Veel beleggers zijn ervan overtuigd dat kunst de komende tien jaar rendabeler zal zijn dan een gediversifieerde belegging in aandelen, leert de jongste beleggersbarometer van de grootbank ING. “Toch is zo’n belegging niet op het lijf van iedereen geschreven”, zegt Peter Bernaerts, een kunstexpert bij het veilinghuis Bernaerts.

In het nieuws: 39 procent van de Belgen denkt dat kunst de komende tien jaar meer zal opleveren dan een gediversifieerde aandelenportefeuille.

• Veel beleggers zien in kunst het perfecte alternatief voor vastrentende activa waarop u geen rente krijgt, of zelfs een rente moet betalen. Bernaerts bevestigt dat de lage rente een rol heeft gespeeld bij de toenemende populariteit van kunst. ‘Het is weliswaar geen bepalende factor geweest. Kunst is al een tijdje aan een gestage opmars bezig. De lage rente heeft dat een kleine boost gegeven’, klinkt het.

Duiding: De expert juicht de toenemende populariteit toe, maar waarschuwt tegelijk voor de gevaren
van een kunstinvestering.

• “Investeren in kunst moet je in de eerste plaats doen omdat je een kunstliefhebber bent. Wie louter en alleen maar uit is op winstbejag kan er bedrogen uitkomen”, klinkt het. “Om in kunst te investeren moet u zich eerst verdiepen in de sector. Alleen zo kunt u een kunstwerk naar waarde schatten. Onbezonnen kunst kopen, is op financieel vlak heel gevaarlijk.”
• Hij raadt daarom aan om zoveel mogelijk kunsthuizen of tentoonstellingen te bezoeken. “Dat is de perfecte manier om kennis te leren maken met de kunstwereld”, aldus Bernaerts. “Omring jezelf ook met mensen die over de nodige expertise beschikken.”
• Volgens de expert is het zelden een goed idee om onmiddellijk een kunstwerk te kopen. ‘Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om zelf ook wat research te doen’’, luidt één van zijn tips.

Tip: Bernaerts voegt eraan toe dat het vandaag weliswaar veel eenvoudiger is om jouw kennis over de kunstwereld bij te schaven.

• Zo kan je online al heel wat informatie vinden over kunst. “Je hebt verschillende databases, doorgaans tegen betalingen, met info over de kunstwerken. Dankzij dergelijke databases kan je onder meer de verkoopgeschiedenis raadplegen. Je kunt op die manier veel cruciale informatie verzamelen”, gaat hij verder.
• “Investeren in kunst blijft hoe dan ook een leerschool. Soms maakt je een inschattingsfout en moet je iets uit jouw kunstcollectie verkopen tegen een lagere prijs. Dat is als het ware leergeld dat je betaalt. Zelfs professionals betalen die prijs soms nog.”

Investeren in kunst is niet zonder risico’s

Opgelet: Bernaerts benadrukt dat het niet eenvoudig is om snel rijk te worden met kunst.

• Tijdelijke trends kunnen een enorme impact hebben op de prijzen. “Iets dat vandaag tienduizenden euro’s waard is, kan binnen enkele jaren slechts een fractie van die prijs waard zijn. In de kunstwereld zijn er uiteindelijk maar weinig zekerheden. Bij alomgekende kunstwerken, zoals die van Rubens of Picasso, bent u zeker dat die minstens hun waarde behouden”, merkt Bernaerts op.
• Ook onze levensstijl en interieurinrichting hebben een niet te onderschatten impact op de prijzen. “We zijn almaar kleiner en strakker gaan wonen. Daardoor passen antieke meubelstukken, die je bijvoorbeeld via een erfenis hebt gekregen, niet meer in onze woning. Die worden vervolgens verkocht aan onder meer beurshuizen. Door het grote aanbod, dalen de prijzen. Antiek heeft dan ook niet meer de sterrenstatus die het ooit had”, aldus de expert.
• Voorts benadrukt hij dat er heel wat kosten komen kijken bij een kunstinvestering. Om te beginnen betaal je een ‘buyers premium’ bovenop de nettoprijs van het kunstwerk. Die bedraagt doorgaans 22 à 25 procent. Daarnaast rekent het merendeel van de veilinghuizen verzendingskosten aan. Voorts is er de premie voor verzekeringen en komen er eventuele restauratiekosten kijken bij je investering. Op termijn kunnen er ook nog herwaarderingskosten bijkomen.

Besluit: Volgens Bernaerts is kunst dan ook niet het verhoopte alternatief voor de traditionele
beleggingen.

• “Indien je niet bereid bent om je te verdiepen in de kunstwereld, kan je hier weinig doen. Kunst is er in de eerste plaats voor de mensen die er een passie voor hebben. Velen kopen dan ook kunst om jarenlang bij te houden. Ze kopen het bijvoorbeeld om hun huis op te fleuren”, merkt hij op. “Kunst is als het ware een verlenging van wie we zijn. Dat neemt natuurlijk niet weg wie dat een geïnformeerd persoon later geen winst kan maken op zijn investering. Al is dat bij veel kunstliefhebbers niet de belangrijkste motivatie om kunst te kopen.”

Dit is een artikel uit 2021 (voor Newsweek) dat we hebben herschreven naar aanleiding van de jongste beleggersbarometer van ING.