Staat een kunstwerk, en de waarde ervan, los van de persoon die het gemaakt heeft en in opspraak is gekomen? Dat zal de komende tijd moeten blijken nu theatermaker en beeldend kunstenaar Jan Fabre vrijdag veroordeeld is tot een celstraf van 18 maanden met uitstel, na ongewenst seksuele gedrag binnen zijn theatergezelschap.

Veel lokale besturen moeten, op aandringen van hun inwoners of van de media, nu vrijwel meteen op die bijna-filosofische vraag antwoorden, omdat de kunstwerken van Fabre op tal van openbare plaatsen in België staan.

• In Nieuwpoort blijft het kunstwerk Op zoek naar Utopia, beter bekend als “de grote gouden schildpad”, alvast staan. Volgens burgemeester Geert Vanden Broucke (CD&V) staat het beeld los van de kunstenaar als persoon.
• Dezelfde uitleg is te horen in Leuven waar De Totem, in het midden van het Ladeuzeplein, blijft staan.
• Idem in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen, waar het bestuur besliste om de sculptuur De man die het kruis draagt niet weg te halen.
• Toch zijn er ook andere stemmen. De Vooruitfractie vraagt dat een naamloos kunstwerk van Fabre uit de Zuilenzaal van het Vlaams Parlement verwijderd wordt.
• Het SMAK-museum in Gent kiest voor een soort tussenoplossing. De man die de wolken meet, uit de bekende beeldenserie van Fabre, wordt niet weggehaald, maar het museum is wel van plan in het najaar een maatschappelijk debat over machtsmisbruik te organiseren. En dan wordt het beeld wellicht wel van zijn sokkel gehaald.

Geen impact op prijs

Op basis van een recente veiling van een ander beeld uit de reeks De man die de wolken meet, is af te leiden dat de commotie rond de persoon Jan Fabre geen effect heeft op de prijzen, noch in positieve, noch in negatieve zin. Galerij De Vuyst uit Lokeren kon enkele weken geleden het werk veilen voor een totaalprijs van 332.100 euro, wat ook ongeveer de schatting vooraf was. Een ander werk van Fabre, De man die vuur geeft, haalde 166.900 euro.

“Het kunstenaarschap van Jan Fabre werd bevestigd deze veiling. Zijn individuele stijl overschrijdt tijd en ruimte, en zijn goudkleurige sculpturen zijn gegeerd door menig verzamelaar”, zegt het veilinghuis op zijn website.

Galerijhouder Guy De Vuyst verklaarde bij het begin van het proces aan Radio 1 dat hij zelfs bij een veroordeling van Fabre, wat nu gebeurd is, steeds de werken los gaat blijven zien van de persoon Jan Fabre. “Die kunstwerken maken al twintig jaar deel uit van de Belgische kunstgeschiedenis.” Hij merkt ook op dat vooral Belgische kunstliefhebbers het werk van Fabre verzamelen.

(fjc)