Het Oekraïens leger werd gespot met verschillende Maxim M1910’s, machinegeweren van 100 jaar oud. Die bewijzen, door hun robuustheid en doeltreffendheid, nog steeds hun nut aan het front. Zoveel zelfs, dat Oekraïense soldaten het niet willen inruilen voor modernere wapens.

Op het moment dat de eerste Maxim 1910’s van de band rolden in 1910, was er nog geen sprake van een onafhankelijke Oekraïne. Meer zelfs: van een Russische Federatie of zelfs een Sovjet-Unie had nog niemand gehoord. De Maxims werden gebouwd in en voor het Russische Tsarenrijk, die ze de komende jaren dan ook inzetten in alle grote oorlogen. Ook de opvolger, de Sovjet-Unie, zou gebruik maken van de machinegeweren.

De Maxim M1910, de Russische kopie van een Hiram Maxim-geweer, werd zo onder andere ingezet in:

• De Eerste Wereldoorlog
• Russische Revolutie en Russische Burgeroorlog
• Tweede Wereldoorlog
• Vietnamoorlog
• Korea-oorlog
• De Turkse, Finse, Estse, Spaanse, Chinese en Syrische burgeroorlogen

Maar ook vandaag vindt men nog Maxims terug op het slagveld in de Donbas. Een interne audit uit 2012 binnen de Oekraïense wapendepots toonde aan dat het land nog over 35.000 exemplaren beschikte, in 2016 kreeg het leger een groot deel ervan ter beschikking.

Wat maakt deze Maxims nu zo speciaal?

Eerst de nadelen: de Maxims wegen maar liefst 68 kilogram, waardoor ze vijf keer zo zwaar zijn als de modernere PKM. Daarnaast zijn de wapens, ondanks hier en daar wat renovatiewerken, ook gewoon bijzonder oud.

De voordelen wegen echter op tegen de nadelen. Zo maakt de Maxim M1910 gebruik van één loop, in tegenstelling tot zijn voorgangers, de Gatling-geweren. Daarbij moest de schutter door middel van een zwengel de zes lopen doen draaien, zodat een kogel uit het magazijn in de kamer schuift. Bij de Maxims worden echter de gassen die vrijkomen na het afvuren van een kogel hergebruikt om zo de volgende kogel te laden.

Hierdoor kon de schutter, met het simpelweg ingedrukt houden van de trekker, onafgebroken vuren. De loop van het geweer werd voortdurend gekoeld met water, waardoor het salvo minutenlang kon aanhouden. Bij een modern geweer zoals de PKM moet de schutter vaak in kortere salvo’s vuren: als het geweer aan een stuk door een minuut schiet, kan de loop al vervormen of het wapen op hol slaan, waarbij de hitte van het geweer ervoor zorgt dat kogels pardoes worden afgevuurd.

Dit laatste maakt van de Maxim een ideaal wapen om belangrijke posities te verdedigen, waarbij kan gerekend worden op de robuustheid en het constante salvo van het geweer. Hiernaast blijkt het ook nog zeer accuraat, volgens Oekraïense soldaten. Enkelen gaven aan dat het geweer bijzonder accuraat is voor doelen op één kilometer afstand, en dat het zelfs nog effectief is om een afstand van drie kilometer te overbruggen.

(jvdh)