De zitting in de Kamer donderdag ging hoofdzakelijk over één onderwerp dat iedereen bezig hield: de wantoestanden bij het OCMW in Anderlecht. Bevoegd minister Karine Lalieux krijgt het verwijt dat ze al lang op de hoogte was, maar niet handelde.
Key takeaways
- In de Kamer veroordeelt iedereen de fraude bij het OCMW in Anderlecht. Sommigen vinden dat minister Lalieux meer had moeten doen.
- Lalieux’ antwoord op de verwijten is niet afdoende, vindt Open Vld.
- Paul Magnette minimaliseert de uitspraken van voormalig OCMW-voorzitter Mustapha Akouz.
De context: In een Pano-reportage ontdekten VRT-journalisten dat je bij het OCMW in Anderlecht wel heel makkelijk aan een leefloon kan komen.
- De reportage onthulde dat OCMW-medewerkers zonder controleren leeflonen toekennen. Bijgevolg was het voor de undercoverjournalisten makkelijk om met een vals adres geld te krijgen van het OCMW. Op internet is een hele handel ontstaan in het aanbieden van valse adressen, zodat mensen die niet in Anderlecht wonen, onterecht een leefloon kunnen krijgen.
Gevolgd: De PS komt als partij ook in het schandaal terecht.
- Ontslagnemend minister van Sociale integratie en Armoedebestrijding Karine Lalieux (PS) is verantwoordelijk voor de overheidsdienst Maatschappelijke Integratie, die toezicht houdt op de OCMW’s. Lalieux schakelde na de onthullingen de inspectie in, die “samen met het OCMW en de overheidsdienst aan oplossingen werken”. De minister hield eerder deze week wel vol dat haar niets te verwijten viel: de opvolging van de individuele OCMW’s ligt bij de lokale besturen, liet ze weten.
- Maar de situatie werd verder open getrokken. Er zou sprake zijn van cliëntelisme door politieke invloed: mensen werden voorgetrokken omdat ze connecties hadden. Mustapha Akouz (PS), voormalig voorzitter van het OCMW in Anderlecht, ontkende dat niet. “Ik begrijp dat dit sommige mensen in Vlaanderen van streek maakt, maar ik ben een socialist en trots om dat te zijn en om mijn medemens te helpen. Daar kan ik kritiek op krijgen, maar zo is het nu eenmaal”, reageerde hij bij 7sur7.
“Zieke bedrijfscultuur binnen de PS”
In het nieuws: Iedereen veroordeelt de fraude bij het OCMW in Anderlecht. Een aantal partijen maken zich ook kwaad op de minister.
- Een voor een laten de Kamerleden aan Lalieux weten wat ze van het schandaal bij het OCMW in Anderlecht vonden. Woorden als “weerzinwekkend”, “onaanvaardbaar” en “choquerend” vallen. En ook de aanpak van de minister is niet goed genoeg.
- “Ik wil de PS nooit meer horen praten over sociale afbraak”, steekt Sammy Mahdi (cd&v) van wal. “Duizenden euro’s uitdelen zonder controle, dat is sociale afbraak. Geld geven aan mensen die daar geen recht op hebben, en hen laten voorsteken, dat is sociale afbraak. En het meest wraakroepende is dat uw diensten dit wisten”.
- Vincent Van Quickenborne (Open Vld) citeert uit alarmerende rapporten die de inspectie overmaakte aan de overheidsdienst. “U was bevoegd en u heeft niks gedaan?”, vraagt hij aan Lalieux.
- Wouter Raskin (N-VA) wijst met de vinger naar de PS: “Er heerst een zieke bedrijfscultuur binnen de PS. Recent nog spraken we over Beliris-middelen die naar de PS-burgemeester doorgesluisd werden. Nu veroordeelt Lalieux zelfs de OCMW-voorzitter (Mustapha Akouz, red.) niet”.
- Matti Vandemaele (Groen) haalt de hoge werkdruk bij het OCMW in Anderlecht aan, wat ook naar voren kwam in de reportage. “In steden zoals Kortrijk heeft een maatschappelijk werker ongeveer vijftig dossiers, terwijl het er hier tweehonderd zijn. Met zoveel dossiers is fraude onvermijdelijk. Mensen die echt hulp nodig hebben, komen achteraan in de rij”.
- Ook de socialisten reageren verbijsterd. “Elke socialist zou hier razend kwaad om moeten worden. Dit is zeer teleurstellend. Dit breekt onze solidariteit en sociale zekerheid af. De mensen verdienen beter”, zegt Anja Vanrobaeys (Vooruit).
- Tot slot komt ook de PS zelf aan het woord. “Fraude is onacceptabel, want het ondermijnt het vertrouwen in het systeem”, haalt Caroline Désir (PS) aan. Ze pleit voor een audit van alle OCMW’s. PS-voorzitter Paul Magnette zegt de fraude eveneens te veroordelen en benadrukt dat alle onterecht uitbetaalde leeflonen teruggestort moeten worden.
“Uw antwoord is hallucinant”
De reactie: Lalieux wil zich verdedigen, maar dat lukt maar moeilijk.
- Lalieux komt met een antwoord op de vragen, maar dat is grotendeels hetzelfde als ze al heeft gezegd. De praktijken noemt ze “onacceptabel”, het geld moet worden teruggevorderd en de minister heeft stappen ondernomen om de controles te versterken.
- Daarbij geeft ze ook mee dat de overheidsdienst Maatschappelijke Integratie “systematische controles” gaat houden bij het OCMW in Anderlecht. De dienst moet tevens onderzoeken of dergelijke controles ook elders nodig zijn. Hoe het systematisch toezicht in zijn werk moet gaan, daar zei Lalieux niets over.
- Van Quickenborne vindt het antwoord van de minister “hallucinant”, zegt hij. “Het is altijd de schuld van de ander. U had zoveel meer kunnen doen. U had de burgemeester kunnen aanpakken en de inspectie meer bevoegdheden kunnen geven”.
Om te volgen: Wat met gewezen OCMW-voorzitter Mustapha Akouz?
- Met name N-VA vindt dat de woorden van Akouz bewijzen dat het systeem rot is. Paul Magnette meent dat van politieke inmenging geen sprake is, rapporteert Bruzz. Want de toekenning van leeflonen is een taak van het bijzonder comité, waar zowel meerderheid als oppositie in zetelt. “Een mandataris heeft onzin uitgekraamd, en dat heeft verwarring gecreëerd”, zegt Magnette over de woorden van Akouz.
- Mocht Akouz fouten hebben begaan, dan zal Magnette hem allicht sanctioneren. De PS-voorzitter zegt “daarin altijd rigoureus te zijn geweest”.
- Overigens wordt Lalieux volgende week woensdag weer opnieuw aan de tand gevoeld tijdens een hoorzitting in de Commissie Sociale Zaken.
