Het laatste bastion dat standhoudt in Marioepol: de Azovstal-fabriek

In Marioepol gaat de situatie van kwaad naar erger. Zo goed als de volledige stad is ondertussen in handen van Russische troepen. Enkel op de fabriekssite van Azovstal houden nog enkele duizenden Oekraïense soldaten dapper stand. De vraag is hoe lang nog…

Al op 2 maart startte het Beleg van Marioepol. Eerst werd de stad met artilleriestukken beschoten, nadien trok het Russische leger ook de stad binnen. Bijna anderhalve maand later is de stad volledig aan gort geschoten, en veroverd door de Russen. De weinig Oekraïense troepen die nog aanwezig zijn in de stad, cijfers geven aan tussen 2.500 en 4.000 soldaten, hebben hun toevlucht genomen tot de fabriek van Azovstal, aan de oevers van de Zee van Azov.

Azovstal werd in de jaren 30 van de vorige eeuw opgericht door de Sovjets, en groeide al snel uit tot één van de grootste staalfabrieken in de regio. Toen in 1941 Nazi-Duitsland Marioepol veroverde, werd de fabriek met de grond gelijk gemaakt. In 1943 werd de stad heroverd en werd de fabriek van Azovstal heropgebouwd. Hierna groeide het bedrijf enkel maar in aanzien, en is de dag van vandaag zelfs één van de grootste staalbedrijven van heel Europa. Azovstal is een dochterbedrijf van Metinvest, een investeringsfirma in handen van Rinat Achmetov, de rijkste man van Oekraïne.

De terreinen van Azovstal, in het centrum van Marioepol (Screenshot: Yandex Maps)

De terreinen van Azovstal zijn vandaag zowaar het Asterixdorpje binnen Marioepol. De stad viel ondertussen volledig in handen van het Russische leger, op 11 vierkante kilometer na. Die terreinen bevatten een heus labyrint aan fabriekshallen, kantoorgebouwen, loodsen, spoorwegen en… een 20 kilometer lang tunnelnetwerk, zo’n 30 meter onder de grond.

Al bij de eerste Russische invasie van Oekraïne in 2014, toen Rusland de Krim annexeerde en enkele gebieden in de Donbas in opstand kwamen tegen Oekraïne, lag Marioepol op enkele kilometers van de grens. De medewerkers van Azovstal werden ingezet om de stad te versterken. De kans bestaat dat toen de tunnels werden aangelegd onder de fabriek, die toen al als strategisch fort werd gezien. Complottheorieën, gretig gedeeld door PNWS, beweren dat er onder de fabriek een geheime NAVO-basis en NAVO-biolab onder de fabriek schuilen. Echte bewijzen daarvan zijn er echter niet.

Die gebouwen en tunnels zijn net de sterkte voor de Oekraïense troepen. Een deel van de verdedigers bestaat uit strijders van het Azovbataljon, een extreemrechtse militie die de verdediging van de stad Marioepol op zich neemt. Zij kennen de terreinen als hun binnenzak, en bereidden zich vermoedelijk al maanden voor op een guerrilla-oorlog in de stad.

Rusland voerde al enkele bombardementen uit met Tupolev Tu-22M3-bommenwerpers, maar door de vele ondergrondse verdiepingen en tunnels lijkt deze strategie de Azov-formule niet te gaan kraken. Ook binnenstormen is een strategie die vele Russische doden zal opleveren.

Meer