In Turkije zijn verkiezingen voor huidig president Recep Tayyip Erdogan steeds een gelegenheid geweest om met geld te strooien. Daarmee wou hij de stemmen van de bevolking kopen. Met de volgende verkiezingen, die eind maart op de kalender staan, heeft Erdogan daarvoor echter minder speelruimte. Na de pijnlijke valutacrisis van vorig jaar moet de Turkse regering immers rekening houden met strikte budgettaire beperkingen.

Indien Erdogan echter vermoedt dat de verkiezingen problemen zouden kunnen opleveren, zal hij volgens waarnemers wellicht toch opnieuw naar zijn oude strategieën teruggrijpen. De analisten waarschuwen echter dat het land hierdoor in grote problemen zou kunnen komen.

Strijd

“De Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), de regerende partij van Erdogan, toont zich nerveus over de verkiezingen van eind maart,” zegt Laura Pitel, correspondent van de Britse zakenkrant Financial Times in Ankara. “De verkiezingen staan immers onder druk van een sterke economische vertraging. Vooral in de hoofdstad Ankara zou er een felle strijd kunnen oplaaien. Een verlies zou daar voor de Turkse president een enorme slag zijn.”

De fiscale beperkingen zijn opgelegd door de Turkse minister van financiën Berat Albayrak, de schoonzoon van Erdogan. Albayrak kondigde een strikte discipline aan om het marktvertrouwen te versterken. Vorig jaar was de Turkse munt immers compleet ingestort.

“Gezien die beperkingen, heeft de overheid de particuliere sector tot actie gedwongen,” benadrukt Pitel. “Bedrijven kregen de opdracht om de minimumlonen met 26 procent te verhogen. Winkeliers moesten kortingen aanbieden. Voedingszaken kregen een duidelijk signaal dat ze de stijgende prijzen van groenten en fruit een halt moesten toeroepen.”

“Ook de drie Turkse staatsbanken moesten een bijdrage leveren,” betoogt Laura Pitel. “Zij moesten goedkope leningen verstrekken aan burgers die met schulden worstelden. Ook dienden de instellingen betaalbare hypotheken ter beschikking te stellen. Tevens moesten kleine bedrijven tot voordelige kredieten toegang krijgen.”

“Bij de banken heerst echter bezorgdheid over het gevaar dat zij door deze activiteiten in de toekomst in problemen zouden kunnen raken. Een aantal betrokkenen wijst erop dat de Turkse regering hiermee op zijn toekomstige armslag leent om vandaag geld te kunnen uitdelen.”

Zorgen

“Bij de verkiezingen van juni vorig kon Erdogan op gunstiger economische omstandigheden rekenen,” benadrukt Pitel. “Onder meer kon hij daardoor een gift van 6 miljard dollar verdelen onder dertien miljoen gepensioneerden. Dit keer maken de kiezers daarentegen vooral gewag van economische zorgen en werkloosheid.”

“De beschikbare remedies zijn echter beperkt. De Turkse centrale bank zou voor een stimulans kunnen zorgen door de rentetarieven, die nu op 24 procent liggen, te verlagen. De bank werkt echter nog steeds aan het herstel van zijn geloofwaardigheid, die na de valuta-problemen van vorig jaar zwaar was ingekrompen.”

“Specialisten vrezen echter dat een verlaging van de rentetarieven voor nieuwe onrust op de markt zou kunnen zorgen. De bank heeft dan ook verzekerd niet voortijdig te zullen handelen. Dat heeft Erdogan gemotiveerd creatieve maatregelen in te zetten om geld vrij te maken.”

“Onder meer besliste hij een winst van 6,4 miljard dollar van de centrale bank versneld naar de schatkist te laten overhevelen. Dit biedt de Turkse regering opnieuw enige ademruimte. Die ingrepen hebben op de internationale financiële markten nog geen grote problemen veroorzaakt. De maatregel worden immers als een legitieme manier bestempeld om de economie te stimuleren en de kiezers tevreden te houden.”

“Men vreest echter dat de verkiezingskoorts Erdogan in paniek zou kunnen brengen,” zegt Yerlan Syzdykov, analist opkomende markten bij Amundi Asset Management. “Wanneer Erdogan zou merken dat de steun voor zijn partij afkalft, zou hij mogelijk overdreven kunnen reageren en drastische beslissingen kunnen nemen om het electoraat met grote subsidies toch aan zijn kant te krijgen. Dat zou het land echter veel kunnen kosten.”