussen Hongarije en Rusland als reden voor haar afwezigheid: “Ik heb de V4 altijd gesteund en het spijt me zeer dat goedkope Russische olie belangrijker is voor Hongaarse politici dan Oekraïens bloed”, klinkt het scherp.

Maandag sloot de Poolse minister van Defensie, Mariusz Błaszczak, zich bij zijn Tsjechische collega aan. Ook hier ligt de Hongaarse retoriek tegenover de Russische invasie in Oekraïne aan de basis van die beslissing. Aan Euractiv laat het Slowaakse ministerie van Defensie weten dat de meeting niet meer zal doorgaan, aangezien twee van de vier lidstaten weigeren deel te nemen.

“Luister, Viktor”

Hoewel Hongarije alle sancties van de EU tegen Rusland steunt, weigert het afstand te nemen van de Russische energie-import. Zo weigert Orbán om een geplande investering door het Russische staatsbedrijf Rosatom in de enige kerncentrale in zijn land te blokkeren. Ook weigert Hongarije om militair materiaal te leveren aan buurland Oekraïne, net zomin dat het de transport van oorlogstuig over zijn grondgebied toelaat.

Tijdens de NAVO-bijeenkomst in Brussel vorige week, haalde Oekraïens president Volodymyr Zelensky expliciet uit naar de Hongaarse premier. “Luister, Viktor, weet je wel wat er zich allemaal afspeelt in Marioepol?” Sprak Zelensky Viktor Orbán rechtstreeks toe. “Hongarije, ik moet eerlijk zijn. Het is tijd om voor jezelf uit te maken aan welke kant je staat.”

Oekraïne doet vierwieler sputteren

De onenigheden binnen de Visegrádgroep zijn ongezien. Sinds de vluchtelingencrisis van 2015 werkten de vier landen steeds grondig samen, vaak tot grote frustratie van de andere EU-lidstaten. De lidstaten stonden erom gekend zich radicaal tegen de opvang van Syrische vluchtelingen te kanten en verzeilden regelmatig in controverses over mensenrechtenkwesties zoals de behandeling van de LGBT+-gemeenschap. Ook wat betreft de afbouw van enkele democratische principes zoals de rechtsstaat hebben de V4-landen geen al te goede reputatie binnen de EU.

De oorlog in Oekraïne lijkt nu stokken in de spaken van die vierwieler te steken. Hongarije ziet zich in de groep geïsoleerd als enige land dat Rusland niet al te hard tegen de schenen wil schoppen, ondanks het EU- en NAVO-lidmaatschap.

Wat de toekomst brengt voor Hongarije zal grotendeels afhangen van aanstaande zondag. Een lijst van verenigde oppositiepartijen trekt naar de kiezer om er komaf te maken met de ‘iliberale democratie’ van Orbán. Voorlopig staat de Fidesz-partij van Orbán met 50 procent van de stemmen echter voor in de peilingen, de verenigde oppositielijst volgt op 44 procent.

(evb)