Morgen 11 januari zal het dag op dag 20 jaar geleden zijn dat de eerste gevangenen op de Amerikaanse militaire basis Guantánamo in Cuba arriveerden. 

Dat moest een gevangenenkamp worden voor verdachten van betrokkenheid bij de aanslagen van 11 september 2001. Het kamp zou onderdeel worden van de “war on terror”, die toenmalig president George W. Bush onmiddellijk na de aanslagen aankondigde.

De VS willen deze verjaardag liefst zo snel mogelijk vergeten. Beloofde Barack Obama de wereld dat hij Guantánamo onmiddellijk zou sluiten, dan liet het hem vijandig gezinde Congres hem dat nooit toe. Trump deed niets. Hoewel diens opvolger Joe Biden nog altijd het kamp wil sluiten, heeft hij sinds zijn aankomst in het Witte Huis exact 1 gevangene laten transfereren. De 56-jarige Marrokaan Abdul Latif Nasser werd naar zijn thuisland Marokko getransfereerd.

• In het kamp werden op 20 jaar uiteindelijk 780 verdachten gevangen gehouden. Daarvan zijn er 39 nog altijd in het kamp aanwezig. 17 onder hen hebben geen uitzicht op een eventueel proces.
• In de 20 jaar dat Guantánamo bestaat zijn slechts 12 gedetineerden aangeklaagd. Exact twee zijn door militaire commissies veroordeeld.
• Het proces tegen de vijf verdachten van directe betrokkenheid bij het 9/11-complot is nog niet eens begonnen. Onder hen het vermeende meesterbrein, Khalid Sheikh Mohammed. De VS gaan nu het 10e jaar in van de zittingen voorafgaand aan een rechtszaak.
• In de afgelopen 20 jaar zijn negen gevangenen in het kamp omgekomen, van wie zeven kennelijk door zelfmoord.
• Elke gevangene kost de VS 900.000 dollar per jaar, tegen een gemiddelde kost per gevangene van 60.000 dollar in een Amerikaanse high security gevangenis. 
• Op de Amerikaanse basis Guantánamo verblijven 6.000 mensen, waarvan 2.000 militairen.