De essentie: Een team van onderzoekers is erin geslaagd om het zogenaamde Haber-Boschproces, het meest gebruikte proces voor de chemische synthese van ammoniak, een stuk efficiënter te maken. Hun studie werd gepubliceerd in het vakblad Angewandte Chemie. 

• Het Haber-Boschproces is een van de belangrijkste wetenschappelijke ontdekkingen van de 20e eeuw. Sinds het meer dan een eeuw geleden werd bedacht, is de voedselproductie wereldwijd aanzienlijk gestegen. De chemici Fritz Haber en Carl Bosch, naar wie het proces werd vernoemd, kregen in respectievelijk 1918 en 1931 een Nobelprijs voor hun werk.
• Tijdens het proces worden stikstofgas (N2) en waterstofgas (H2) gecombineerd tot ammoniak (NH3). Dat gebeurt met behulp van een katalysator, een middel, in dit geval deeltjes metaal, dat de reactiesnelheid aanzienlijk versnelt. 
• Tijdens het proces wordt echter behoorlijk wat energie verbruikt. Dat komt omdat een hoge temperatuur en druk nodig zijn om de chemische reactie tot stand te brengen. Ook de productie van waterstofgas gebeurt meestal nog met fossiele brandstoffen.

De uitdaging: Om de productie van ammoniak minder vervuilend te maken, proberen wetenschappers al langer om katalysatoren te ontwikkelen die de reactie minder energie-intensief zouden maken.

• Daaronder vallen de zogenaamde nitride-katalysatoren, die zeer kleine partikels metalen bevatten, zoals nikkel en kobalt, geladen op een drager van lanthaan-nitride. 
• Zowel die drager als de metalen zijn betrokken bij de productie van ammoniak. De metalen reageren met de waterstof, terwijl de drager reageert met de stikstof.
• Dergelijke katalysatoren zijn veelbelovend. Ze zouden alvast goedkoper zijn dan wat nu gebruikt wordt. Een nadeel dat voorlopig echter nog roet in het eten gooit, is dat hun prestaties aanzienlijk worden aangetast wanneer er vocht aanwezig is. 

De oplossing: Het team van onderzoekers heeft een nitride-katalysator ontwikkeld die chemisch stabiel blijft.

• Dat deden zij door aluminiumatomen te verweven met de lanthaan-nitridestructuur. Op die manier worden chemische verbindingen gevormd die niet beïnvloed kunnen worden door vocht.
• De katalysator zou wel eens gebruikt kunnen worden om even snel ammoniak te produceren als met bestaande processen. Daar zou mogelijk echter aanzienlijk minder energie voor nodig zijn.
• Dat zou kunnen zorgen voor een aanzienlijke uitstootreductie. Zo’n 1,8 procent van alle broeikasgassen die wereldwijd worden uitgestoten, wordt geproduceerd bij de productie van meststoffen.