76 dagen ver in de Russische invasie van buurland Oekraïne. Nadat in de eerste fase Rusland langs alle kanten terrein probeerde te veroveren en de poorten van hoofdstad Kiev naderde, werd gekozen voor een doelgericht front: de Donbas moest en zou veroverd worden. Hoog tijd voor een stand van zaken.

Spoiler alert: De Donbas is niet veroverd. Dat is alvast zeker. Sterker zelfs: op sommige plaatsen heeft Oekraïne de Russische troepen zodanig teruggedrongen dat het de grens met Rusland heeft bereikt. Tegelijkertijd stokt de Russische aanval, geplaagd door laag moraal, deserterende soldaten en stilaan een tekort aan munitie en middelen.

De belegerde stad

De Oekraïense havenstad Marioepol was een van de eerste steden die in het vizier belandde van Rusland. Sinds 2 maart wordt de stad belegerd, en sinds 22 april hebben de overblijvende verdedigende troepen zich teruggetrokken tot de fabrieksterreinen van staalgigant Azovstal.

Daar woedt nu nog steeds een strijd, vooral ondergronds. In het tunnel- en bunkercomplex vechten nog honderden Oekraïense soldaten tegen groepen Russen die proberen binnen te vallen. De situatie is er nijpend, getuigde ook Ilia Samoilenko, een inlichtingenofficier van het Azovbataljon.

De Azovstalfabriek, gelegen aan de Zee van Azov, wordt ook bestookt door schepen vanop zee. Het Institute for the Study of War (ISW), dat een dagelijks rapport maakt van de situatie aan het front in Oekraïne, geeft aan dat Rusland door zijn voorraad ‘slimme’ bommen geraakt, die zeer precies hun doelwitten kunnen raken. Nu lanceert Rusland vooral ‘domme’ bommen, die gewoon gemaakt zijn om veel schade en slachtoffers aan te richten. Eén zo’n bom zou ondertussen zelfs al de eerste en tweede ondergrondse galerij in de Azovstalfabriek hebben geraakt.

Oostfront

Het beleg van Marioepol lijkt bijna ten einde, en het is slechts een kwestie van dagen of weken voor het Azovstalfort prijsgeeft. Een welkome overwinning voor Rusland (alhoewel de verovering van Marioepol veel meer tijd en troepen vergt dan gewild), aangezien het in andere delen van het land vooral tegen een Oekraïense muur aanloopt. Een muur die naar de Russen toe schuift dan nog.

Charkov is daar het beste voorbeeld van. De stad werd, ondanks de ligging op enkele tientallen kilometers van de Russische grens, nooit veroverd. De laatste weken kwam het Russisch offensief tot een stilstand, en sinds enkele dagen duwt Oekraïne de Russen zelfs terug, richting eigen land. Ten noorden van de stad zouden Oekraïense soldaten de grens bijna bereikt hebben, in het oosten wordt geprobeerd het gebied tussen Charkov en de rivier Donets veilig te stellen.

Het tegenoffensief is echter niet enkel het werk van Oekraïne. Zo zouden Russische troepen zelf ook terugtrekken naar veiligere posities achter de Donets. Door bruggen op te blazen en troepen te herorganiseren kunnen ze langer standhouden, en wachten op versterking vanuit de Russische stad Belgorod, waar nog enkele gevechtsgroepen zouden klaarstaan.

Ook in en rond Izioem, een stad ruim 100 kilometer ten zuidoosten van Charkov, wordt hevig gevochten. Deze stad geldt als de vooruitgeschoven commandopost voor het Russische offensief, van waaruit de aanval wordt gecoördineerd. Hier werd vorige week ook (opnieuw) een Russische generaal gedood, en raakte stafchef Valeri Gerasimov gewond.

Ondanks de hevige gevechten, kon Rusland geen terreinwinst boeken. Ook in en rond de steden Severodonetsk, Rubizhne en Lychysansk wordt stevig gevochten.

Landbrug naar Transnistrië

Ook ruim vierhonderd kilometer ten zuidwesten van Izioem woedt de strijd, meer bepaald in en rond Cherson. Voor Rusland is het behouden van de stad, gelegen op de oevers van de Dniprorivier, cruciaal om later te kunnen oprukken richting Odessa. Als het erin slaagt dit gebied ook in handen te krijgen, wordt de pro-Russische separatistische regio Transnistrië, gelegen in Moldavië, via land verbonden met de Krim en het Russische land.

Dit plan lijkt vooralsnog echter niet te lukken. In de stad Cherson zelf zijn Oekraïense partizanen druk bezig de Russen een stok in de wielen te steken, en ook aan het front kon Oekraïne al wat terrein heroveren.

(am)