De spanningen in Israël blijven aanhouden. Peter Malcontent, docent aan de Universiteit van Utrecht, gaf uitleg aan Business AM over wat er precies aan de hand is.

Beluister hier het volledige fragment:

De essentie: Israël wordt momenteel uit balans gehaald door twee zaken: enerzijds is er een interne, politieke crisis vanwege wetsvoorstellen door de extreemrechtse regering. Velen zien de voorgestelde hervormingen als een afbreuk voor de Israëlische democratie, wat al leidde tot enorme protesten.

• Anderzijds is er oplaaiend geweld tussen Israël en de Palestijnen. Ondertussen hangen beide zaken ook met elkaar vast.
• “Aan Palestijnse kant ziet men dat Israël met een interne crisis wordt geconfronteerd. Dat maakt het voor de Palestijnen aantrekkelijk om daar gebruik van te maken”, vertelt Malcontent.
• “Er zitten een aantal ultrarechtse religieuze partijen in de regering en vanuit een ideologisch perspectief vinden die het belangrijk dat de Westbank eigenlijk Israëlisch grondgebied wordt. Die hebben ook helemaal niets met de Palestijnen. Dat zijn eigenlijk voor hen tweederangsburgers die ofwel de Westelijke Jordaanoever en Israël moeten verlaten, of genoegen zullen moeten nemen met een nog meer penibele status dan ze al hebben in die gebieden.”

Internationale reactie

Opvallend: Bij de justitiehervorming bleef de Verenigde Staten, Israëls sterkste bondgenoot, relatief stil. Maar, net als de Europese Unie, zitten de VS met een dilemma.

• “Aan de ene kant realiseren ze zich ook wel dat als je kijkt naar die recente wetsvoorstellen, dat dat natuurlijk wel heel ver gaat”, vertelt de docent. Hij haalt aan dat de EU bijvoorbeeld streng was voor Hongarije en zijn justitiële hervormingen, maar van Israël dit schijnbaar wel accepteert.
• “Hetzelfde geldt voor de Verenigde Staten. Die hebben hier ook wel moeite mee. Aan de andere kant, we leven in een tijdsperspectief waarin iedereen zijn bondgenoten telt. En Israël is nu eenmaal een westerse bondgenoot in het toch al instabiele Midden-Oosten. Die blijvende steun voor Israël wordt niet zomaar aan de kant gezet.”

Toekomstige verloop

En verder: Er zijn volgens de expert drie scenario’s mogelijk:

• “Het nachtmerriescenario is dat er morgen of vandaag een Palestijnse lone wolf ergens, bij wijze van spreken, een heel terras in Jeruzalem omlegt. Dan breekt er onmiddellijk een zwaar conflict uit. Dan wordt het echt een oplopende geweldcyclus. Het zal evenzeer gebeuren als in de bezette gebieden opnieuw kolonisten Palestijnse dorpen platbranden.”
• “Het tweede scenario is dat aan de Israëlische kant die religieuze extreemrechtse krachten een conflict proberen uit te lokken met de Palestijnen en tegelijkertijd ook hun hakken in het zand zetten om het aannemen van dat wetsvoorstel. Dat kan zorgen voor verdere interne onrust in Israël. De kans is groot dat er dan ook verder conflicten ontstaan.”
• “En dan nog een derde scenario, en dat is toch het meest waarschijnlijke en dat zien we ook wel op dit moment gebeuren, is dat er in Israël krachten zijn – niet alleen de regering, maar ook in het leger en hele beleidsapparaat – die zeggen dat het niet het moment is om een conflict uit te lokken.”
  • “We hebben ook gezien dat een aantal raketten van Palestijnse kant uit Libanon kwamen waar Hamas uit Gaza ook steun geniet van de sjiitische Hezbollahbeweging. Wat je dus niet wil als Israël op dit moment, is in een conflict terechtkomen dat niet beperkt blijft tot Gaza, maar zich ook uitstrekt tot Libanon”, besluit Malcontent. “Het is voor Israël niet aantrekkelijk om het conflict uit de hand te laten lopen.”

(ns)