Volgens het gerenommeerde PISA-onderzoek van de OESO is vooral de leesvaardigheid en de wiskundige geletterdheid van Vlaamse tieners sterk achteruit gegaan de laatste jaren

Ministers van Onderwijs wereldwijd voelen op dinsdagochtend wat het is om de examenresultaten af te wachten. Vanmorgen kwamen de resultaten van de invloedrijke PISA-test uit: een test die bij schoolgaande 15-jarigen de leesvaardigheid, wiskundige geletterdheid en wetenschappelijke vaardigheden meet. Het is telkens ook een evaluatie van de deelnemende onderwijssystemen. 

De test wordt georganiseerd door de de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Het onderzoek vindt om de vier jaar plaats. Deze keer namen zo’n 600.000 scholieren deel, een record. Die steekproef vertegenwoordigt zo’n 32 miljoen 15-jarigen uit de 79 deelnemende landen.

Waar onze jongeren vroeger tot de wereldtop behoorden behoren ze nu eerder tot de Europese subtop. Wel zijn ze net als vorige cycli beter zijn in lezen, wiskunde en wetenschappen dan hun Franstalige leeftijdgenoten. Maar ze scoren opvallend slechter dan drie jaar geleden.

Zo daalde de gemiddelde score voor lezen van 511 naar 502 punten, die voor wiskunde van 521 naar 518 en die voor wetenschappen van 515 naar 510. Vooral het leesvaardigheidsniveau is nog nooit zo sterk gezakt.

Chinese heerschappij

Uit het onderzoek blijkt onder meer dat de socio-culturele status van een leerling een aanzienlijke impact heeft op zijn schoolprestaties. Zo wordt in Vlaanderen de variantie in bijvoorbeeld de leesprestatie voor 17,3 procent bepaald wordt door de economische, sociale en culturele status (de ESCS-index) van de leerling.

Dat is meer dan het gemiddelde in de OESO-landen van 11,9 procent. De index wordt onder meer bepaald door het beroep en het opleidingsniveau van de ouders en de hoeveelheid ‘educatieve middelen’ die een gezin bezit, zoals boeken.

Vlaanderen was niet de enige regio waar de leesvaardigheid achteruit ging. Slechts 1 op 10 leerlingen uit de OESO-landen kon het onderscheid maken tussen feit en opinie. Ook niet als er duidelijke aanwijzingen in de tekst verwerkt zitten.

Uit de test blijkt dat zo’n 10 miljoen leerlingen uit de deelnemende landen niet in staat zijn om zeer simpele leestaken uit te voeren. Taken die een leesvaardigheid vereist van een tienjarige leerling.

Opvallend is de heerschappij van Chinese scholieren. De Chinese 15-jarigen stoten die van Singapore van de troon, en scoren het beste op alle categorieën. De 10 procent socio-economisch meest benadeelde leerlingen uit China presteren beter dan de gemiddelde leerling uit de OESO-landen.