Jaguars, tapirs, wolapen, kleurrijke ara’s, … Op vlak van wildlife hoeft Zuid-Amerika niet onder te doen voor een klassieke Afrikaanse safari. Het continent zet bewust in op het herintroduceren van bedreigde diersoorten.
Wie dacht dat enkel Afrika in het trotse bezit is van een Big Five met wilde diersoorten, heeft het mis. Om te onthouden voor een volgende quiz: in Zuid-Amerika zijn het de jaguar, tapir, rivierotter, reuzenmiereneter en manenwolf die de hoofdrol spelen in het wilde dierenleven.
Latijns-Amerika is bij het gros van de bevolking vooral bekend om zijn kleurrijke dorpjes met eeuwenoude culturen, tango en salsa, sterke koffie en uitstekende wijn. Terwijl naast die culturele aspecten ook het natuurleven veel rijker is dan over het algemeen wordt gedacht. Colombia wordt bijvoorbeeld doorgaans in één adem genoemd met de wereldwijde export van cocaïne. Een nogal bedenkelijke eer, terwijl het Latijns-Amerikaanse land zichzelf tegelijkertijd de regio met de meeste biodiversiteit per vierkante kilometer ter wereld mag noemen.
Eerste papegaaikuikens in honderd jaar
Tijd voor imagoherstel. Lokale initiatieven van Colombia tot Chili zorgen er actief voor dat het wilde dierenleven en de plaatselijke biodiversiteit zoveel mogelijk in leven blijven. The Rewilding Argentina Foundation in Argentinië meldde eind 2020 dat de eerste kuikens van de groenvleugelara in meer dan honderd jaar werden geboren in de noordoostelijke Iberá-moerassen. Al decennialang wordt gejaagd op de papegaaisoort omwille van de prachtige veren, voor het vlees of om ze te houden als huisdier. De vogels prijkten daarom op de lijst met bedreigde diersoorten in Argentinië. De blauwgrijze ara is op die manier helaas al uitgestorven.
Elena Martin, verantwoordelijk voor het fokken van de ara’s, legt aan The Guardian een extra troef uit van het opnieuw introduceren van de kleurrijke vogels. ‘De herintroductie van de scharlaken ara is bijvoorbeeld belangrijk omdat ze een specifieke rol vervullen in het ecosysteem. De vogels helpen met het verspreiden van zaadjes, waardoor ook boomsoorten verspreid raken.’
De ara’s maken deel uit van een ambitieus plan om verschillende soorten opnieuw in hun vroegere gebieden te introduceren, waaronder miereneters, laaglandtapirs, pampaherten, halsbandparkieten, reuzenotters en jaguars. Het herstel van roofdieren en carnivoren is essentieel voor het in bedwang houden van andere populaties en het evenwicht van de voedselketen. In november 2020 werden twee jaguarwelpen in gevangenschap geboren. Het Argentijnse project hoopt die in het komende jaar in het wild te kunnen vrijlaten.
FARC-strijder wordt boswachter
De regering van Colombia heeft onder de noemer Together With Nature recent een uitgebreid duurzaam toerismebeleid uitgetekend. Viceminister voor Toerisme Julián Guerrero Orozsco – een voormalig wildifegids in Tanzania – onderstreept dat het land nu pas beseft hoe groot het potentieel is om een nieuwe vorm van duurzaam ecotoerisme op te bouwen, waarbij de natuur centraal staat. Hij gelooft erin dat Colombia het voorbeeld kan geven aan de rest van de wereld. Colombia heeft de Future of Tourism Coalition ondertekend, waarmee het zich engageert tot een resem ecologische doelstellingen.
Door jaren van onrust en drugsoorlogen in het land, zijn bepaalde natuurgebieden buiten schot gebleven van stedelijke ontwikkelaars. Dat maakt ze ideaal voor ecotoerisme en het herintroduceren van wilde diersoorten. Zo hebben wetenschappers van de Universiteit van de Andes zes wolapen losgelaten in de bossen van zuidelijk Huila en zijn geredde roodpootschildpadden vrijgelaten in het Meta-departement. Voormalige FARC-strijders werden opgeroepen zich om te scholen tot boswachters en natuurbeschermers, als onderdeel van het Peace with Nature-programma. Het stadje La Macarena, ten zuiden van Bogotá, staat gekend om zijn biodiversiteit met een erg kleurrijke mix van wilde dieren zoals apen, dolfijnen, kaaimannen, honderden soorten vogels, tapirs, jaguars, poema’s en wasberen.
Brilberen en Chileense huemuls
In Ecuador en Peru lopen verschillende projecten die door lokale gemeenschappen op poten werden gezet, gaande van grote bosaankopen tot programma’s waarbij brilberen, bergtapirs en pardel- en wezelkatten worden gemonitord om hen te beschermen tegen uitsterving. In het Chileense Patagonië richt Tompkins Conservation zich op het behoud van onder meer poema’s, wilde katten, Chileense huemuls, condors, wilde lama’s, nandoes en de zuidelijke haasmuis.
Het ecotoeristisch resort Comuna do Ibitipoca in Brazilië heeft dan weer een langetermijnplan op poten gezet om de belangrijkste soorten van het sterk ingekrompen Atlantische regenwoud opnieuw te introduceren. Onder meer de tapir, rode ara, wollige slingeraap en twee vogels – de kluizenaarstinamoe en de zwartmaskergoean – staan op het programma.
De Afrikaanse olifant, leeuw, luipaard, buffel en neushoorn voelen met andere woorden de hete adem in de nek van hun concurrerende collega’s over de oceaan. (En u heeft bij dezen een nieuw lijstje om te memoriseren voor op die andere, iets klassiekere quizvraag. Geen dank).
Lees ook: