Russen betalen steeds meer voor basisvoeding, terwijl hun inkomens pijlsnel dalen en de werkloosheid in het land toeneemt. De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn regering een ultimatum gesteld.

‘Los dit op binnen een week!’ Met deze woorden gaf Poetin zijn minister van Economie, Maxim Reshetnikov, een duidelijke boodschap in een gesprek uitgezonden op de Russische staatstelevisie. ‘Mensen beperken zich omdat ze geen geld hebben voor basisvoedsel. Wat ben je aan het doen? Dat is de vraag! Dit is geen grap’, voegde hij eraan toe. 

De inkomens van de Russen daalden tussen april en juni met 8 procent, de grootste daling in 20 jaar. Van juli tot september daalden ze met 4,8 procent. Volgens Poetin zijn de prijzen van brood, meel en zonnebloemolie respectievelijk met 6,3 procent, 12,9 procent en 23,8 procent gestegen. Maar wat de de Russische president pas echt op stang jaagt, is de stijging van 10 procent op de prijs van pasta, ondanks een grote tarweoogst dit jaar. 

In reactie daarop drong premier Mikhail Mishustin er donderdag bij bedrijven op aan om hun voedselprijzen laag te houden: ‘Ik wil beroep doen op producenten, hoofden van winkelketens en, natuurlijk, exporteurs om niet profiteren van de mensen’.  

Volgens het Britse persbureau Reuters overweegt de Russische overheid om exportquota op graan en heffingen op de export van tarwe op te leggen. Die zouden duren van midden februari tot eind juni. Na Poetins uitbrander zou de regering nu ook overdenken om de maximumprijzen voor suiker en zonnebloemolie vast te stellen om het probleem van stijgende voedingsprijzen in het land het hoofd te bieden.

Dalende populariteit

Het is niet de eerste keer dat Poetin ministers als Reshetnikov aan de schandpaal nagelt, een strategie die volgens analisten door de ex-KGB-agent gebruikt wordt om kritiek op het Kremlin af te schuiven op de regering. Veel lijkt het echter niet te baten. Volgens het onafhankelijke Russische peilingbureau en onderzoeksinstituut Levada-centrum daalde de steun van de president bij mensen tussen 18 en 24 jaar van 36 procent tot 20 procent.

Een van de onderzoekers, Denis Volkov, verklaart dat jongeren kritischer zijn jegens Poetin omdat ze eerder beroep doen op alternatieve informatiebronnen dan op de staatsmedia te vertrouwen. Vorig jaar speelden studenten en jongeren bovendien een hoofdrol in de protesten die toen in Moskou uitbraken nadat de overheid weigerde oppositiekandidaten die geassocieerd waren met Alexei Navalny, Poetins belangrijkste tegenstander, in de gemeenteraadspeilingen toe te laten.

Veel Russen leven dan ook in armoede. Een op de vijf heeft een maandelijks inkomen van minder dan 14.000 roebel (158 euro), volgens het Russische statistiekbureau Rosstat. Een derde zegt dat ze zichzelf als arm beschouwt. Zo’n 4,7 miljoen mensen, oftewel 6 procent van de bevolking, zou werkloos zijn, al zou dat cijfer hoger kunnen liggen omdat verschillende bedrijven hun werknemers zouden dwingen om onbetaalde vakanties te nemen. 

Geen vertrouwen in vaccin

Naast dalende populariteitscijfers bij jongeren en de stijgende prijzen voor basisvoedingsmiddelen, baart ook de coronapandemie Poetin kopzorgen. Zo bleven de wachtzalen van ziekenhuizen in Moskou, waar ze zich hadden voorbereid op een overrompeling bij de uitrol van de eerste fase van massale vaccinaties tegen het coronavirus, vorige week opvallend leeg.

Uit een recente peiling van het Levada-centrum bleek namelijk dat 59 procent van de Russen niet bereid was zich te laten vaccineren. Een andere peiling – in opdracht van de regeringspartij van Poetin, Verenigd Rusland – wees uit dat 73 procent van de mensen niet van plan was zich te laten vaccineren en dat 11 procent niet geloofde in het bestaan ​​van het coronavirus.