De essentie: Kazachstan heeft een deal van 50 miljard dollar ondertekend met Svevind, een Zweeds conglomeraat dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van duurzame energie. Het bedrijf zal een gigantische productiefaciliteit voor groene waterstof bouwen in het land. Dat werd op Telegram bekendgemaakt door Kassym-Jomart Tokayev, de president van Kazachstan.

• De faciliteit, Hyrasia One, zal gebruik maken van elektriciteit geproduceerd door zonnepanelen en windturbines om waterstof te verkrijgen. De productie moet in 2030 starten.
• Volgens Wolfgang Kropp, CEO van Svevind, is Kazachstan ideaal voor het project. Dat komt omdat de westelijke regio die werd gekozen jaarlijks veel zon en wind ziet. Dat liet hij weten aan Eurasianet.
• Vanaf 2032 moet jaarlijks twee miljoen ton groene waterstof worden gewonnen in Hyrasia One. Volgens de nieuwswebsite FuelCellsWorks is dat het equivalent van een vijfde van de verwachte Europese vraag naar het goedje in 2030.

Ter herinnering: waterstof kan op een paar manieren worden geproduceerd. Eén methode omvat het gebruik van elektrolyse, waarbij een elektrische stroom water splitst in zuurstof en waterstof. Als de elektriciteit die bij dit proces wordt gebruikt, afkomstig is van een hernieuwbare bron zoals wind- of zonne-energie, wordt het eindproduct groene of hernieuwbare waterstof genoemd.

Maar: de groene waterstof die in Kazachstan wordt geproduceerd, moet nog naar Europa worden geëxporteerd. Ook is niet zeker of het goedje voor een redelijke prijs kan worden gewonnen. 

• Er is nog geen beslissing genomen over de manier waarop de waterstof naar afzetmarkten zal worden gebracht, zei Svevind aan Eurasianet. Volgens de nieuwssite Oilprice is de makkelijkste manier om het product via een pijpleiding te vervoeren. Ook met schepen kan het goedje worden vervoerd, hoewel daar de vraag rijst of dat wel economisch haalbaar is.
• Ook belangrijk: pijpleidingen naar Europa, dat maar al te bereid is om groene waterstof op te kopen, lopen via Rusland. Het is nog allesbehalve zeker of de relatie tussen Europa en Rusland tegen 2030 terug genormaliseerd zal zijn. Om die reden moeten alternatieve routes worden gevonden.
• Nog een pijnpunt is dat het water dat zal gebruikt worden, afkomstig zal zijn uit de krimpende Kaspische Zee. Hoewel Svevind zei dat het gebruik om die reden beperkt moet blijven, is niet duidelijk hoeveel nodig zal zijn om de beoogde cijfers te halen.
• Ten slotte: Hoewel er in Europa behoorlijk veel enthousiasme heerst over het potentieel van groene waterstof, blijft de productie ervan peperduur. Er is immers een grote hoeveelheid elektriciteit nodig om het goedje te verkrijgen. Wereldwijd zijn al tientallen projecten in ontwikkeling, waarvan de meeste nog niet operationeel zijn. Sommige deskundigen blijven zich om die reden afvragen of het mogelijk zal zijn de brandstof op een rendabele wijze en op grote schaal te produceren. 

(mah)