De inflatie bevindt zich op haar hoogste niveau sinds 1983, bleek vrijdag uit cijfers van Statbel. De inflatie steeg van 5,71 procent vorige maand naar 7,59 procent deze maand. Het statistiekbureau schrijft de hoge inflatie deze maand, zoals dat de afgelopen maanden ook het geval was, toe aan de hoge energieprijzen.
Wat de vraag doet rijzen of de inflatie een tijdelijk probleem is, zoals ECB-voorzitter Christine Lagarde nu al langer dan een jaar volhoudt, of ze ons ook de volgende jaren zal blijven geselen onder de vorm van blijvende prijsstijgingen.
Economen zijn verdeeld over de kwestie en voor beide uitgangspunten valt iets te zeggen:
1. De inflatie is een tijdelijk fenomeen
Dit is het argument dat zowel door de centrale banken als de financiële markten (die hun geld bij die banken halen) verdedigen. Op wat baseren ze zich?
- De prijzen van grondstoffen, halfgeleiders en vervoer daalden recent opnieuw als gevolg van de toename van het aanbod. Maar… dit argument lijkt ondertussen weeral achterhaald. Geldt het zeker voor de vervoersprijzen, dan zijn de grondstoffen na een tijdelijke daling terug omhooggeschoten. De Bloomberg Commodity Spot Index, die 23 futures op energie, metalen en gewassen volgt, klom woensdag naar het hoogste niveau ooit en is meer dan verdubbeld ten opzichte van een vierjarig dieptepunt dat in maart 2020 aan het begin van de pandemie werd bereikt.
- De stijging van de nominale lonen is in verhouding beperkt gebleven. In de VS is er wel degelijke sprake van looninflatie, maar in de EU is dat minder het geval. België, Luxemburg, Spanje en Cyprus zijn met hun automatische loonindexering de uitzonderingen.
2. De inflatie is een permanent fenomeen
- De Covidcrisis heeft de onderhandelingspositie van de werknemers op de arbeidsmarkt versterkt, wat de lonen zal verhogen.
- Ook de energietransitie zal de prijzen van energie en metalen sterk opdrijven.
- Gezien de onverwacht hoge inflatie is verkoopprijzen verhogen weer normaal geworden voor bedrijven. Dit wordt dan een self-fulfilling prophecy, een fenomeen dat vandaag al aan de gang is, zowel in de VS als in Europa.
- Dat de prijzen zouden stijgen omdat productielijnen vanuit lagelonenlanden terug naar het Westen worden gebracht, blijft twijfelachtig. De export van China bevond zich in 2021 op recordhoogte.
Conclusie: Het is waarschijnlijk nog wat vroeg om uitsluitsel te krijgen, ook al wijzen de inflatieverwachtingen niet direct op een aanhoudend hoge inflatie. Omdat de inflatie in energieprijzen een vals beeld schept.
- Energie kent in ons land momenteel een inflatie van 60,86% en levert een bijdrage van 4,97 procentpunt aan de totale inflatie.
- De kerninflatie, die geen rekening houdt met de prijsevolutie van de energieproducten en de onbewerkte voedingsmiddelen, bedraagt 2,98% in januari tegenover 2,53% in december.
(kg)