In Japan wordt momenteel heel wat aandacht besteed aan leegstaande woningen. Op gespecialiseerde websites – die bekend staan als akiya-banken – worden steeds meer betaalbare huizen te koop aangeboden. Een groot gedeelte van die websites werden opgezet door lokale overheden, die een oplossing proberen te vinden voor het probleem van de toenemende leegstand.

Het fenomeen van de leegstand is op dit ogenblik vooral geconcentreerd in landelijke regio’s, maar experts wijzen erop dat het probleem zich ook steeds meer in de grotere steden begint te manifesteren.

Vergrijzing

“Japan wordt met een toenemend aantal leegstaande woningen – akiya – geconfronteerd,” benadrukken de experts. “De leegstand dreigt een blijvend probleem te vormen. Het fenomeen moet immers worden toegeschreven aan de vergrijzing en inkrimping van de Japanse bevolking, waardoor vele steden en dorpen steeds minder inwoners tellen.”

Rajiv Biswas, econoom bij consulent IHS Markit, benadrukte in een recent rapport nog dat Japan de volgende drie decennia zal worden geconfronteerd met aanzienlijke economische en sociale gevolgen van de vergrijzing van de populatie.

“De leegstand behoort tot de minst besproken effecten van de Japanse demografische evoluties,” aldus Biswas. “Gezien de toenemende aantallen betaalbare en soms gratis huizen die op de akiya-banken worden aangeboden, begint het probleem echter meer op de voorgrond te komen.”

Op een aantal akiya-banken wordt een aanzienlijk deel van de panden gratis ter beschikking gesteld, waarbij de koper alleen belastingen en commissies hoeft te betalen.

“Dat fenomeen is meestal het gevolg van het feit dat de eigenaars niet meer in staat zijn om voor het pand te zorgen of niet langer de onroerende voorheffing willen betalen die in Japan op ongebruikte leningen wordt aangerekend,” aldus de vastgoedsite Rethink Tokyo. “Gratis huizen vereisen meestal ook een grote opknapbeurt. Het gaat immers vaak over oude en vervallen panden. Sommige lokale overheden – zoals de prefecturen Tochigi en Nagano – bieden subsidies voor de renovatie van leegstaande huizen.”

De prijzen van de andere vacante huizen variëren van 4.500 dollar tot 175.000 dollar, afhankelijk van de locatie, leeftijd en toestand.

Grootsteden

Tien jaar geleden telde Japan bijna 7,57 miljoen geregistreerde leegstaande woningen. Dat was 13,14 procent van het totale Japanse woningbestand. Vijf jaar geleden was er sprake van nagenoeg 8,20 miljoen vacante panden. Daarmee vertegenwoordigde de leegstand al 13,52 procent van de totale nationale vastgoedportefeuille. “Over vijftien jaar zal het aandeel leegstaande woningen in Japan naar verwachting tot meer dan 20 procent oplopen,” aldus Fujitsu Research Institute.

Tot nu toe zijn de leegstaande woningen grotendeels geconcentreerd in landelijke steden, maar het fenomeen begint echter steeds meer ook in de buitenwijken en de grotere steden op te duiken. Tokio kende vijf jaar geleden een leegstand van 11,1 procent. Dat was één van de laagste percentages van het hele land. Over vijftien jaar zal echter ook daar de leegstand tot meer dan 20 procent zijn gestegen.

“Zelfs door een halvering van het aantal nieuwe woningen en een verdubbeling van de afbraak van oudere panden, zal het nagenoeg onmogelijk zijn om de leegstand te verminderen,” waarschuwt het Fujitsu Research Institute. “In de toekomst zullen leegstaande woningen ongetwijfeld een ernstig probleem worden.”