Met de European Raw Materials Alliance (ERMA) heeft de Europese Commissie een nieuwe instelling gelanceerd om de autonomie van de Europese Unie op het gebied van essentiële grondstoffen te versterken. Het nieuwe vehikel moet in eerste instantie de Europese bevoorrading met zeldzame aardmetalen veilig stellen.

Deze producten zijn volgens de EU essentieel voor de duurzame en digitale transities van het blok.

Ontginning

‘De toegang tot cruciale grondstoffen is noodzakelijk om de duurzame ambities van de Europese Unie veilig te stellen,’ betoogt Maroš Šefčovič, Europees Commissaris voor het toezicht op de toekomststrategieën van de Europese Unie.

‘De vraag naar kritische grondstoffen zal in de toekomst alleen nog maar toenemen. Deze ontwikkelingen zullen nodig zijn om de omschakeling naar een duurzame en digitale economie te kunnen realiseren.’

De nieuwe alliantie moet zowel naar investeringsmogelijkheden als mogelijke obstakels in de grondstoffensector zoeken. De instelling zal daarbij de aandacht toespitsen op de mijnbouw, maar ook naar de verwerking en terugwinning van afval en restproducten. Tegelijkertijd moet ervoor worden gezorgd dat de milieukosten en sociale effecten van deze activiteiten kunnen worden geminimaliseerd. 

‘Europa is voor de aanvoer van cruciale grondstoffen momenteel sterk afhankelijk van de import uit een klein aantal externe landen,’ verduidelijkt Thierry Breton, Europees Commissaris voor de interne markt. ‘Men mag niet vergeten dat China momenteel verantwoordelijk is voor 98 procent van de totale aanvoer zeldzame aardmetalen in de Europese Unie.’

‘Bij de import van boraat in de Europese Unie heeft Turkije eveneens een aandeel van 98 procent. Anderzijds is import uit Zuid-Afrika verantwoordelijk voor 71 procent van alle platina-voorraden die door de Europese Unie worden geconsumeerd.’

‘Een groot aantal van deze producten is echter ook in de Europese bodem aanwezig. Dat geldt onder meer voor kobalt, bauxiet, beryllium, bismut, gallium, germanium, indium, niobium en boraat.’

Partnerships

Breton merkt daarbij op dat de Europese Unie tegen midden dit decennium op het gebied van lithium, een cruciaal bestanddeel van de batterijen voor elektrische wagens, nagenoeg zelfvoorzienend zal zijn.

In het actieplan van de Europese Commissie rond kritische grondstoffen werd eerder al herhaaldelijk op een strategische autonomie aangestuurd. Toch zullen de eigen voorraden van de Europese Unie onvoldoende zijn om volledig in de eigen behoefte te voorzien.

‘Daarom zullen belangrijke partnerships worden afgesloten met externe partijen zoals Canada en Australië,’ aldus Breton. ‘Tevens zullen Afrikaanse landen beter in de Europese waardeketens worden geïntegreerd. Autonomie en samenwerking sluiten elkaar niet uit. We willen onszelf niet van de rest van de wereld isoleren. Wel willen we toegang tot keuze, alternatieven en concurrentie. Bedoeling is om ongewenste afhankelijkheden – zowel economisch als geopolitiek – te vermijden.’

Breton betoogde verder dat het niet voldoende zal zijn om de Europese mijnbouwcapaciteit op te voeren. ‘Er moeten ook mogelijkheden voor verwerking en raffinage worden gecreëerd,’ benadrukte hij. ‘Een groot deel van deze grondstoffen is recycleerbaar. We hebben hier te maken met een belangrijke knowhow. De recyclage-economie zal in de toekomst bijzonder belangrijk worden.’

De Europese metaalindustrie reageerde positief op de lancering van de nieuwe alliantie. Milieuverenigingen hebben daarentegen gewaarschuwd voor een toenemende druk van de zoektocht naar nieuwe grondstoffen.

Volgens hen moet in eerste instantie actie worden gevoerd om het verbruik van grondstoffen in Europa terug te schroeven. Eerder had de milieubeweging opgeworpen dat lokale gemeenschappen het recht moeten krijgen om mijnbouwprojecten in hun omgeving af te wijzen.