Levensstijl van de vroegere middenklasse is nu nog enkel voor de 20% rijksten weggelegd

De waarheid is pijnlijk evident, schrijft Charles Hugh Smith op zijn blog. Slechts de 20% best verdienende burgers kunnen zich vandaag nog de levensstijl aanmeten die vroeger voor de middenklasse gereserveerd was – degenen die net te veel verdienen om op overheidshulp te mogen rekenen, maar te weinig om zorgeloos door het leven te gaan.

Het is een waarheid die niet strookt met het sprookje dat men ons graag voorhoudt, namelijk dat de middenklasse in het bereik ligt van tweeverdienersgezinnen en dat de middenklasse almaar uitbreidt…

‘Wanneer behoor je tot de middenklasse?’, is de vraag die zich dan opdringt. Som gewoon op wat veertig jaar geleden als normaal werd bestempeld:

  1. Een stevige ziekteverzekering.
  2. Een aanzienlijk deel van je huis (25 à 50%) was afbetaald.
  3. Men verdiende genoeg om elke maand opnieuw 6% van het inkomen op te sparen.
  4. Men deed ook aan pensioensparen en beleggen.
  5. Wanneer een van beide kostwinnaars zijn job verloor kon men nog een aantal maanden verder zonder schulden te moeten maken.
  6. Een gezin had op zijn minst twee auto’s.
  7. Een gezin moest op geen enkele manier beroep doen op overheidssteun om rond te komen.
  8. Men bezat een aantal waardevolle materiële zaken die aan de volgende generatie konden worden overgemaakt (juwelen, kunstwerken,…).
  9. Men kon investeren in de opleiding en studies van zijn kinderen.
  10. Men beschikte over vrije tijd die men naar goeddunken kon invullen.

Sommige middenklassers konden zich daarbovenop ook verder ontwikkelen, door extra opleidingen te volgen. Anderen hadden zelfs een kleine, maandelijks gegarandeerde rente uit de verhuur van een eigendom of uit obligaties…

Vele mensen denken vandaag tot de middenklasse te behoren, omdat ze aan bovenvermelde criteria voldoen. Doch volgens Hugh Smith leven die mensen in ‘een illusie van consumptie’, die hen niet kwalificeert als middenklassers om de eenvoudige reden dat ze geen eigenaar zijn van de zaken waarover ze beschikken en dat het ploffen van de volgende ‘investeringsbubbel du jour’, een ontslag of een ziekte hen onmiddellijk in de problemen zou brengen. Ze lenen die status, dus…

Met andere woorden, moet de middenklasse haar middelen focussen op de volgende generatie om zo haar bezit over te dragen, eerder dan ‘de schijn op te houden’, door allerlei zaken te kopen op krediet.

Omdat in de VS de top 10% ruim 51% van alle Amerikaanse inkomen voor zijn rekening neemt, zijn het de 10% die zich net onder de top 10% situeren die nog als middenklasse kunnen worden bestempeld. De overige 80% kunnen zich geen zaken meer veroorloven die ooit kenmerkend waren voor de zo geroemde middenklasse.

In het Verenigd Koninkrijk doet zich een soortgelijke situatie voor: daar heeft de financiële wereld de samenleving in twee gesplitst: aan de ene kant is er een nieuwe über-middenklasse ontstaan, een kleine elite die de vruchten van de globalisering heeft geplukt, terwijl aan de andere kant miljoenen vaklui alles uit de kast moeten halen om een levensstijl te behouden die bij de traditionele middenklasse hoort.

Wij Belgen staan er iets beter voor. Ons land beschikt over de op vier na meest welvarende middenklasse ter wereld. Enkel in Australië, Luxemburg, Japan en Italië beschikt de middenklasse over een groter vermogen dan bij ons, blijkt uit cijfers die in het Global Wage Report 2012-13 van Credit Suisse staan. Aan de andere kant van het spectrum staan landen als Spanje. Daar verklaarde in oktober vorig jaar Georges Plassat, de afgevaardigd bestuurder van de Franse warenhuisketen Carrefour, dat ‘de crisis de Spaanse middenklasse had vernietigd.

Ondertussen neemt zowel in de rijke als arme landen van de EU de angst onder de middenklasse toe. Dat het deze groep is die de Europese verkiezingen van mei 2014 zal beslissen, staat dan ook buiten kijf.

Toch kan de steeds uitbreidende kloof tussen de rijken en de rest niet enkel aan de duistere krachten van het kapitalisme worden toegeschreven, besluit Hugh Smith. De rijken werden steeds rijker als gevolg van overheidsmaatregelen die men zo’n 40 jaar geleden begon te introduceren.

 

Meer