Een energiecrisis in Japan doet bewoners meer dan tien jaar na de ramp van Fukushima van gedachten veranderen over kernenergie.

In 2011 maakte Japan de ergste kernramp sinds Tsjernobyl mee. Een aardbeving en opeenvolgende tsunami richtten een ravage aan binnen de kerncentrale van Fukushima. Dat veroorzaakte een meltdown bij drie reactoren. Japan keerde zich vanaf dat moment volledig af van kernenergie. 

Na de kernramp sloot Japan zijn gigantisch arsenaal van meer dan 50 kernreactoren af. Het jaar voordien leverden de Japanse kerncentrales nog 13 procent van alle energie voor het land op. Zeker 30 procent van zijn elektriciteit zou afkomstig zijn uit kernreactoren. In 2012 nam kernenergie nog maar 1 procent van de totale energiemix voor zijn rekening, weet Our World in Data. Een aantal kernreactoren zijn de afgelopen jaren opnieuw in gebruik genomen, maar het merendeel van de Japanse energiemix wordt momenteel ingenomen door steenkool en aardgas.

Toch droomt de Japanse bevolking er vandaag van om opnieuw een land te worden met een sterke verscheidenheid aan kernenergie. Ironisch genoeg werd die omwenteling opnieuw veroorzaakt door een aardbeving in dezelfde regio.

Hoogste energierekening in vijf jaar zorgt voor paradigmashift

Terwijl Japan zijn kernreactoren ontmantelde, werd het land op 16 maart opgeschrikt door een aardbeving met een kracht van 7,3 op de schaal van Richter. De aardschok legde een aantal thermische energiecentrales in de regio van Fukushima volledig plat.

Later deze maand werden steeds meer barsten in het nieuwe energiemodel van Japan duidelijk zichtbaar. Een week geleden zakte het kwik in het land onder het vriespunt door een koudegolf. In combinatie met het acute tekort aan energie, werd gevreesd dat de metropool Tokio met blackouts zou worstelen. Burgers werd gevraagd om minder elektriciteit te verbruiken en de verwarming lager te zetten.

De vrees voor blackouts en het feit dat de energiecrisis voor iedereen opeens bijzonder tastelijk werd, zorgde voor een heuse paradigmashift bij de Japanse bevolking. Reken daarbij dat de brandstofprijzen en elektriciteitsfacturen enkel maar stegen sinds de oorlog in Oekraïne. Japan neemt namelijk actief deel aan het sanctioneren van Rusland. Japanners zullen daardoor weldra de hoogste energierekeningen van de afgelopen vijf jaar moeten betalen.

53 procent wil dat kernenergie comeback maakt

Volgens een recente bevraging van de Japanse krant Nikkei zou 53 procent van de Japanners voorstander zijn van het heropstarten van stilgelegde kernreactoren. Maar 38 procent van de bevolking zou gekant zijn tegen dit scenario. Het is de eerste keer sinds de kernramp van Fukushima dat een meerderheid van de Japanse bevolking een comeback van kernenergie ondersteunt, merkt zakensite Quartz op.

De Verenigde Naties en het Internationaal Atoomenergieagentschap beschouwen kernenergie als een koolstofarme technologie die bijzonder veel warmte en elektriciteit kan opwekken zonder het gebruik van fossiele brandstoffen. Klimaatorganisaties waarschuwen echter dat de gevolgen van nucleaire meltdowns en het bergen van kernafval mogelijk een groter nadeel vormen. 

Japan is het afgelopen decennium bijzonder vooruitstrevend geweest in het speuren naar een strategie om zijn energieverbruik volledig koolstofarm te maken. Zo zweert zijn overheid dat het steeds meer zal inzetten op innovatieve nieuwe vormen van hernieuwbare energie, zoals geothermie (aardwarmte). Het begint er echter op te lijken dat de Japanse burger wil dat kernenergie opnieuw deel gaat uitmaken van deze strategie.

(kg)