Noorwegen heeft plannen om oliewinning toe te laten rond Spitsbergen. Die regio van het Noordpoolgebied was tot nu toe voor de sector verboden gebied. Critici waarschuwen echter dat het initiatief het fragiele ecosysteem van de regio uit evenwicht zou kunnen brengen. Tevens zou volgens hen mogelijk moeten worden gevreesd voor een militaire confrontatie met Rusland.
Noorwegen heeft rond de archipel Spitsbergen negen velden voor een mogelijke oliewinning aangeduid. Geïnteresseerde partijen zouden tot begin volgend jaar een aanvraag voor een licentie kunnen indienen.
Riskant
‘De nieuwe olievelden liggen beduidend noordelijker dan de concessies die de Amerikaanse president Donald Trump voor Alaska eerder deze maand heeft aangekondigd,’ aldus de Britse krant The Guardian. ‘Experts waarschuwen dat een oliewinning in het gebied bijzonder riskant is. Er kan immers mogelijk belangrijke milieuschade worden aangericht.’
‘Economisch zijn volgens de experts aan een dergelijke activiteit eveneens grotere risico’s verbonden. Er dreigen echter ook politieke problemen. Andere landen zouden immers van mening kunnen zijn dat het initiatief indruist tegen het Verdrag van Spitsbergen, dat honderd jaar oud is en de activiteit in de regio regelt.’
‘Een veilige oliewinning in het Noordpoolgebied is niet mogelijk,’ waarschuwt ook Ilan Kelman, professor risicobeleid aan de Agder University in Noorwegen. ‘Het Noordpoolgebied blijft een bijzonder moeilijke omgeving. Er kan heel wat mislopen.’
‘Wanneer er problemen kan bovendien zware schade worden veroorzaakt die nog lange tijd zou worden gevoeld. Er is nog geen enkele technologie beschikbaar die het mogelijk zou maken om in deze omstandigheden olievervuiling op te kuisen. Het heeft dan ook geen enkele zin om in de offshore oliewinning in het gebied verder te zetten.’
Strategisch
Organisaties zoals het World Wildlife Fund (WWF), Friends of the Earth Norway, Greenpeace en Nature & Youth hebben de Noorse regering een brief gestuurd waarin ze waarschuwen voor de mogelijke gevolgen van de beslissing. Woordvoerders van de regering zeggen echter dat bij de booractiviteiten de strengste normen op het gebied van gezondheid en veiligheid worden gehanteerd.
Volgens het Verdrag van Spitsbergen, dat door 46 landen is ondertekend, heeft Noorwegen de soevereiniteit over het gebied. Daarbij zijn echter wel een aantal beperkingen ingevoerd. Onder meer is bepaald dat alle ondertekenaars van het akkoord in het gebied commerciële activiteiten kunnen ontwikkelen.
Tot nu toe hebben daarvan echter alleen Rusland en Noorwegen gebruik gemaakt. Ook de militaire aanwezigheid in het gebied is door het verdrag geregeld. Noorwegen is wel verantwoordelijk voor het leefmilieu van het gebied en zou daardoor elke oliewinning kunnen verbieden.
Critici merken op dat de Noorse oliewinning in het gebied de spanning met Rusland zou kunnen opdrijven. Voor Rusland is de regio immers van groot strategisch belang.
‘Rusland heeft recent ook zijn militaire aanwezigheid op de nabijgelegen archipel Frans Jozefland opgevoerd,’ waarschuwt Helge Ryggvik, professor oliegeschiedenis aan de University of Oslo. ‘Rusland zegt officieel weliswaar het Verdrag van Spitsbergen te steunen, maar de ontwikkeling van oliewinning in het gebied zou door de Russische regering als een mogelijke provocatie kunnen worden bestempeld.’
