De Franse president Emmanuel Macron heeft tijdens zijn bezoek aan Kigali de Rwandezen om vergiffenis gevraagd voor de rol van zijn land bij de genocide die in 1994 plaatsvond.
‘Ik erken onze verantwoordelijkheid’, zei Macron bij het nationale gedenkteken van Gisozi, waar zich de resten van 250.000 slachtoffers van de volkerenmoord bevinden. ‘Wat er is gebeurd, was een tragedie met een naam: genocide. Het doel was om alle Tutsi’s uit te roeien. Frankrijk heeft een rol gespeeld en heeft verantwoordelijkheid. En dat schept plichten.’
De Franse president benadrukte wel dat Frankrijk ‘niet medeplichtig’ was aan de genocide die in 1994 op 100 dagen tijd het leven kostte aan 800.000 Tutsi’s en gematigde Hutu’s. Aan het bloedvergieten kwam pas een einde toen het Rwandees Patriottisch Front (RPF), geleid door de huidige president Kagame, in juli vanuit Oeganda het land binnenviel en de controle overnam.
Diezelfde Kagame verwelkomde de toespraak van Macron en zei later tijdens een persconferentie dat ‘zijn woorden waardevoller waren dan een verontschuldiging’ en dat ‘dit bezoek over de toekomst gaat en niet over het verleden … Ik wil vandaag geloven dat deze toenadering onomkeerbaar is’.
Verzoening
Het staatsbezoek van Macron komt er nadat een groot historisch onderzoek, op vraag van de Franse president zelf, in maart aantoonde dat Frankrijk voor een groot deel mee verantwoordelijk was voor de genocide. De Franse militairen die toen in het land aanwezig waren, grepen niet in en president François Mitterrand zou toen alle signalen genegeerd hebben die erop wezen dat een bloedbad dreigde.
De betrekkingen tussen Rwanda en Frankrijk zaten daardoor al sinds 1994 in het slop. Maar volgens Kagame heeft dat ‘opmerkelijke, onafhankelijke’ rapport van een commissie van Franse historici de weg vrijgemaakt voor een normalisering van de relaties tussen de landen.
Ook de directeur van het gedenkmonument in Kigali, Freddy Mutanguha, klonk verzoenend na Macrons speech: ‘Dat Macron ons land bezoekt, dat Franse historici onderzoek hebben gedaan, dat zijn al geweldige stappen op weg naar verzoening’.
(evb)