In Hongkong zijn woensdag de eerste arrestaties verricht op basis van de nieuwe veiligheidswet, die nog geen 24 uur van kracht is. Tien mensen zijn opgepakt voor inbreuken tegen die wet. Volgens Zhang Xiaming, de eerste verantwoordelijke voor Hongkong in de Chinese Staatsraad, zullen ze naar het Chinese vasteland worden overgebracht om daar te worden berecht.
Peking legt Hongkong een wet op ‘die moet beschermen tegen separatisten, terroristen, staatsondermijning en samenzweringen met buitenlandse organisaties’. Dit laatste omvat het aanvaarden van financiële hulp vanuit het buitenland met als doel de Volksrepubliek China tegen te werken.
De wet is zo opgesteld dat er ruimte is voor interpretatie. Zo kan een taxichauffeur die een betoger uit de handen van de politie houdt even goed worden gearresteerd. De norm voor inbreuken op de nieuwe veiligheidswet wordt drie tot tien jaar gevangenisstraf. De activiteiten van de Chinese geheime politie in de stadstaat zijn ondertussen in een wettelijk kader gegoten en de Chinese regering heeft het laatste woord over elke strafzaak.
Daarmee wordt een eind gemaakt aan een democratisch, open Hongkong als rechtsstaat. Dat dit alles woensdag gebeurde stond dan nog bol van vernederende symboliek. Want het was gisteren dag op dag 23 jaar geleden dat de Britten Hongkong na 156 jaar Britse heerschappij opnieuw aan China overmaakten.
Welkom in het Verenigd Koninkrijk
Dat is de Britse premier Boris Johnson niet ontgaan, die woensdag vanuit het Britse Parlement vijfjarige visa beloofde aan de 2,9 miljoen inwoners van Hongkong die de Britse overzeese status genieten. Ook hun familieleden zijn welkom. Volgens Johnson is de Chinese houding ‘een duidelijke en serieuze’ overtreding van de Chinees-Britse Joint Declaration van 1984.
Met Hongkong krijgt het Westen een zoveelste les in het gevaar dat dreigt in een te grote afhankelijkheid van China. De straatgevechten moeten het Westen eraan herinneren dat een steeds machtiger wordend China steeds minder respect heeft voor de overeenkomsten die het ondertekent. In dit geval dus de Joint Declaration, waarin China beloofde tot 2047 het bestaande kapitalistisch systeem en de levenswijze in de stadstaat onveranderd te laten. Quod non.
Britse geste is welkom, maar ze volstaat niet
De gebeurtenissen in Hongkong van de voorbije maanden zetten de relaties tussen China en het Westen terug op scherp. Maar het Westen stond er bij en keek ernaar. Het liet Hongkong aan zijn lot over. Nu is het te laat. Het Transatlantische bondgenootschap is de voorbije jaren daarenboven dermate verzwakt, dat van daaruit nog amper iets moet worden verwacht.
De Britse geste is daarom welkom, maar ze volstaat niet. Rijke mensen die het zich kunnen permitteren zullen naar het VK en andere landen verhuizen, maar miljoenen jongeren zullen blijven. Voor hen is de nieuwe veiligheidswet de laatste nagel in een doodskist.