De coronacrisis heeft de toeleveringsketens grondig verstoord, waardoor veel sectoren onder druk zijn komen te staan. Om een herhaling van dit scenario te voorkomen, wil de Europese Unie specifieke maatregelen nemen.
“De pandemie heeft geleid tot een ongekende verstoring van onze interne markt”, zei de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula Von der Leyen, in haar openingstoespraak op de EU Industry Days in februari. “Er vormden zich rijen vrachtwagens aan onze binnengrenzen. De uitvoer van essentiële producten van de ene lidstaat naar de andere werd verboden of beperkt. Grensarbeiders zaten soms in het ongewisse. Dit mag nooit meer gebeuren.”
Hoewel noodmaatregelen zijn genomen om deze verstoringen op te vangen, zijn verdere inspanningen nodig voor een vlot herstel, en Europa concurrerender te maken. “Daarom werken we aan een noodinstrument voor de interne markt. Dit zal het vrije verkeer van goederen, diensten en personen garanderen, met meer transparantie en coördinatie. Het zal de besluitvorming versnellen wanneer zich een kritieke situatie voordoet. De interne markt maakt Europa sterk. Daarom moet ze in stand worden gehouden en in werking worden gesteld, onder alle omstandigheden en vooral wanneer het het hardst nodig is”, zo vervolgde de voorzitter.
Eind 2021 lijkt er echter nog niets concreets op tafel te zijn gelegd.
“Instrumentarium van maatregelen”
Hoewel het idee al enige tijd in de Commissie circuleert, is er nog geen nieuwe wetgeving voorgesteld om de bevoorradingsketens in de EU veilig te stellen. Dat zal moeten wachten tot het voorjaar van 2022, volgens een bericht van commissaris Thierry Breton, opgepikt door Playbook.
Deze nieuwe wet zou een “instrumentarium van maatregelen omvatten dat kan worden geactiveerd om de toelevering van producten tijdens een crisis te waarborgen”, aldus de nota van de Commissaris.
In de praktijk zou dit uitvoercontroles kunnen betekenen. De EU zou bedrijven ook om informatie kunnen vragen over hun producenten, voorraden en toeleveringsketens.
Naast deze grotere transparantie wil Brussel ook zijn bevoorradingsbronnen diversifiëren om minder van andere landen afhankelijk te zijn, met name van China, en zo minder getroffen te worden in het geval van een soortgelijke crisis. Ook wordt gepleit voor uitbreiding van de industriële capaciteit binnen de EU.
Met de nieuwe wet inzake de bevoorradingsketen zou Brussel over ruimere bevoegdheden moeten beschikken om in tijden van crisis de uitvoer te beperken, maar ook om de interne markt te beschermen door nationale regeringen te beletten interne EU-zendingen te blokkeren. Dit zou voorkomen dat goederen in beslag worden genomen door het land dat zij doorkruisen, zoals afgelopen april het geval was toen Frankrijk maskers in beslag nam die voor Italië bestemd waren.
(lp)