Henry Kissinger, voormalig nationaal veiligheidsadviseur van de VS, waarschuwde in een recent interview voor het ‘kolossale’ gevaar dat een koud conflict tussen de twee grootste wereldmachten met zich kan meebrengen. ‘Spanningen tussen Washington en Beijing vormen het grootste probleem voor de wereld’, klinkt het.

De 97-jarige veteraan-diplomaat was vorige week te gast bij het McCain Institute (de denktank van voormalig Amerikaans presidentskandidaat John McCain, red.). 

Hij waarschuwde nogal onheilspellend dat terwijl kernwapens tijdens de daadwerkelijke Koude Oorlog al groot genoeg waren om de hele aardbol te beschadigen, de vooruitgang in nucleaire technologie en kunstmatige intelligentie – waarin China en de VS de twee leiders zijn – de doemsdreiging hebben verveelvoudigd.

Kunstmatige intelligentie

‘Voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid heeft de mens het vermogen om zichzelf (…) volledig uit te roeien in een korte tijdspanne,’ aldus Kissinger. ‘We hebben de technologie ontwikkeld van een kracht die verder gaat dan wat iemand zich 70 jaar geleden kon voorstellen.’

‘En nu wordt aan de nucleaire kwestie de kunstmatige intelligentie toegevoegd, en de enorme vooruitgang op dat vlak. In zijn essentie is dat gebaseerd op het feit dat de mens een partner van machines wordt en dat machines hun eigen oordeel kunnen ontwikkelen,’ zei hij.

‘Dus in een militair conflict tussen high-tech machten, is dat van kolossaal belang.’

De Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie in de decennia na de Tweede Wereldoorlog was meer ‘eendimensionaal’. Hij was puur gericht op kernwapenconcurrentie, vervolgde hij.

‘De Sovjet-Unie had geen economische capaciteit. De Sovjets hadden militair-technologische capaciteit. Ze hadden niet de technologische ontwikkelingscapaciteit die China heeft. China is een enorme economische macht, naast een belangrijke militaire macht.’

Tweeledige aanpak

Kissinger vindt dat het beleid van de VS ten opzichte van China een tweeledige aanpak moet hebben: de VS moet vasthouden aan zijn principe om het respect van China op te eisen, en moet zich niet als onderknuppel gaan gedragen. Tegelijkertijd moeten de Amerikanen een voortdurende dialoog onderhouden en punten van overeenkomst beklemtonen.

‘Als je je voorstelt dat de wereld zich vastlegt in een eindeloze competitie gebaseerd op de dominantie van wie op dat moment superieur is, dan is een ineenstorting van de orde onvermijdelijk. En de gevolgen van zo’n ineenstorting zouden catastrofaal zijn’.

De veteraan-diplomaat drong er eerder op aan te begrijpen dat niet elke kwestie ‘definitieve oplossingen’ heeft, schrijft Reuters. 

Hij lijkt te impliceren dat de VS zich moet neerleggen bij multipolariteit (meerdere grote wereldmachten, red.) in plaats van ‘krampachtig’ een unipolaire wereldorde (één wereldmacht, red.) in stand te proberen houden. 

‘Trump geslaagd in het Midden-Oosten’

Een aantal weken geleden liet Kissinger zich nog opmerken door het Midden-Oostenbeleid van voormalig Amerikaans president Donald Trump te bewieroken. Hij noemde de Abraham-akkoorden van de Trump-regering een ‘unieke doorbraak’ in de Arabisch-Israëlische betrekkingen.

Kissinger vergeleek Trumps diplomatieke prestaties in het Midden-Oosten met Nixons toenadering tot China in 1972. Ook gaf hij aan dat de regering-Biden het hardvochtige Trump-beleid ten aanzien van Iran moet voortzetten.

Realpolitik

Kissinger was minister van Buitenlandse Zaken in de regeringen van Republikeinen Richard Nixon en Gerald Ford. Hij gold als een overtuigd belijder van Realpolitik en stelde vaak een interventionistische koers voor. Controversieel was zijn rol bij het installeren van het Pinochet-regime in Chili. 

Hij is één van de meest toonaangevende geostrategen van de voorbije zes decennia; er zijn bibliotheken te vullen met alleen biografieën van de man. (mah)